Klauzula sumienia farmaceuty

W ostatnim czasie bardzo często pojawiają się artykuły opisujące wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nowej instytucji jaką jest klauzula sumienia farmaceuty. Media wskazują jednogłośnie, iż poprzez wprowadzenie tejże instytucji znacznie utrudniona zostanie sprzedaż w aptekach środków antykoncepcyjnych. Niniejszy artykuł pozwoli rozwiać wszelkie wątpliwości z tym związane.

Podstawa prawa klauzuli sumienia farmaceuty
Podstawa prawna wynika z Rządowego projektu ustawy o zawodzie farmaceuty (druk nr 238). Projekt podlega jeszcze pracom legislacyjnym. 17 listopada br. podlegał rozpatrzeniu przez Komisję Zdrowia w Senacie. Wszystko wskazuje na to, iż w niedługim czasie projekt zostanie uchwalony. Ze strony Sejmu RP, czytamy, iż wskazany projekt dotyczy kompleksowego uregulowania zasad wykonywania zawodu farmaceuty w ramach jednego aktu normatywnego przez doregulowanie wykonywania zawodu przez farmaceutów, ze szczególnym uwzględnieniem rozszerzenia zakresu świadczeń udzielanych przez farmaceutów w taki sposób, aby mogli brać oni aktywny i znaczący udział w działaniach związanych z profilaktyką, promocją zdrowia i farmakoterapią. W istocie po zapoznaniu się z treścią projektu wysuwa się jeden wniosek dotyczący celu wprowadzenia tych regulacji, a mianowicie odciążenie lekarzy POZ, między innymi w zakresie opieki nad pacjentami kontynuującymi leczenie – recepta kontynuowana.

Proponowana treść klauzuli sumienia farmaceuty
Zgodnie z treścią projektu, „Farmaceuta i technik farmaceutyczny mogą odmówić:

1. wykonania każdej usługi farmaceutycznej, o której mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 28 października 2020 r. o zawodzie farmaceuty, jeżeli jej wykonanie może zagrażać życiu lub zdrowiu pacjenta lub innych osób;
2. wydania produktu leczniczego, wyrobu medycznego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, jeżeli:
   

• powziął uzasadnione podejrzenie, że: – produkt leczniczy, wyrób medyczny lub środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, który ma zostać wydany w ramach usługi farmaceutycznej, może być zastosowany w celu pozamedycznym, – recepta lub zapotrzebowanie, które mają być podstawą wydania produktu leczniczego, wyrobu medycznego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, nie są autentyczne,
  
• zachodzi konieczność dokonania zmian składu leku recepturowego na recepcie, do których farmaceuta albo technik farmaceutyczny nie posiada uprawnień, i nie ma możliwości porozumienia się z osobą uprawnioną do wystawiania recept,
  
• od dnia sporządzenia produktu leczniczego upłynęło co najmniej 6 dni – w przypadku leku recepturowego sporządzonego na podstawie recepty lub etykiety aptecznej,
  
• osoba, która przedstawiła receptę do realizacji, nie ukończyła 13. roku życia,
  
• zachodzi uzasadnione podejrzenie co do wieku osoby, dla której została wystawiona recepta.”.

Ochrona sumienia czy pacjenta?
Zarówno powyższy cytat projektowanego przepisu jak i treść uzasadnienia ustawy nie wskazują możliwość rozszerzającego traktowania powyższej normy, tak aby farmaceuta lub technik farmaceutyczny mógł odmówić sprzedaży produktu leczniczego, wyrobu medycznego lub środka specjalnego przeznaczenia żywieniowego, gdy ich stosowanie pozostaje w sprzeczności z jego światopoglądem. Powyższy katalog stanowiący podstawę dla odmowy sprzedaży jest środkiem służącym zabezpieczeniu bezpieczeństwa pacjenta / kupującego przed zażyciem środka, który mógłby spowodować powstanie niebezpieczeństwa dla zdrowia.

Autor:

Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach

Przypominamy, że na Polisa.Med.PL znajdziecie ubezpieczenie OC dla techników farmacji już od 36 zł za 12 miesięcy.