Artykuły

 Wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej pismem z 19 stycznia 2024 r. zwrócił się do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z zapytaniem czy lekarz przebywający na ZLA z powodu choroby lub opieki nad dzieckiem może wypisać e-receptę pro auctore lub pro familiae? Czy lekarz w tej sytuacji zachowuje prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia?

Na podmiotach prowadzących działalność leczniczą w ramach świadczeń gwarantowanych finansowanych z Narodowego Funduszu Zdrowia spoczywa szereg obowiązków informacyjnych wobec pacjentów wynikających z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1194 z późn. zm.).

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się temu, jakie patcjent posiada prawa do poszanowania intymności i godności pacjenta oraz przyjrzymy się Ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. 

W pracy zawodowej otrzymałam pozew dotyczący zarzutu popełnienia błędu medycznego w związku ze świadczeniami zdrowotnymi, które zostały udzielone w latach 80 – tych.
Przepisy prawa cywilnego przewidują instytucję przedawnienia roszczeń, jednakże należy pamiętać, że Sąd nie bada takiej okoliczności z urzędu, a jedynie na zarzut. Oznacza to, że strona broniąca się przed zarzutem popełnienia błędu medycznego musi formalnie podnieść ten zarzut, oraz sformułować do niego uzasadnienie.

Wielokrotnie w praktyce zdarzają się przypadki, gdy do planowego leczenia lub w przypadkach pilnych (w ramach szpitalnych oddziałów ratunkowych lub izb przyjęć) zgłaszają się pacjenci niezdolni do wyrażenia świadomej zgody. Niemożność ta może oczywiście wynikać z różnych przyczyn, takich jak choroba czy też na przykład wobec chociażby wskutek powstałych obrażeń. Mogą również wystąpić sytuacje, gdy do planowego lub w stanach nagłych zostaje przyjęty pacjent, który dopiero w toku hospitalizacji traci możliwość wyrażenia świadomej zgody. 

Zgodnie z przepisami ustawy o działalności leczniczej, każdy podmiot wykonujący działalność leczniczą – w tym również indywidualne jak i grupowe praktyki lekarskie, jest zobowiązany do formalnego uregulowania zasad stosowania monitoringu pomieszczeń.

12 marca br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się Projekt Rozporządzenia ministra Zdrowia zmieniający rozporządzenie w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzeczeniem z dnia 19 stycznia br. wypowiedział się w przedmiocie udzielania informacji przez podmioty lecznicze w trybie Ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 902) w zakresie dotyczącym udzielanych świadczeń zdrowotnych.

Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1516 z późn. zm.) przyznaje lekarzom możliwość udzielenia formalnego upoważnienia dla innych osób wykonujących zawód medyczny, do wydawania recept lub też zleceń na wyroby medyczne.

15 lutego br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazała się informacja, że skierowano do ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania. Rozporządzenie zawiera istotne zmiany względem dokumentacji sporządzanej w trakcie segregacji medycznej w ramach szpitalnego oddziału ratunkowego.

Zapewne parę razy zdarzyło Wam się zostać przywołanych przez lekarza po nazwisku. Od paru lat, dzięki RODO, jest to przeszłość. Jak zatem przywołać pacjenta do gabinetu? Czy trzeba stosować się do specjalnych zasad lekarskiego savoir-vivre? Na te pytania i wiele więcej opowiemy w poniższym artykule.

Pismem z dnia 30 stycznia 2024 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Minister Zdrowia z wnioskiem o ponowne przeanalizowanie uwag i wniosków RPO oraz Najwyższej Izby Kontroli w przedmiocie sygnalizacji potrzeby wprowadzenia zmian legislacyjnych dotyczących czasu udzielania świadczeń zdrowotnych przez personel medyczny działający w oparciu o zawarte z podmiotami umowy cywilnoprawne. We wskazanym piśmie Rzecznik Praw Pacjenta wskazuje, że dokonanie zmian w tym obszarze jest konieczne dla zapewnienia ochrony lekarzy i pacjentów.

Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej na rok 2023 ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wynosiło 7155,48 zł. Co to oznacza dla pracowników sektora medycznego? Sprawdź, jakie minimalne wynagrodzenia obowiązywać będą od lipca 2024 roku oraz jakie zmiany proponuje projekt ustawy w zakresie ustalania płac dla pracowników leczniczych.

Dostawcy oraz producenci wyrobów medycznych regularnie oferują bezpłatne próbki dla personelu medycznego, umożliwiając zapoznanie się z ich właściwościami w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych. Warto pamiętać, że nawet taka forma testowania powinna być zabezpieczona formalnie, aby spełniać surowe wymogi ustawowe. Darmowe próbki stanowią nie tylko możliwość poznania produktów, ale również działają jako forma reklamy, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przekazując próbki, podmioty medyczne mogą poznać najnowsze innowacje zgodnie z prawem regulującym rynek wyrobów medycznych.

Zgodnie z postanowieniami Ustawy o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta dostęp do dokumentacji medycznej zmarłych pacjentów powinien być bezpieczny i zgodny z prawem. Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu była jego przedstawicielem ustawowym. Dodatkowo, osoby bliskie pacjenta, takie jak małżonek, krewni do drugiego stopnia lub osoby wspólnie pozostające we wspólnym pożyciu, mają również prawo do uzyskania dokumentacji medycznej, chyba że pacjent wyraził sprzeciw za życia. W przypadku sporów dotyczących udostępnienia dokumentacji, sąd może interweniować, biorąc pod uwagę interesy uczestników postępowania oraz wolę zmarłego pacjenta. Zapewniamy wsparcie i przejrzystość w procesie udostępniania dokumentacji medycznej, aby chronić prawa i prywatność pacjentów oraz ich bliskich.

W przypadku spraw dotyczących błędów medycznych, kluczowym elementem dowodowym jest opinia biegłych, która ocenia zgodność postępowania medycznego z obowiązującymi standardami i sztuką medyczną. Często w postępowaniach cywilnych równolegle toczących się z postępowaniem karnym, pojawia się potrzeba wykorzystania opinii biegłych z postępowania karnego. Artykuł omawia możliwość dopuszczenia takich dowodów w procesie cywilnym zgodnie z art. 278¹ Kodeksu Postępowania Cywilnego. Jednakże, opinie związane z działalnością Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, kończącej działalność w lipcu 2024 roku, nie mogą być uwzględniane na mocy wcześniejszych przepisów. Warto zwrócić uwagę na procedury związane z wnioskowaniem i zgłaszaniem zastrzeżeń w postępowaniu sądowym, aby zapewnić prawidłowy tok procesu.

27 grudnia 2023 r. został opublikowany komunikat na stronie Rzecznika Praw Pacjenta dotyczący podania do publicznej wiadomości informacji o zakończeniu postępowania prowadzonego wobec podmiotu leczniczego dr Smile. W komunikacie wskazano, że podmiot o którym mowa w zakresie leczenia u pacjentów wad zgryzu z użyciem specjalistycznych nakładek nie dochował zasad należytej staranności co skutkowało stwierdzeniem naruszenia zbiorowych praw pacjentów.

Czy wiesz, że każdy podmiot wykonujący działalność leczniczą jest zobowiązany do posiadania obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC)? Artykuł 25 Ustawy o działalności leczniczej precyzyjnie określa zakres tego ubezpieczenia, które obejmuje odpowiedzialność za szkody wynikające z udzielania lub zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych.Nasza strona internetowa zaprasza do lektury artykułu omawiającego szczegóły obowiązkowego ubezpieczenia OC dla podmiotów medycznych. Dowiedz się, jakie są minimalne sumy gwarancyjne, które powinny być zawarte w polisie OC, oraz jakie ryzyko może wiązać się z niedostatecznym zabezpieczeniem.

Wielość form wykonywania zawodu w ramach indywidualnych praktyk zawodowych w branży zdrowia, zgodnie z Ustawą o Działalności Leczniczej, otwiera możliwość dla lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów i diagności laboratoryjnych do prowadzenia swojej działalności zarówno komercyjnie, jak i we współpracy z podmiotami leczniczymi. Przepisy dotyczące udzielania zamówień na świadczenia zdrowotne, takie jak Art. 26, umożliwiają także zawieranie umów zlecenia na konkretne usługi, szczególnie gdy ich wartość nie przekracza określonej kwoty. Jednakże, pojawiają się sytuacje, gdzie osoby prowadzące indywidualne praktyki preferują zawarcie umów poza prowadzoną działalnością, co wymaga uwzględnienia aspektów podatkowych i prawnych. Kluczowym jest zgodne ustalenie, czy zakres świadczeń w umowie zlecenia pokrywa się z prowadzoną działalnością, co wymaga szczegółowej analizy wpisów w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz w Rejestrze Podmiotów Leczniczych.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r., punkty nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej muszą zagwarantować pełną obsadę zespołu lekarsko-pielęgniarskiego, włączając lekarzy oraz pielęgniarki posiadających odpowiednie uprawnienia zawodowe. Przekierowanie pacjenta do szpitalnego oddziału ratunkowego jest praktyką wspieraną przez ekspertów prawa, pomimo braku oficjalnej regulacji. Skierowanie umożliwia przekazanie niezbędnych danych medycznych dla kontynuacji leczenia, zapewniając wysoką jakość opieki zdrowotnej.

Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia, opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji, wprowadza istotne zmiany w systemie ustalania odszkodowań za zdarzenia medyczne. Przepis wykonawczy, będący odpowiedzią na zmiany w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, precyzyjnie określa wysokość świadczenia kompensacyjnego za szkody zdrowotne. Brak jednolitego sposobu regulacji odszkodowań przed sądem powszechnym podkreśla potrzebę nowego podejścia w tej kwestii.

Poznaj kluczowe różnice między umowami zlecenia a umowami o pracę oraz dowiedz się, dlaczego coraz częściej pracodawcy decydują się na zawieranie umów zleceń. Przekonaj się, dlaczego ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej staje się coraz ważniejszym elementem umów zleceń medycznych. Poznaj korzyści i wyzwania związane z tymi umowami. 

 Naczelna Izba Lekarska prowadzi kampanię promowaną hasłem: „Jestem lekarzem. Niepełnosprawność nie wyklucza”. Tym samym, NIL wskazuje, że niepełnosprawność nie może być czynnikiem wykluczającym daną osobę z możliwości wykonywania zawodu lekarza. Na stronie internetowej organu znajdują się komunikaty promujące kampanię oraz istnieje możliwość pobrania plakatu wspierającego akcję.

29 grudnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Na mocy tego Rozporządzenia przedłużono termin na dostosowanie się podmiotów wykonujących działalność leczniczą do standardów organizacyjnych określonych na mocy Rozporządzenia.

Odkryj, jakie zmiany wprowadziły nowe przepisy kodeksu postępowania cywilnego, zwiększając ochronę pracowników w sporach dotyczących wypowiedzeń umowy o pracę. Dowiedz się, jak konieczność skierowania wniosku do Wysokiego Sądu może wpłynąć na rozstrzygnięcie sprawy oraz jakie konsekwencje niesie ze sobą obligatoryjność uznania treści wniosku przez sąd. Czytaj dalej, aby zrozumieć, jakie uprawnienia przysługują pracownikom w kontekście kontynuacji zatrudnienia do czasu prawomocnego zakończenia postępowania oraz jakie są obowiązki pracodawcy w tej sytuacji.

Większość szpitali publicznych, organizując konkursy ofert na udzielanie świadczeń zdrowotnych, często kieruje je w stronę indywidualnych praktyk lekarskich. Jednakże ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty narzuca daleko idące ograniczenia, wykluczając grupowe praktyki lekarskie z tego procesu. Zgodnie z art. 50a, grupowa praktyka lekarska nie może być wykonana w ramach umowy cywilnoprawnej. Mimo to, podmioty lecznicze nie podlegają temu ograniczeniu. W kontekście konkursów ofert, należy zwrócić uwagę na określenia specyfikacji, gdyż wykluczenie grupowych praktyk lekarskich może być uwarunkowane tymi wymaganiami. Jeśli więc chciałby przystąpić do konkursu podmiot leczniczy, który może zakładać taką formę, zaleca się dołączenie oświadczenia określającego osobę odpowiedzialną za świadczenia zdrowotne.

Dla studentów kierunków medycznych, uzyskanie dokumentacji medycznej na potrzeby prac naukowych może być kluczowym krokiem. Jednakże, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, proces ten wymaga spełnienia określonych wymogów. Zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem, który omawia procedury, zasady oraz prawa związane z wnioskowaniem o udostępnienie dokumentacji medycznej dla celów naukowych. Dowiedz się więcej o tym, jak student może skutecznie zwrócić się o udostępnienie dokumentacji medycznej oraz jakie są formy udostępnienia, opłaty oraz zabezpieczenia danych osobowych.

11 grudnia 2023 roku Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zatwierdził innowacyjny "Kodeks postępowania dla sektora ochrony zdrowia", będący pierwszym tego typu dokumentem w Europie, obejmującym zarówno podmioty publiczne, jak i prywatne z sektora medycznego. Kodeks wprowadza nowe standardy ochrony danych osobowych, a jego przestrzeganie będzie monitorowane przez KPMG Advisory sp. z o.o. sp. k.

Artykuł analizuje kluczowe aspekty transportu sanitarnego, uwzględniając przepisy prawa oraz zalecenia Rzecznika Praw Pacjenta. Czytelnik dowie się, w jakich sytuacjach przysługuje całkowicie bezpłatny transport, jaki jest zakres tego świadczenia, oraz jakie są warunki finansowania w przypadkach, które nie kwalifikują się do pełnej bezpłatności. Artykuł ma na celu rozwianie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących przepisów regulujących transport sanitarny.

W dzisiejszym środowisku medycznym, przepisy i normy dotyczące bloku operacyjnego odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa pacjentów. Analizując treść Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych, przyjrzymy się szczegółom dotyczącym kwalifikacji personelu, ze szczególnym naciskiem na lekarzy rezydentów w trakcie specjalizacji z anestezjologii. Czy standardy organizacyjne opieki zdrowotnej dają wystarczające wsparcie dla ich roli w bloku operacyjnym? Odkryjmy także, jakie są granice kompetencji lekarza rezydenta, a jednocześnie zastanówmy się, czy te ograniczenia wpływają na efektywność świadczenia usług medycznych. W artykule tym zgłębimy aspekty bezpieczeństwa, standardy szkoleniowe oraz kwestie zarządzania błędami organizacyjnymi, aby lepiej zrozumieć wyzwania stojące przed lekarzami rezydentami w bloku operacyjnym.

 Zestawienie raportów i komunikatu Najwyższej Izby Kontroli ukazuje zaniepokojenie nadmiernym czasem pracy personelu medycznego, ze szczególnym uwzględnieniem nieprawidłowości w umowach cywilnoprawnych oraz problemu braków kadrowych w sektorze zdrowia. Historia sygnałów NIK rzuca światło na powtarzające się wyzwania w organizacji świadczeń medycznych, podkreślając potrzebę skutecznych działań zarówno regulacyjnych, jak i zarządczych w tej istotnej dziedzinie.

 W artykule omawiamy kluczowe aspekty wprowadzenia Ustawy Kamila oraz związane z nią zmiany w zakresie weryfikacji osób związanych z działalnością dotyczącą małoletnich. Przedstawiamy nowe obowiązki pracodawców, analizujemy procedury weryfikacyjne z wykorzystaniem Rejestru z Dostępem Ograniczonym oraz zaznaczamy konsekwencje niewypełniania tych obowiązków. Artykuł stanowi praktyczny przewodnik dla wszystkich podmiotów zobowiązanych do przeciwdziałania zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym.

Wraz z nadejściem 15 lutego br., otwiera się nowy rozdział w dokumentacji medycznej w szpitalnych oddziałach ratunkowych. Rozporządzenie Ministra Zdrowia przynosi znaczące zmiany, wprowadzając innowacyjną Kartę Segregacji Medycznej, która staje się kluczowym narzędziem w udoskonalaniu procesów opieki zdrowotnej. Odkryjmy razem, jak te nowe wytyczne wpływają na pracę personelu medycznego, jakie informacje zawierać będzie karta, oraz jakie prawne implikacje niesie ze sobą przekierowywanie pacjentów do podstawowej opieki zdrowotnej. Przejrzyjmy wspólnie kulisy tych zmian, mających na celu podniesienie jakości i efektywności opieki medycznej dostarczanej w sytuacjach pilnych.

Osiągnięcie pozytywnego wyniku z egzaminu specjalizacyjnego otwiera dla pielęgniarek i położnych nowe perspektywy kariery zawodowej. Dzięki zmianom w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia, osoby te mogą teraz ubiegać się o awans i lepsze warunki pracy, co jest krokiem naprzód w profesjonalizacji i uznaniu ich kompetencji. Artykuł szczegółowo wyjaśnia kryteria, wymogi oraz możliwości, jakie niesie ze sobą nowe rozporządzenie, podkreślając jego wpływ na ścieżkę kariery w sektorze ochrony zdrowia. Jest to niezbędna lektura dla każdego, kto chce zrozumieć, jak nowe regulacje wpływają na zawody medyczne i jak najlepiej wykorzystać te zmiany.

Rzecznik Praw Pacjenta oraz Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców znajdują się w sporze dotyczącym medycyny komplementarnej w Polsce. Rzecznik MŚP interweniuje w sprawie dopuszczalności świadczenia usług z tego obszaru, twierdząc, że Rzecznik Praw Pacjenta może naruszać prawa podmiotów praktykujących terapie komplementarne, szczególnie w przypadku chorób onkologicznych. Rzecznik Praw Pacjenta broni swoich decyzji, nakazując zaniechanie praktyk niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną, argumentując, że metody komplementarne mogą opóźnić skuteczne leczenie konwencjonalne i zagrażać życiu pacjenta. Rzecznik wymienia konkretne nieprawidłowości w praktykach, takie jak stosowanie niepotwierdzonych naukowo terapii, i podkreśla, że jego decyzje dotyczą jedynie zakresu medycyny komplementarnej. Wskazuje także na potrzebę odpowiednich pouczeń dla pacjentów o charakterze alternatywnych terapii i możliwościach wystąpienia efektów niepożądanych.

Nowe regulacje prawne, znane jako "ustawa Kamilka", wprowadzają kluczowe zmiany dla podmiotów leczniczych zajmujących się opieką nad małoletnimi. Zmiany te, mające na celu ochronę małoletnich przed przestępstwami, nakładają na pracodawców szereg obowiązków, w tym weryfikację przeszłości zawodowej pracowników i wprowadzenie standardów ochrony. Artykuł szczegółowo omawia te zmiany, wskazując na ich znaczenie dla podmiotów medycznych i sposób, w jaki mogą one wpłynąć na praktykę leczniczą i bezpieczeństwo pacjentów. Jest to kluczowa lektura dla wszystkich profesjonalistów w branży medycznej, którzy pragną być na bieżąco z aktualnymi wymaganiami prawnymi.

 Artykuł "Standardy Jakości w Medycznym Laboratorium Diagnostycznym" stanowi kompleksowy przegląd nowych przepisów dotyczących standardów jakościowych w laboratoriach diagnostycznych. Omówiono tutaj projekt Rozporządzenia Ministra Zdrowia, który wprowadza szczegółowe wymogi dotyczące procedur badania laboratoryjnego, pobierania i transportu materiału biologicznego, a także przechowywania próbek i prowadzenia wewnętrznej kontroli jakości. Artykuł szczegółowo wyjaśnia każdy z tych aspektów, podkreślając ich znaczenie dla zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa pacjentów i wiarygodności wyników badań. Jest to niezbędna lektura dla każdego specjalisty w dziedzinie medycyny laboratoryjnej oraz dla osób zainteresowanych wpływem nowych regulacji na codzienną praktykę diagnostyczną.

Artykuł "Przedstawienie Lekarzowi Zarzutów – Jak Zmienia Się Jego Sytuacja Procesowa?" zgłębia kluczowe aspekty prawne, z którymi muszą zmierzyć się lekarze po przedstawieniu im zarzutów prokuratorskich. Dokładnie analizuje, jak zmienia się sytuacja procesowa lekarza od momentu przedstawienia zarzutów, szczególnie w kontekście odpowiedzialności karnej i prawa do obrony. Przedstawione są konkretne przepisy Kodeksu Postępowania Karnego, które mają zastosowanie w takich przypadkach, a także omówienie możliwych środków zapobiegawczych, takich jak zawieszenie w czynnościach służbowych. Artykuł jest niezbędną lekturą dla każdego profesjonalisty w branży medycznej, dostarczając kluczowych wskazówek dotyczących praw i obowiązków lekarza w sytuacji postępowania karnego.

Artykuł "Projekt Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie Medycznego Laboratorium Diagnostycznego" stanowi kluczowe źródło informacji dla wszystkich profesjonalistów w dziedzinie medycyny laboratoryjnej. Dokument analizuje projekt rozporządzenia, które wprowadza nowe wymagania dotyczące medycznych laboratoriów diagnostycznych i kwalifikacji personelu. Zawiera szczegółowy przegląd zmian w przepisach, które mają zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania laboratoriów w Polsce. Artykuł szczegółowo omawia nowe standardy dotyczące wyposażenia, pomieszczeń, procedur bezpieczeństwa, a także kwalifikacji i obowiązków personelu medycznego. Jest to nieoceniona lektura dla każdego, kto chce być na bieżąco z nadchodzącymi zmianami w branży i zrozumieć, jak te zmiany wpłyną na codzienną praktykę w medycynie laboratoryjnej.

Artykuł "Czy pielęgniarka może założyć podmiot leczniczy?" rzuca światło na interesującą kwestię, jaką jest możliwość zakładania podmiotów leczniczych przez pielęgniarki. Omawia przepisy ustawy o działalności leczniczej i ich interpretację w kontekście zawodów medycznych, szczególnie pielęgniarek. Przedstawia różne formy działalności, w które pielęgniarki mogą się zaangażować, włączając indywidualną praktykę pielęgniarki oraz możliwość tworzenia spółek. Artykuł szczegółowo omawia aspekty prawne i organizacyjne związane z prowadzeniem takiej działalności, podkreślając wymogi formalne, które musi spełnić każdy podmiot leczniczy. Przybliża także ograniczenia związane z umowami z NFZ. Jest to istotne źródło wiedzy dla pielęgniarek rozważających rozszerzenie swojej działalności oraz dla wszystkich zainteresowanych funkcjonowaniem systemu opieki zdrowotnej w Polsce.

W artykule przedstawiona jest szczegółowa analiza definicji lekarza systemu w kontekście Państwowego Ratownictwa Medycznego. Dokładnie omówiono wymagania, jakie musi spełnić lekarz, aby być uznany za integralną część tego systemu, w tym specjalizacje i wymagane doświadczenie. Artykuł wyjaśnia zmiany w przepisach dotyczące kwalifikacji lekarzy systemu, które weszły w życie po 31 grudnia 2020 r. Jest to istotne zarówno dla lekarzy, którzy aspirują do pracy w ramach Państwowego Ratownictwa Medycznego, jak i dla instytucji medycznych, które muszą stosować się do tych wytycznych. Zawarte w nim informacje są kluczowe dla zrozumienia, jakie kryteria muszą spełniać lekarze, aby efektywnie funkcjonować w systemie ratownictwa medycznego w Polsce.

Artykuł skupia się na ważnym aspekcie współczesnego świata medycyny: praca pielęgniarek na umowę zlecenia. Z uwagą przygląda się wyzwaniom, przed jakimi stają pielęgniarki i pracodawcy w kontekście zawierania umów cywilnoprawnych, szczególnie zlecenia. Zawiera dogłębną analizę przepisów ogólnych Kodeksu Cywilnego dotyczących umów zleceń, podkreślając, jak różnią się one od typowych umów o pracę. Artykuł rzuca światło na aspekty prawne, takie jak wynagrodzenie, obowiązki, ubezpieczenie oraz zakres obowiązków pielęgniarek. Przedstawia także aktualne regulacje prawne i ich wpływ na zawód pielęgniarski. Jest to nieocenione źródło wiedzy dla każdego profesjonalisty w branży medycznej, dostarczające kluczowych informacji o pracy pielęgniarek na umowę zlecenia – temacie coraz bardziej aktualnym w dzisiejszych realiach ochrony zdrowia.

Odkryj kluczowe zmiany w przepisach dotyczących monitoringu w placówkach medycznych, które weszły w życie 6 września 2023 roku. Ten artykuł dokładnie analizuje nowelizację ustawy o działalności leczniczej, podkreślając jej wpływ na bezpieczeństwo pacjentów i pracowników. Dowiedz się, jak te zmiany wpływają na zarządzanie danymi osobowymi i ochronę prywatności w kontekście użycia monitoringu wizyjnego w szpitalach i innych placówkach zdrowotnych. Poznaj praktyczne rekomendacje Rzecznika Praw Pacjenta oraz analizę orzeczeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, które odnoszą się do etyki i legalności monitoringu. Artykuł dostarcza niezbędnych wskazówek dotyczących zastosowania nowych regulacji w praktyce

Odkryj, jak nierówne traktowanie w miejscu pracy wpływa na sektor medyczny. Ten porywający artykuł rzuca światło na aktualne sprawy sądowe dotyczące pielęgniarek i położnych, odsłaniając złożoną sieć problemów związanych z wynagrodzeniami i polityką kadrową. Poznaj, jakie wyzwania stoją przed profesjonalistami medycznymi i jak orzeczenia sądowe kształtują przyszłość ich zawodów. Zanurz się w fascynującą analizę, która nie tylko informuje, ale także inspiruje do refleksji nad kluczowymi kwestiami w branży zdrowia.

Pacjenci, którzy nie są zadowoleni z jakości udzielonych świadczeń zdrowotnych lub organizacji procesu ich udzielania oraz ci zarzucający popełnienie błędu medycznego mają całe spektrum możliwości dochodzenia swych praw.

W artkule opisujemy jaka jest rola lekarza w przypadku postępowania ze skargą pacjenta.

Jedynymi aktami prawnymi w których uregulowany został przymus bezpośredni stosowany wobec pacjentów są:

1. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2123), oraz
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie stosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby z zaburzeniami psychicznymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 731).

Czy w pomiotach innych niż szpital psychiatryczny można stosować przymus bezpośredni?

W jednym z ostatnich wpisów Biuro Rzecznika Praw Pacjenta poświęca uwagę prawu pacjenta do informacji. Biuro w następujący sposób przedstawiło stan faktyczny dotyczący jednego z przeprowadzonych przez Rzecznika Praw Pacjenta postępowań wyjaśniających:

„W marcu 2018 r., 41-letni pacjent został poddany zabiegowi usunięcia zmiany skórnej – brodawki. Poinformowano go również, że został pobrany materiał do badania histopatologicznego, a jego wynik należy odebrać za ok. 4 tygodnie. Po tym czasie pacjent trzykrotnie dzwoni do poradni z pytaniem o wynik. Za każdym razem słyszy, że wyniku nie ma, ale gdy będzie coś niepokojącego, to zostanie o tym poinformowany. „Odpuszcza” więc dzwonienie uznając, że zostanie powiadomiony w przypadku niepokojących zmian. Zapomina o sprawie na cztery lata.”

W artykule wyjaśniamy jak potoczyła się ta sprawa

Zgodnie z przepisem art. 16h ust. 2 pkt 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarz na swój wniosek, może również odbywać szkolenie specjalizacyjne, w tym dyżury medyczne, w ramach wolnych miejsc szkoleniowych w trybie pozarezydenckim na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w wymiarze odpowiadającym wymiarowi pełnoetatowego zatrudnienia, zawartej z podmiotem prowadzącym szkolenie specjalizacyjne w danej dziedzinie medycyny, w której określa się tryb odbywania szkolenia specjalizacyjnego i zakres wzajemnych zobowiązań na czas trwania szkolenia specjalizacyjnego.

25 września została opublikowana Ustawa o niektórych zawodach medycznych, która uznaje zawód asystentki stomatologicznej za zawód medyczny. Poza kwestiami systemowymi, wynikającymi z przepisów tejże ustawy, warto zwrócić uwagę na inne – dalsze, konsekwencje takiego uznania przez Ustawodawcę.

Jak zmiany w przepisach mogą wpłynąć na funkcjonowanie NZOZ-ów?

 W erze elektronicznej dokumentacji medycznej, zasady jej prowadzenia są precyzyjne. W przypadkach szczególnych lub technicznych trudności, dopuszcza się jednak utworzenie wersji papierowej. Pomimo to, dalej zdarzają się sytuacje, gdzie pielęgniarka jest poproszona o wpis zamiast lekarza.

Problemy związane z niedoborem personelu medycznego stanowią istotne wyzwanie dla sektora opieki zdrowotnej. Dotyczą one nie tylko lekarzy, ale także pielęgniarek, co ma ogromny wpływ na efektywność działalności różnych placówek medycznych, w szczególności SPZOZ-ów. Te braki przekładają się na ograniczenia w zakresie świadczeń zdrowotnych, w tym wykonywania procedur operacyjnych, które wymagają specjalistycznego wsparcia. W związku z tym, kierownicy placówek medycznych poszukują rozwiązań organizacyjnych mających na celu zapewnienia pełnej obstawy.

Jednym z takich narzędzi jest klauzula opt-out.

 Anestezjologia i intensywna terapia jest jedna z niewielu specjalizacji, która doczekała się uregulowania na poziomie unormowania standardów w drodze powszechnie obowiązującego Rozporządzenia Ministra Zdrowia.
Względem kwestii co może a czego nie może robić zarówno lekarz specjalista, jak i lekarz odbywający szkolenie specjalizacyjne należy sięgnąć po Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 392 z późn. zm.).

30 sierpnia br. weszła w życie zmiana przepisów dotycząca kręgu osób uprawnionych jako świadczeniobiorców, którym przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz w wyroby medyczne.
Na podstawie zmiany dokonanej na mocy Ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. poz. 1733), bezpłatne zaopatrzenie dotyczy świadczeniobiorców:
1. do ukończenia 18 roku życia,
2. po ukończeniu 65 roku życia.
Wykaz refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych został zawarty w Obwieszczeniu Ministra Zdrowia, ogłoszonym 30 sierpnia 2023 r. Obwieszczenie zawiera załącznik, w którym określono zakres refundowanych pozycji według stanu obowiązującego od 01 września 2023 r.

 W praktyce zawodowej wielokrotnie zdarzają się przypadki, gdy sama odpowiedź „tak” lub „nie” nie jest wystarczająca. Należy praktycznie zawsze, również i dla szerzenia świadomości prawnej, wskazać konkretną podstawę prawną dla wykazania zasadności danej odpowiedzi lub decyzji. Przy okazji wciąż zmieniających się przepisów, warto zapamiętywać w jakim akcie są uregulowane niektóre instytucje po to aby w przypadku jakichś wątpliwości do tego, czy zaszły jakieś zmiany, móc sięgnąć po właściwy akt.

 
Pielęgniarka może udzielać świadczeń zdrowotnych w ramach umowy o pracę, umowy zlecenia czy też umowy cywilnoprawnej.
Wykonywanie zawodu w aspekcie relacji z kierownictwem podmiotu leczniczego jest zależna od charakteru zawartej umowy.
Wzajemne prawa i obowiązki stron w przypadku umowy o pracę wynikają oczywiście nie tylko z treści tejże umowy, lecz i również z regulacji Kodeksu Pracy i innych przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Jak wskazało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, za stosunek pracy należy rozumieć „stosunek prawny między pracownikiem a pracodawcą. W jego ramach pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Cechą charakterystyczną stosunku pracy jest wykonywanie pracy w warunkach podporządkowanie a także wykonywanie pracy osobiście, w sposób ciągły i powtarzający się.”
Inaczej jest w przypadku umowy zlecenia i umowy cywilnoprawnej.

 Przypomnijmy, 01 stycznia 2021 r. wszedł w życie przepis wprowadzający obowiązkowe ubezpieczenie OC podmiotu prowadzającego eksperyment medyczny:

Art. 23c Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty
1. Eksperyment medyczny może być przeprowadzony po zawarciu przez podmiot przeprowadzający eksperyment medyczny umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej na rzecz jego uczestnika oraz osoby, której skutki eksperymentu mogą bezpośrednio dotknąć.
2. W przypadkach niecierpiących zwłoki i ze względu na bezpośrednie zagrożenie życia uczestnika eksperymentu leczniczego można wyjątkowo odstąpić od obowiązku zawarcia umowy określonej w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc pod uwagę specyfikę eksperymentu medycznego.

21 sierpnia br. Konsultant Krajowa w Dziedzinie Pielęgniarstwa Epidemiologicznego wydała opinię w sprawie przygotowania rąk personelu do pracy.
Zazwyczaj, wszelkie zastrzeżenia w tym zakresie są skierowane wobec grupy zawodowej pielęgniarek. Dyskusja w tym obszarze była szeroko podejmowana zwłaszcza w okresie stanu epidemii jak i stanu zagrożenia epidemicznego COVID-19. Pomimo jednak tego, że stanu te zostały uchylone nie należy żaden sposób umniejszać znaczeniu obowiązywania zasad w zakresie zwłaszcza higieny rąk. Nie należy zapominać, że bardzo duża spraw z roszczeń o błędy medyczne jest związana z zakażeniami szpitalnymi. Podczas tego rodzaju postępowań badaniu podlega zakres i treść obowiązujących w danym podmiocie procedur – w tym tych dotyczących zasad przestrzegania przez personel zasad higieny. Uregulowanie wewnętrzne tychże zasad jest niezwykle ważne nie tylko w zakresie ewentualnych wygranych spraw, ale przede wszystkim służy to profilaktyce.
W przedstawionej opinii, Konsultant wskazała, że zalecanym jest wdrażanie wszystkich możliwych działań mających na celu minimalizowanie ryzyka przenoszenia patogenów, a tym samym zapobiegania zakażeniom krzyżowym. 

 Ze względu na szczególny stopień skomplikowania definicji wyrobu medycznego, na potrzeby niniejszego wpisu należy wskazać, że za wyroby medyczne należy również uznać urządzenia oraz aparaty medyczne.

 05 września wchodzi w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2023 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. poz. 1515). Wskazane Rozporządzenie uchyla w całości dotychczas obowiązujący akt – czyli Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. poz. 896 oraz z 2021 r. poz. 2359.

 Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych reguluje nie tylko powstanie katalogu zawodów medycznych, ale i również zmienia niektóre przepisy ustaw już obowiązujących.

Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2702 z późn. zm.) gwarantuje dodatkowe dni wolne dla osób podnoszących swoje kwalifikacje zawodowe. Przepisy prawa dookreślają z jakiej formy urlopu może skorzystać pielęgniarka podnosząc swoje kwalifikacje zawodowe w konkretnej formie.  

18 sierpnia Sejm przekazał Prezydentowi RP do podpisu ustawę z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych. Ustawodawca przychylił się do wniosków podjętych w trakcie obradowania Sejmowej Komisji Zdrowia, podczas której zdecydowano o wykreśleniu z powyższego katalog zawodu dietetyka.

Założeniem było uregulowanie tego zawodu w odrębnej ustawie. 15 maja br., jeszcze podczas posiedzeń Sejmowej Komisji Zdrowia obradującej w przedmiocie ustawy o niektórych zawodach medycznych, został złożony do Sejmu Poselski projekt ustawy o zawodzie dietetyka. 13 czerwca br. zwrócono się do przedstawiciela wnioskodawców o odniesienie się do opinii Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu. Od tej daty nie poczyniono żadnych dalszych kroków.

Tym samym, względem sytuacji osób wykonujących zawód dietetyka należy wskazać, że co prawda, zawód ten nie został ujęty w powyższym katalogu, jednakże jeden z przepisów ustawy o niektórych zawodach medycznych reguluje sytuację prawną jedynie pewnej grupy dietetyków.

 Niniejszy wpis dotyczy kolejnej nazwanej instytucji, która zostanie wprowadzona na mocy Ustawy z dnia 16 czerwca 2023 o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta, która oczekuje swej publikacji w Dzienniku Ustaw. Przypomnijmy, że Prezydent RP podpisał ustawę 04 sierpnia br.

4 maja 2023 r. weszło w życie nowe Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów. Jednym z załączników do Rozporządzenia jest wzór umowy o staż kierunkowy z podmiotem prowadzącym staż kierunkowy w celu umożliwienia zrealizowania przez lekarzy programu specjalizacji, w tym staży kierunkowych, których realizacji nie może zapewnić w ramach swojej struktury organizacyjnej.

Na stronie internetowej Kancelarii Prezydenta ukazała się informacja, że 04 sierpnia Prezydent podpisał:
1. Ustawę z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw oraz
2. Ustawę z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta.

Obydwie powyżej wskazane ustawy wprowadzają zupełnie nowe w ochronie zdrowia instytucje wypływające również na poziom finansowania podmiotów wykonujących działalność leczniczą.
 

Personel medyczny zwraca się z licznymi pytaniami co ulega zmianie w związku z ustaniem stanu zagrożenia epidemicznego. Pytania te dotyczą zwłaszcza możliwości udzielania świadczeń zdrowotnych w ramach teleporad.

Istotnym jest to, że na chwilę obecną nadal aktualnym pozostaje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 2022, poz. 1194 z późn. zm.). Nie ma żadnego (póki co) przepisu zmieniającego wskazane Rozporządzenie, chociażby w taki sposób który miałby uchylić jego obowiązywanie.
Wskazany akt ma wyłącznie zastosowanie wobec podstawowej opieki zdrowotnej. Normy w nim zawarte nie mają odpowiedniego zastosowania wobec specjalistycznej opieki zdrowotnej.

31 lipca br. Sejm przekazał do podpisu Prezydenta RP dwie bardzo istotne dla systemu ochrony zdrowia ustawy.
Chodzi mianowicie o:
1. Ustawę z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw oraz o:
2. Ustawę z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta.
 

Podstawowym aktem prawnym dotyczącym dokumentacji medycznej jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1304 z późn. zm.) – zwane dalej: „Rozporządzeniem”. 

Zajmując się również zawodowo prawami pacjenta zauważam rosnącą skalę niezadowolenia i roszczeń skierowanych przeciwko podmiotom leczniczym z tytułu zbyt długiego okresu oczekiwania na przyjęcie w ramach poradni specjalistycznej. Czy słusznie? 

Zgodnie z ustawą o zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarz rezydent może pełnić samodzielne dyżury medyczne określone programem specjalizacji pod warunkiem, że kierownik specjalizacji w porozumieniu z kierownikiem podmiotu lub komórki organizacyjnej tego podmiotu wyrazi, za pomocą SMK, zgodę na pełnienie samodzielnych dyżurów medycznych przez lekarza odbywającego szkolenie specjalizacyjne.
Jak wskazują przepisy, lekarz odbywający szkolenie specjalizacyjne ma prawo nie wyrazić zgody na pełnienie samodzielnych dyżurów medycznych przez 1 rok od dnia rozpoczęcia szkolenia specjalizacyjnego, chyba że program danej specjalizacji przewiduje prawo do odmowy pełnienia samodzielnych dyżurów medycznych w dłuższym terminie. Decyzja taka może być motywowana różnymi pobudkami, w tym między innymi niepewnością co do własnych umiejętności. Stanowi to przywilej, z którego skorzystanie nie może determinować wobec lekarza żadnych negatywnych konsekwencji.

Kwestia rozważenia i ustalenia tego, kto ponosi odpowiedzialność za dane zdarzenie, które miało miejsce w związku z wykonywaniem zawodu medycznego nie zawsze jest tak oczywista jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Wbrew pozorom, nie zawsze można wskazać jeden konkretny przepis na podstawie którego da się ustalić w sposób jednoznaczny osobę odpowiedzialną za szkodę. W przypadku lekarzy rezydentów, którzy poprzez swoje działanie lub zaniechanie przyczynili się do powstania szkody analizie należy poddać tak naprawdę kilka powiązanych ze sobą aktów prawnych.

Do mediów powrócił temat opieki położniczej kobiet w podmiotach leczniczych. Z perspektywy pełnomocnika podmiotu leczniczego występującego w sprawach dotyczących błędu medycznego, ocena przekazów medialnych w przedmiocie ferowania wyroku uznającego winę lekarzy jest wysoce niesprawiedliwe i mogące oddziaływać w sposób bardzo negatywny na karierę tych osób, a i również na dobre imię podmiotu leczniczego.
Jak to było wielokrotnie wspominane we wpisach, postępowanie w sprawach dotyczących błędów medycznych jest bardzo skomplikowane i wymaga podjęcia wielu czynności mających na celu ustalenie stanu faktycznego oraz oceny działań i sfery decyzyjności personelu medycznego przez Sąd.
W kontekście powyższego należy przypomnieć o kilku bardzo istotnych kwestiach, które z pewnością pozwolą na uniknięcie negatywnych konsekwencji w związku z wykonywaniem zawodu lekarza.

 13 lipca br. odbyło się posiedzenie Senatu, na którym Izba zakończyła pracę nad ustawa o niektórych zawodach medycznych. Senat wprowadził do projektu ustawy 20 poprawek. Jak czytamy z komunikatu, postanowiono o całkowitym wyłączeniu zawodu dietetyka z ustawy. Nie oznacza to jednak, że tak rzeczywiście stanie się. Projekt ustawy wraca z powrotem do Sejmu, który może poprawki te przyjąć lub odrzucić. Następnie ustawa zostanie skierowana do podpisu Prezydenta. Kolejne posiedzenie Sejmu zaplanowano na 28 lipca, harmonogram obrad jest jeszcze w przygotowaniu. Nie wiadomo zatem, kiedy Sejm zajmie się poprawkami o których jest mowa powyżej.
Jednocześnie, Poselski projekt ustawy o zawodzie dietetyka, nadal oczekuje na skierowanie pod obrady Sejmu. Aktualnie według komunikatu, który jest zamieszczony na stronie Sejmu, przedstawiciel wnioskodawców został zobowiązany do odniesienia się do opinii Biura Analiz Sejmowych. Przypomnijmy, projekt dotyczy utworzenia zawodu regulowanego dietetyka, określając go jako zawód samodzielny. Ponadto reguluje warunki uzyskiwania prawa wykonywania zawodu, wymogu dotyczące kształcenia i doskonalenia zawodowego, zasady odpowiedzialności zawodowej, tworzy samorząd zawodowy.

 11 lipca br. odbyło się pierwsze czytanie w Sejmie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, uzasadnienie do projektu przedstawi Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej Krystyna Ptok.

 Na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej został odwołany stan zagrożenia epidemicznego ze skutkiem na 01 lipca 2023 r. Wraz z ta datą ustał nie tylko obowiązek stosowania w podmiotach leczniczych maseczek ochronnych. Względem sprawdzenia, jakie jeszcze inne zmiany w codzienności świadczeniodawców zaistniały w związku ze wskazaną datą należy sięgnąć po inne akty prawne i jak (prawie zawsze) trzeba zachować szczególną staranność w analizie systemowej prawa, tak być zdolnym dostrzec wzajemne zależności.

 Jak już wcześniej wspominano, kwietniowa nowelizacja Kodeksu Pracy przysporzyła pracownikom dodatkowe uprawnienia. W tym w szczególności 2 z nich umożliwiają szczególne wsparcie osób bliskich wymagających pomocy i opieki. Po wejściu przepisów w życie pojawiają się oczywiście pewne wątpliwości i pytania związane ze stosowaniem tychże uprawnień w praktyce.

 Na rynku usług medycznych pojawia się coraz więcej gabinetów medycyny estetycznej. Wynika to z coraz większej popularności zabiegów tego rodzaju, a co za tym idzie większego zainteresowania. Niestety, medycyna estetyczna pozostaje nadal tą dziedziną, która zawiera wiele luk prawnych i wciąż czeka na pewne rozwiązania statuujące jej działalność.

 W poprzednich artykułach wskazano, że podmioty wykonujące działalność leczniczą, tzw. popularnie niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej mogą zawierać umowy z płatnikiem na udzielanie świadczeń zdrowotnych w ramach zawartej umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Tym samym pojawia się zatem pytanie, czy NZOZ może dany zakres świadczeń, który został zakontraktowany z Narodowym Funduszem Zdrowia wykonywać również w sposób komercyjny i pobierać tym samym od pacjentów opłaty?

Na podstawie upoważnienia wynikającego z ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, Minister Zdrowia po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej, miał określić, w drodze rozporządzenia, rodzaje umiejętności zawodowych wraz z ich kodami, w których można uzyskać certyfikat umiejętności zawodowej, oraz kwalifikacje lekarzy stanowiące warunek ubiegania się o certyfikat umiejętności zawodowej, mając na względzie zapewnienie jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych.
Tym samym, Minister Zdrowia wydał 13 czerwca 2023 r. Rozporządzenie w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów.
 

 W życiu osobistym jak i zawodowym może wystąpić szereg sytuacji, gdy skorzystanie z pomocy fachowego pełnomocnika staje się konieczne.
Osoby wykonujące zawody medyczne w aspekcie kwestii zawodowych mogą potrzebować konsultacji lub reprezentacji przez fachowego pełnomocnika (adwokata lub radcy prawnego) najczęściej w przypadkach sporu z pracodawcą, udziału w postępowaniu cywilnym jako strona (w przypadku gdy świadczenia zdrowotne były udzielane na podstawi umowy cywilnoprawnej), lub też w przypadkach, gdy zostało skierowane zawiadomienie o podejrzenie popełnienia przestępstwa z tytułu zarzucanego błędu medycznego. Temu ostatniemu właśnie poświęćmy chwile uwagi.

22 czerwca wchodzi w życie ustawa o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych. Dzięki temu aktowi, podobnie jak lekarze i pielęgniarki, również i ratownicy pozyskują własną ustawę zawodową.
Ratownik medyczny będzie mieć prawo, ale i obowiązek dotyczący ustawicznego rozwoju zawodowego w drodze aktualizacji wiedzy i umiejętności zawodowych. Dzięki nowym normom ratownicy medyczny uzyskują możliwość dalszego kształcenia w drodze szkoleń specjalizacyjnych lub kursów kwalifikacyjnych

 Bardzo istotnym aspektem jest umówienie zasad odpowiedzialności pracodawcy lub zleceniodawcy (w przypadku umów zleceń), to jest podmiotu prowadzącego działalność leczniczą w kontekście obowiązku zagwarantowania możliwości poddania pracownika lub zleceniobiorcy postępowaniu poekspozycyjnemu w przypadku zakłucia lub zranienia podczas wykonywania powierzonych mu obowiązków.

 Zazwyczaj artykuły poświęcone błędom lekarskim są skoncentrowane na sprawach wytoczonych przeciwko publicznym zakładom opieki zdrowotnej. Nie należy jednak zapominać, że pozew może zostać również wytoczony przeciwko lekarzowi prowadzącemu specjalistyczną praktykę lekarską lub przeciwko jego ubezpieczycielowi.

 W całym kraju toczą się postępowania przed Sądami Pracy w przedmiocie zarzutów wywodzonych wobec pracodawców w przedmiocie nierównego traktowania w zatrudnieniu. Sprawy te dzielą się na dwie w zasadzie kategorie, z jednej strony mamy bowiem osoby wykonujące zawód pielęgniarki lub położnej roszczące o uznanie zdobytych przez nie kwalifikacji zawodowych na poziomie magister + specjalizacja, z drugiej zaś strony mamy pielęgniarki i położne, które kierują roszczenie o naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Ta ostatnia grupa, w swojej argumentacji podnosi, że za taką samą pracę należy się takiej samej wysokości wynagrodzenie. Tym samym próbują dowieść, że ich zakres obowiązków i zakres faktycznie wykonywanych czynności jest taki sam, jak grupy która wobec uznania ich wyższych kwalifikacji otrzymuje wyższe wynagrodzenie.

 Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji zostało zamieszczonych kilka bardzo istotnych z optyki podmiotów leczniczych projektów Rozporządzeń Ministra Zdrowia. Wszystkie te o których jest mowa poniżej znajdują się na etapie konsultacji publicznych. Warto śledzić ich losy, bowiem ich wejście w życie spowoduje powstanie nowych obowiązków po stronie podmiotów leczniczych.

 Zagadnienie odpowiedzialności, zwłaszcza cywilnej z tytułu popełnionego błędu medycznego jest niezwykle istotne w czasie trwającej dyskusji o systemie no – fault oraz jakości w systemie ochrony zdrowia.

 Rzecznik Praw Pacjenta stoi na stanowisku, że monitoring w placówkach medycznych jest przydatnym narzędziem, które zwiększa bezpieczeństwo pacjentów i personelu medycznego.

 Losy projektu ustawy o jakości w ochronie zdrowia są niezwykle burzliwe. Założenia i koncepcje są odmienne w zależności od środowiska.

 Na stronie internetowej Rzecznika Praw Pacjentów został opublikowany Rejestr wydanych przez Rzecznika Praw Pacjenta decyzji w sprawach praktyki naruszających zbiorowe prawa pacjentów.

 Jak informują media, które relacjonowały manifestację zorganizowaną z inicjatywy Ogólnopolskiego Związku Pielęgniarek i Położnych, która odbyła się 23 maja przed Sejmem RP, w tym samym dniu w kancelarii Sejmu Związek złożył projekt ustawy zmieniający Ustawę z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2139), co oznacza, że zebrano wymaganą liczbę podpisów.

Sytuacja dotycząca poziomu wynagrodzeń grupy zawodowej pielęgniarek i położnych w skali kraju stała się bardzo poważna zarówno z uwagi na liczbę powództw skierowanych przeciwko pracodawcom – głównie w przedmiocie zarzutów dotyczących nierównego traktowania w zatrudnieniu jak i poprzez inne działania pozaprocesowe, w tym strajki.

Projekt ustawy o zawodach medycznych jest kolejnym kontrowersyjnym tematem wokół którego nie milkną echa.
Przypomnijmy. Projekt ustawy jest aktualnie przedmiotem prac legislacyjnych Komisji Zdrowia, do której został skierowany przez Sejm.  

 Pod wielkim znakiem zapytania postawiono legalność postępowań z powództwa pielęgniarek i położnych przeciwko pracodawcom z tytułu roszczeń o nierówne traktowanie w zatrudnieniu.

 Należy pamiętać, że tak samo jak w przypadku publicznych zakładów opieki zdrowotnej, tak i przeciwko prywatnym – bez względu na formę działalności, pacjent może skierować roszczenie o zapłatę w związku z zarzutem popełnienia błędu medycznego lub naruszenia praw pacjenta.

W niniejszym artykule uwaga zostanie poświęcona pielęgniarkom zatrudnionym na etacie. Zgodnie z przepisami, pracodawca ma obowiązek kierować pracowników na wstępne, okresowe i kontrolne badania przeprowadzane przez lekarza medycyny pracy.  

 Zgodnie z treścią przepisu art. 11 ust. 2 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, pielęgniarka i położna podczas i w związku z wykonywaniem czynności polegających na udzielaniu świadczeń korzystają z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, 1726 i 1855).

 Na podmiotach wykonujących działalność leczniczą, które udzielają świadczeń opieki zdrowotnej nie finansowanych ze środków publicznych (dalej: NZOZ), również tak jak w przypadku tych publicznych, ciąży zakaz reklamy.

 W ramach szpitalnych oddziałów ratunkowych uprawnione do przeprowadzania segregacji medycznej pozwalającej na zakwalifikowanie pacjentów do właściwej kategorii pilności udzielenia świadczeń zdrowotnych prócz lekarzy są i również pielęgniarki systemu

 Oczywistym i wynikającym z zasad doświadczenia życiowego jest to, że w ramach szpitalnych oddziałów ratunkowych, izb przyjęć jak i w konsekwencji decyzji medycznej o potrzebie hospitalizacji, przyjmowani są pacjenci, którzy odnieśli obrażenia wskutek działania osób trzecich.

Do uszkodzeń ciała może oczywiście dojść w przypadku aktów znęcenia się fizycznego, przestępstw na tle seksualnym, przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, itd.

Czy zatem lekarz udzielający takiemu pacjentowi świadczeń w ramach szpitalnego oddziału ratunkowego, izby przyjęć lub oddziału może jakkolwiek udokumentować zewnętrzne obrażenia ciała, chociażby za pomocą wykonanej fotografii, która zostałaby przekazana organom ścigania?

 Dokumentacja medyczna może być wykorzystana nie tylko na cele własne związane z kontynuacją leczenia przez danego pacjenta lecz i na potrzeby organów, w tym i również organów ścigania.

 Kodeks Pracy stanowi, że za podnoszenie kwalifikacji zawodowych należy uznać zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.
Przepisy ustaw zawodowych określają po stronie przedstawicieli zawodów medycznych obowiązek podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Zgodnie z Kodeksem Pracy, pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Umowę o której mowa zawiera się na piśmie. Zastrzec należy, że jej postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy Kodeksu Pracy.
W przypadku, gdy pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, nie ma on obowiązku zawarcia umowy o której mowa jest powyżej.

 W połowie marca br. Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych (jak wynika z komunikatu), podjął decyzję o wystąpieniu z obywatelską inicjatywą ustawodawczą, która powstrzyma dalszą degradację i dyskryminację zawodową pielęgniarek i położnych w Polsce .

Środowisko medyczne oczekuje na wprowadzenie kilku aktów prawnych o szczególnym znaczeniu dla regulacji zawodów medycznych jak i funkcjonowaniu podmiotów leczniczych. Wśród nich jest oczywiście ustawa o niektórych zawodach medycznych. 

 Serwisy informacyjne publikują materiały mówiące o coraz częściej stosowanej przez kierowników podmiotów leczniczych praktyce polegającej na tym, że żądają oni de facto od personelu pielęgniarskiego najniższych kwalifikacji. Wypowiadający się w tych materiałach personel wskazuje na to, że takie działanie należy uznać za bezprawne i niezwykle dla nich krzywdzące.

 06 kwietnia 2023 r. wchodzą w życie przepisy wprowadzające do Kodeksu Pracy nową instytucję – pracę zdalną. Dotychczas praca zdalna była regulowana na mocy tak zwanej ustawy covidowej. Z perspektywy czasu, Ustawodawca postanowił o włączeniu tej instytucji do Kodeksu Pracy. Zmiany te zostają wprowadzone na mocy Ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2023, poz. 240), ze względu na vacatio legis przepisy dotyczące pracy zdalnej wchodzą w życie po upływie 2 miesięcy od daty ogłoszenia wskazanego aktu.

Źródła informacyjne systematycznie przekazują treści dotyczące trwających sporów pracodawców z grupą zawodową pielęgniarek i położnych w kontekście stosowania przepisów Ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2139). Grupa zawodowa pielęgniarek i położnych zarzuca pracodawcom nierówne traktowanie w zatrudnieniu wywodząc swe roszczenia w oparciu o przepisy Kodeksu Pracy, domagając się ustalenia wysokości wynagrodzenia adekwatnego do posiadanego poziomu wykształcenia lub też podwyższenia tego wynagrodzenia do poziomu pozostałych pracowników, którzy wykonują te same obowiązki służbowe. Treść zarzutów wywodzonych wobec pracodawców jest o wiele bardziej szczegółowa, jednak teraz nie o tym. 

 22 marca br. Rzecznik Praw Pacjenta zamieścił na stronie internetowej komunikat dotyczący przeprowadzonych działań na skutek zawiadomienia o naruszeniu praw pacjenta. Jak wskazuje w opisie stanu faktycznego Rzecznik Praw Pacjenta:

„Pacjent został przyjęty na szpitalny oddział ratunkowy o godzinie 13:56 na podstawie pilnego skierowania na oddział urologiczny z rozpoznaniem skrętu jądra prawego. Pacjent zgłaszał ból od godziny 10:00 rano, a następnie nudności i wymioty. Około godziny 14:30 odbyła się wstępna konsultacja z lekarzem, podczas której zlecono leki przeciwbólowe, badania laboratoryjne i dalsze oczekiwanie. Pacjent znalazł się na oddziale urologicznym dopiero o godzinie 16:43. Wówczas w badaniu USG stwierdzono brak przepływu Dopplera w jądrze prawym, podjęto decyzję o operacji w trybie pilnym. Na salę operacyjną pacjent został przekazany dopiero o godzinie 17:30, a operacja rozpoczęła się o godzinie 18:20. ”

Rzecznik Praw Pacjenta przeprowadził postępowanie w sprawie, wskutek czego wydał rozstrzygnięcie stwierdzające naruszenie praw pacjenta.

 Kontynuując oczywiście wątek dotyczący zamieszania wokół wynagrodzeń pielęgniarek i położnych w kontekście nowelizacji ustawy podwyżkowej, należy pochylić się nad opisywanymi przez media w ostatnim okresie czasy praktykami przyjętymi przez podmioty lecznicze.

 Ze względu na ostatnie wydarzenia, powrócił do mediów temat lekarskiej klauzuli sumienia. Co należy wiedzieć o tej instytucji?

 Katalog praw pacjenta obowiązujący względem niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej (dalej: NZOZ) jest analogiczny jak i względem publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

Co oczywiste, lekarz może przeprowadzić zabieg operacyjny po uzyskaniu pisemnej zgody pacjenta. Wyjątek stanowią oczywiście sytuacje, kiedy to uzyskanie zgody pacjenta nie jest możliwe ze względu na jego stan lub wiek.

 W praktyce bardzo często pojawiają się pytania dotyczące tego, czy lekarz miał prawo zlecić pielęgniarce daną określoną czynność do wykonania, czy też w danym zakresie nie doszło do przekroczenia kompetencji, oraz czy każdorazowo pielęgniarka powinna wykonywać przekazane jej zlecenie, czy też i na jakiej ewentualnie podstawie ma prawo do odmowy jego wykonania.

 W praktyce nadal zdarzają się przypadki, gdzie personel lekarski wystawiający skierowanie do leczenia w trybie planowym poleca pacjentowi wykonanie badań diagnostycznych (służących na cele tejże hospitalizacji) niejako we własnym zakresie, również poprzez odesłanie tego pacjenta do lekarza przyjmującego w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, aby ten uzupełnił proces diagnostyczny pacjenta.
Należy wskazać, że taka praktyka jest całkowicie niezgodna z prawem i może stanowić odpowiedzialność do pociągnięcia podmiotu leczniczego do odpowiedzialności.

Kwestia wynagrodzeń w sektorze ochrony zdrowia systematycznie powraca jak bumerang.
Do tej pory kierownicy podmiotów leczniczych zmagają się z konsekwencjami nowelizacji ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagradzania zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, która miała miejsce w lipcu 2022 r. Konsekwencje te dotyczą zwłaszcza sporów z grupą zawodową pielęgniarek i położnych. 

12 lutego 2023 Komisja Etyki Lekarskiej Naczelnej Rady Lekarskiej podjęła stanowisko w sprawie zjawiska komercyjnego wystawiania recept i zwolnień lekarskich. Jak wskazano, Komisja Etyki Lekarskiej dokonała analizy wielu przykładów oferowanych w Internecie usług sprzedaży recept i wystawiania zwolnień lekarskich.
 

 Wiele zmian czeka pracowników i pracodawców, a to za sprawą po pierwsze uchwalonej już nowelizacji Kodeksu Pracy jak i kolejnej, aktualnie procedowanej przez Sejm.

 Warto ponownie przypomnieć, że od 01 stycznia 2023 r. zmieniły się zasady dotyczące reklamy wyrobów medycznych.

 Dla porządku i jasności, przypomnijmy, że NZOZ (Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej) według aktualnego stanu prawnego nie jest pojęciem prawnym, lecz de facto umownym.

W ostatnim okresie czasu spotkałam się z sytuacją, gdzie pacjent będąc niezadowolonym ze sposobu przyjęcia go, poprzez wykazanie agresywnego zachowania dopuścił się kradzieży dokumentacji medycznej z podmiotu leczniczego. W takim stanie faktycznym niewątpliwie stwierdzić należy, że pacjent dopuścił się przestępstwa. Wyniesienie dokumentacji medycznej w sposób taki jak ten zaprezentowany powyżej wypełnia znamiona czynu kwalifikowanego z art. 276 Kodeksu Karnego. 

 Oczywiście obowiązek wskazany w tytule jest niezwykle istotny w kontekście praw pacjenta, i co więcej, ma wielopłaszczyznowy charakter.
Przede wszystkim w okresie pandemii COVID-19 kontakt telefoniczny odgrywał niezwykle ważną rolę względem niezwykle wówczas często wykorzystywanej instytucji teleporad.

 Wszystkie serwisy informacyjne dotyczące ochrony zdrowia jednym głosem informuję, że Prezydent podpisał ustawę o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników. W tej też kwestii należy kilka spraw sprostować. W zasadzie w większości przypadków wskazywane jest, że podpisanie ustawy miało nastąpić 13 grudnia 2022 r., podczas gdy jej podpisanie w rzeczywistości nastąpiło 12 grudnia 2022 r. Kolejną kwestią jest to, że jeszcze nie można jej odnaleźć w Dzienniku Ustaw, zatem nie została ona formalnie ogłoszona.

Rzecznik Praw Pacjenta w jednym z ostatnich komunikatów przypomina o prawie pacjenta do dostępu do dokumentacji medycznej. Zgodnie z przepisami, pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.

Pacjent może również udzielić pełnomocnictwa osobie bliskiej, osobie trzeciej lub sobie prawnej, do wglądu i prawa żądania udostępnienia dokumentacji medycznej. 

 Coraz więcej pielęgniarek zastanawia się nad rezygnacją z umów o pracę na rzecz umów cywilnoprawnych. Przed podjęciem jednak tej decyzji koniecznym jest rozważenie wszystkich różnić, które ich dotyczą, poza oczywiście kwestią wysokości wynagrodzenia.

 Rzecznik praw lekarzy jest instytucją nieskodyfikowaną. W porównaniu na przykład do „przeciwnej” mu funkcji czyli Rzecznika Praw Pacjenta nie wywodzi on podstawy normatywnej z żadnego aktu prawnego o charakterze powszechnie obowiązującym. W bazie internetowej dość mierne efekty daje poszukiwanie szczegółowych informacji o tym organie jak i uzyskanych osiągnięć.

 Osoby, które posiadają umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności oczywiście mogą wykonywać pracę zawodową.
Względem grupy zawodowej pielęgniarek, które z oczywistych względów związanych de facto z samym charakterem zawodu należy zważyć na normy szczególne, które maja na celu ochronę osoby niepełnosprawnej w środowisku pracy.
W kontekście niniejszego artykułu podstawową kwestią są badania lekarskie, przeprowadzane przez lekarza specjalistę z dziedziny medycyny pracy.

 Pielęgniarka może być zatrudniona w podmiocie leczniczym na podstawie umowy o pracę lub mieć z nim zawartą umowę zlecenia. Pielęgniarka może także wykonywać swój zawód w ramach prowadzonej działalności leczniczej.

Szpitale właśnie otrzymują informacje w sprawie listy osób, które zostały zakwalifikowane w tych podmiotach do odbywania szkolenia specjalizacyjnego w ramach rezydentury.
Wynagrodzenie lekarza rezydenta ustala akt szczególny względem pozostałych przedstawicieli zawodów medycznych. Do lekarzy rezydentów zastosowanie znajduje bowiem Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2022 r. w sprawie wysokości zasadniczego wynagrodzenia miesięcznego lekarzy i lekarzy dentystów odbywających specjalizacje w ramach rezydentury.

 29 listopada 2022 r. wpłynął do Sejmu Rządowy projekt ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi (druk nr 2843). 02 grudnia 2022 r. został skierowany do pierwszego czytania.

 Nieubłagalnie zbliża się koniec roku, co oznacza, że próbując nadążać za zmianami w prawie wychodzimy im naprzeciw i sprawdzamy jakie nowe regulacje pojawią się od 01 stycznia 2023 r.

Ustawa z dnia 15 września 2022 r. o medycynie laboratoryjnej wprowadziła bardzo istotną zmianę dotyczącą udostępniania uczelniom medycznym jednostek organizacyjnych przez podmioty wykonujące działalność leczniczą.

 13 grudnia 2022 r. na stronie internetowej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pojawił się komunikat dotyczący projektu ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Na stronie internetowej Rządowego centrum Legislacji czytamy zaś, że projekt przeszedł już opiniowanie w ramach Komisji Prawniczej i zapewne niebawem zostanie skierowany do Sejmu.

Ustawa z dnia 07 kwietnia 2022 r. wprowadziła bardzo istotną zmianę do ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w brzmieniu:

Art. 12 ust. 3 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
Pacjentowi, któremu wszczepiono wyrób medyczny podmiot wykonujący działalność leczniczą, który wykonał implantację, jest obowiązany dostarczyć, wraz z kartą implantu, informacje, o których mowa w art. 18 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych, zmiany dyrektywy 2001/83/WE, rozporządzenia (WE) nr 178/2002 i rozporządzenia (WE) nr 1223/2009 oraz uchylenia dyrektyw Rady 90/385/EWG i 93/42/EWG (Dz. Urz. UE L 117 z 05.05.2017, str. 1, z późn. zm.), sporządzone w języku polskim i w postaci zapewniającej szybki dostęp do tych informacji.";

 Definicja legalna „niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej” funkcjonowała na bazie przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, którą zastąpiła ustawa o działalności leczniczej. W okresie tych zmian, do ustawy o działalności leczniczej włączono przepis art. 205 wskazujący na to, że, z dniem wejścia w życie ustawy niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej stają się przedsiębiorstwami podmiotów leczniczych.

 Nowa ustawa o medycynie laboratoryjnej znacząco poprawia sytuację diagnostów laboratoryjnych dodając im nowe uprawnienia. Wskazana ustawa wejdzie w życie z dniem 10 grudnia 2022 r. zastępując tym samym ustawę o diagnostyce laboratoryjnej. Jednakże przepisy końcowe względem niektórych z norm zawartych w nowej ustawie ustalają późniejsze ich wejście w życie - o czym będzie dalej mowa.

 Ustawa z dnia 7 kwietnia 2022 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. poz. 974) zakłada bardzo istotne zmiany dotyczące reklamy wyrobów medycznych, które wejdą w życie z dniem 01 stycznia 2022 r.

Internet jest bez wątpienia najpopularniejszym i de facto najwygodniejszym sposobem wyszukiwania informacji. W kontekście usług medycznych internet służy nie tylko wyszukiwaniu specjalistów, zapisów na wizyty, ale również wymianie opinii pacjentów. Opinie te wyrażane są najczęściej poprzez zamieszczanie komentarzy, opinii lub poprzez wystawianie ocen, na portalach społecznościowych lub tych dedykowanych specjalnie branży medycznej. Oczywistym jest, że wśród tychże komentarzy i opinii zdarzają się również te negatywne. Pojawia się zatem pytanie, czy z tego tytułu lekarzowi przysługuje jakaś ochrona i czy w związku z tym może on wystąpić z jakimś konkretnym roszczeniem.

 Zawód lekarza obarczony jest nie tylko ogromną odpowiedzialnością za zdrowie i życie pacjentów, ale także ryzykiem wystąpienia roszczeń w związku z wykonywanymi obowiązkami. Aby się przed nimi zabezpieczyć, warto wybrać ubezpieczenie, które pokryje nie tylko ewentualne odszkodowania, zadośćuczynienia, czy też zasądzone renty.

 W praktyce bardzo często ze strony personelu medycznego, zwłaszcza lekarzy zadawane są pytania dotyczące możliwości odmowy leczenia pacjenta, który swoim zachowaniem narusza normy etyczne powszechnie przyjęte w stosunkach właściwych dla relacji pacjent – lekarz. Zachowania te zazwyczaj dotyczą ubliżania lekarzom, jawnemu poddawaniu w wątpliwość kierowanych zaleceń, metod i sposobów leczenia, a także nieprzestrzegania regulaminu wewnętrznego oddziału, nieprzestrzegania zaleceń lekarskich, itd.

Rosnąca skala roszczeń pacjentów i ich osób bliskich przekłada się nie tylko na ilość skarg i postępowań przed Rzecznikiem Praw Pacjenta, ale i również – niestety – na skalę zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstw kierowanych na Policję lub bezpośrednio do Prokuratury. Z doświadczenia praktyka zauważam tendencję do obniżenia stopnia zaufania do personelu medycznego. Ciężko jest upatrywać źródła tego zjawiska, jednakże z całą pewnością należy wskazać, że każde niepowodzenie medyczne w znaczeniu powikłań lub śmierci pacjenta budzi wątpliwości, czy postępowanie medyczne było prawidłowe, czyli po prostu czy personel nie popełnił jakiegoś błędu. 

W serwisach informacyjnych dotyczących rynku systemu ochrony zdrowia znów zaktualizował się temat projektu ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta, której pierwotne brzmienie podlegało bardzo intensywnym konsultacjom w lipcu ubiegłego roku.

Kształcenie studentów kierunków medycznych to nie tylko przekazywanie wiedzy w uczelnianych murach, lecz również i przede wszystkim wiedza przekazywana w warunkach pozwalających na bezpośrednią styczność z pacjentami. Udział podmiotów leczniczych w procesie kształcenia studentów jest odmienny i zależy od tego przez kogo został on utworzony.

Czy na studentach kierunków medycznych ciąży obowiązek posiadania ubezpieczenia OC i właściwie po co ono studentom?

01 października rozpoczęli pracę lekarze stażyści. Wykonują oni zawód na podstawie umowy o pracę zawartą z podmiotem prowadzącym staż podyplomowy.

W artykule wyjaśniamy jaką odpowiedzialność ponosi lekarz stażysta i czy powinien posiadać własną polisę OC.

30 października nastąpi zmiana czasu z letniego na zimowy. Podobnie jak do lat ubiegłych pojawią się pytania dotyczące rozliczania i wynagrodzenia przysługującego za de facto 1 dodatkową godzinę pracy. Pomimo tego, że zmiana czasu jest faktem notoryjnym należy uznać, zgodnie zresztą z doktryną prawniczą, że dodatkową godzinę pracy powstałą wskutek przesunięcia wskazówek zegara z godziny 03:00 na 02:00 w nocy należy traktować jako godzinę nadliczbową.

Niniejszy artykuł traktuje o niezwykle ważnej kwestii dotyczącej rozszerzenia zakresu obowiązków po stronie podmiotów leczniczych w kontekście realizacji czynności gwarantujących przestrzegania praw pacjentów. Katalog praw pacjenta został ujęty w przepisach ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Spacer po każdym z polskim miast przynosi refleksję na temat zyskujących coraz to nową popularność niektórych branż. Jedną z nich jest niewątpliwie medycyna estetyczna, Polki coraz chętniej korzystają z usług takich gabinetów. Nie każdy jednak z właścicieli takich miejsc zdaje sobie sprawy na temat powinności ugruntowania tej działalności nie tylko jako jednej z form osoby prawnej, lecz również zarejestrowania takiej działalności jako podmiotu leczniczego.

Ustawa o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych znacząco poróżniła personel podmiotów leczniczych. Doniesienia medialne wskazują na kolejne przykłady strajków grupy zawodowej pielęgniarek, które zarzucają kierownikom podmiotów leczniczych dyskryminację i nierówne traktowanie w wynagrodzeniu.

Okazuje się, że problem ten jest o wiele bardziej złożony.

Z dniem 01 sierpnia weszła w życie zmiana przepisu art. 16e ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (wprowadzona na mocy Ustawy z dnia 16 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw z odroczonym vacatio legis w zakresie wskazanego przepisu).

W artykule opisujemy jakie zmiany przewidziano w nowych przepisach.

Wobec grupy zawodowej fizjoterapeutów ustawa o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych przewiduje możliwość zaszeregowania fizjoterapeutów w zależności od posiadanego wykształcenia.

Okazuje się, że posiadane wykształcenie wpływa również na inne obszary wykonywania zawodu fizjoterapeuty.

 Wiedzą powszechną są długie terminy oczekiwań w poradniach specjalistycznych. Zauważalnym i niezwykle odczuwalnym jest zjawisko rosnącej ilości skarg kierowanych przez pacjentów w zakresie długiego terminu oczekiwań. Skargi te kierowane są zarówno do kierowników podmiotów leczniczych, właściwych miejscowo oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia jak i do Rzecznika Praw Pacjentów.

W związku z prowadzonymi postępowaniami z zakresu ubezpieczeń społecznych ZUS występuje z wnioskami o udostępnienie dokumentacji medycznej danego pacjenta celem przeprowadzenia na jej podstawie postępowania dowodowego prowadzącego do podjęcia pewnych ustaleń mających znaczenie dla istoty sprawy.

Jakie dane dot. dokumentacji medycznej może żądać ZUS?

W polskim porządku prawnym nie funkcjonuje przepis sankcjonujący zamknięty katalog zakresu informacji, które powinny być ujęte w dokumencie stanowiącym zgodę na zabieg.

W artykule opisujemy najważniejsze elementy, które powinny się z nim znaleźć.

 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia p. Piotr Bomber skierował do Członków Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia pismo w którym wskazuje interpretację przepisu art. 5 ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, w wersji nadanej na mocy nowelizacji z czerwca br.

Czy pracownikom niemedycznym również przysługuje podwyżka wynagrodzenia?

Biuro Rzecznika Praw Pacjenta opublikowało oficjalny komunikat w którym wskazuje, iż zakazane jest utrzymywanie ze strony podmiotów leczniczych restrykcyjnych ograniczeń w zakresie ograniczania lub zakazywania odwiedzin pacjentów w szpitalu.

Jakie są wytyczne dotyczące możliwości ograniczenia odwiedzin pacjentów?

W związku z realizacją Ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego, Narodowy Fundusz Zdrowia informuje o uruchomieniu na ten cel kwoty 6,5 mld zł.

Czy kwoty wskazane na podwyżki są pewne i zabezpieczone?

Obecnie nie można mówić już o zagrożeniu braku określonych specjalizacji na rynku , bowiem stało się to już faktem. Wielu lekarzy wykonuje zawód nie w jednym, a kilku miejscach.

Czy lekarz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności z tytułu przemęczenia?

Obserwując serwisy informacyjne poświęcone tematyce ochrony zdrowia i prawu medycznemu coraz częściej powtarzającym się hasłem jest „system no-fault” związany z systemem odpowiedzialności za popełnione błędy medyczne.

Czym właściwie jest system no-fault?

29 maja 2022 weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw.

17 maja br. do Sejmu wpłynął projekt ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2268). Aktualnie projekt został skierowany do drugiego czytania.

Czy w projekcie uwzględniono propozycje podmiotów reprezentujących grupy zawodowe?

Umowa o pracę z lekarzem rezydentem odbywającym szkolenie specjalizacyjne jest umową zawartą na czas określony, to jest na czas realizacji tego szkolenia. Względem warunków tej umowy należy odwołać się do przepisów ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty. Jedynie w ściśle określonych wypadkach odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu Pracy.

Czy może dojść do sytuacji wcześniejszego rozwiązania umowy z lekarzem rezydentem przez szpital?

WHO wskazuje, że jedną z najczęstszych chorób jest depresja, jak podają ogólnodostępne media skala zachorowań osiąga liczbę ponad 350 milionów ludzi na świecie. Co oczywiste problem ten może i dotyka również personel medyczny. Prócz depresji są również i inne, niestety często zdarzające się zachorowania na podłożu psychiatrycznym.

Czy pracodawca ma prawo zweryfikować stan zdrowia psychicznego medyka i wysłać go na badania psychiatryczne?

W niniejszym tekście zostaną wskazane wyłącznie te uprawienia, które de facto mają bezpośredni wpływ na ciągłość udzielanych świadczeń w podmiotach leczniczych w kontekście zabezpieczenia obstawy personelu. Pracownica zaraz po powzięciu wiedzy o ciąży powinna dostarczyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie wskazujące na jej stan i de facto je potwierdzające.

Po raz kolejny przekazy medialne informują o kolejnym zamknięciu szpitalnego oddziału ratunkowego (dalej: „sor”). Zaprzestawanie działalności tak sor-ów, jak i innych specjalistycznych oddziałów różnych podmiotów leczniczych jest bezpośrednio związane z coraz bardziej odczuwalnym brakiem specjalistycznej kadry medycznej.

Jakie instytucje wykorzystują kierownicy podmiotów leczniczych do zachowania ciągłości organizacji świadczeń opieki zdrowotnej?

1 kwietnia br. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagradzania zasadniczego pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Projekt został aktualnie poddany do konsultacji społecznych. Jest on wynikiem prac Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia składającego się z przedstawicieli strony rządowej, strony reprezentatywnych central związkowych oraz reprezentatywnych organizacji pracodawców. Zgodnie z założeniami projekt ma wejść w życie od 01 lipca br., a tym samym od tej daty ma nastąpić wzrost wynagrodzeń.

Rzecznik Praw Pacjenta w jednym z aktualnych komunikatów odnosi się do kwestii równości w zakresie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej. Jak wskazuje, na podstawie przepisów ustawy z 12 marca 2022 roku o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski od 24 lutego br., mają prawo do korzystania ze świadczeń medycznych i refundacji leków na analogicznych zasadach, jak ubezpieczeni w Polsce.

Czy w przypadku obywateli Ukrainy, również wymagane jest pozyskanie zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych?

Zważając na rosnącą skalę skarg pacjentów, a w dalszej konsekwencji powództwa cywilne o zapłatę z tytułu zarzucanego błędu medycznego można by uznać, że każde niepowodzenie medyczne jest oceniane jako zawiniona konsekwencja działania personelu medycznego.

Czy faktycznie każde niepowodzenie medyczne należy rozpatrywać jako błąd medyczny?

Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583 z późn. zm.) w art. 61 przyznaje możliwość nadania prawa wykonywania zawodu lekarzowi, który wskutek konfliktu zbrojnego na Ukrainie opuścił swój kraj.

Czy lekarz pełniący nadzór nad lekarzem z Ukrainy, ponosi odpowiedzialność za jego czyny?

Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583 z późn. zm.) nie stanowi o wymogu względem osoby chcącej wykonywać zawód lekarza na terytorium RP co wymaganego stopnia znajomości języka polskiego.

Czy lekarz z Ukrainy jest zobowiązany znać język polski?

Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa zawiera wiele norm, których ratio legis dotyczy pomocy, lecz również aktywizacji obywateli Ukrainy, którzy znaleźli w Polsce schronienie przed zbrojną napaścią na ich kraj ze strony Rosji.

Ustawa zawiera regulacje pozwalające na możliwość wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, lekarzy i lekarzy dentystów w trakcie stażu podyplomowego w ramach wykonywanego zawodu lekarza lub lekarza dentysty oraz zawodu pielęgniarki i położnej na terytorium RP.

Sejm uchwalił Ustawę z dnia 9 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Ustawa reguluje najistotniejsze aspekty dotyczące pobytu, możliwości podjęcia pracy, prawa, etc. obywateli Ukrainy, którzy w obawie o swoje życie uciekli przed wojną.

Jak w świetle nowych przepisów wygląda sytuacja pobierania zgody od małoletniego pacjenta z Ukrainy, gdy nie mamy możliwości odebrania zgody od jego przedstawicieli ustawowych?

Raport Rzecznika Praw Pacjenta poświęcony „Problemom pacjentów w obliczu epidemii choroby COVID-19. Opracowany na podstawie sygnałów kierowanych do Rzecznika Praw Pacjenta za okres od stycznia do września 2020 roku” wykazał, że w czasie pandemii SARS-COV-2 znacznie wzrosła liczba skarg i roszczeń pacjentów. Nadto z praktyki wynika, iż wzrostowi uległa również liczba pozwów cywilnych o zapłatę jak i zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w sprawach o błędy medyczne. Ciężko upatrywać jednoznacznej genezy tego powszechnego zjawiska. Z całą zaś pewnością należy wysnuć wniosek, iż jest to związane ze zmniejszeniem zaufania publicznego do przedstawicieli zawodów medycznych.

21 lutego br. Ministerstwo Zdrowia opublikowało na stronie internetowej rekomendacje dotyczące podstaw dla określenia możliwości egzekwowania przez pracodawcę (kierownika podmiotu leczniczego) spełnienia obowiązku szczepień przeciw COVID-19 przez grupy do tego zobowiązane.

Jakie konsekwencje może nieść ze sobą brak szczepienia przeciwko COVID-19 przez personel podmiotu leczniczego?

Obowiązek szczepień przeciwko COVID-19 został wprowadzony na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. Od samego początku, czyli od ukazania się projektu, po jego ogłoszenie i wejście w życie nadal trwa dyskusja nad rozważaniem, czy jest to obowiązek nałożony w sposób w pełni legalny oraz jakimi środkami mogą posługiwać się kierownicy podmiotów leczniczych aby ten obowiązek egzekwować, a w dalszej konsekwencji czy w ogóle są uprawnieni do egzekwowania tego obowiązku.

Czy na osoby wykonujące zawód medyczny, można nałożyć karę za brak szczepienia przeciwko COVID-19?

Hasło „dodatków covidowych” nie traci popularności w dyskusji personelu medycznego, jak również jako przedmiot artykułów w portalach branżowych. Z pewnością należy stwierdzić, że ta instytucja bardzo podzieliła personel medyczny, ale również niemedyczny mający styczność z pacjentami z podejrzeniem i zakażeniem SARS-COV-2.

Jakie wątpliwości obecnie najczęściej wzbudzają dodatki covidowe?

27 stycznia 2022 r. do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących ochrony życia i zdrowia obywateli w okresie epidemii COVID-19. W kontekście tego projektu ustawy szeroko komentowane jest projektowane uprawnienie ze strony pracodawcy dotyczące żądania udzielenia przez pracownika informacji na temat negatywnego wyniku diagnostycznego w kierunku SARS-COV-2, wykonanego w terminie do 48 h, nie częściej niż raz w tygodniu.

Jednakże projekt ustawy zawiera poza tym powyżej wskazanym jeszcze jedną, dość kontrowersyjną instytucję, dotycząca możliwości żądania wypłaty świadczenia odszkodowawczego z tytułu zakażenia wirusem SARS-COV-2.

01 lutego br. w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 stycznia br. Zmieniające rozporządzenie w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego.

Ile zgodnie z nowymi przepisami trwa okres kwarantanny i izolacji osób wykonujących zawody medyczne?

Projekt ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa, który został opublikowany na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji obecnie jest poddany konsultacjom publicznym. Analizując treść artykułów branżowych należy wskazać, iż projektowane postanowienia ustawy są głośno i stanowczo krytykowane, zwłaszcza przez aktualnych dyrektorów podmiotów publicznych.

Jakie zmian wprowadza projekt ustawy? 

Zgodnie z przepisami ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Oczywistym jest, iż o zakresie udzielanych świadczeń zdrowotnych decyduje personel medyczny pod opieką którego znajduje się pacjent. W praktyce niezwykle często dochodzi do sytuacji, gdy pacjent lub jego osoby bliskie żądają aby dążąc do poprawy stanu zdrowia lub też ratowania życia, personel medyczny (zwłaszcza dotyczy to lekarzy) rozpoczęli podawanie określonych leków – ew. suplementów.

Czy pacjent lub jego osoby bliskie mogą żądać podania mu leków innych niż zalecone przez personel medyczny?

Nie stygną echa komentarzy względem opublikowanego postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2021 r. w sprawie o sygnaturze akt I KK 23/21 oddalającego kasację obrońcy lekarza dentysty obwinionej w sprawie naruszenia Kodeksu Etyki Lekarskiej w zakresie wykonywania czynności przekraczających umiejętności zawodowe i wymagane kwalifikacje.

Od czasu opublikowania treści postanowienia wraz z pisemnym uzasadnieniem motywów rozstrzygnięcia na nowo rozgorzała dyskusja zarówno w środowisku medycznym jak i prawniczym na temat prawnych uregulowań związanych z dziedziną medycyny estetycznej.

Na mocy §12a Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. 2020, poz. 491 z późn. zm.) wprowadzono obowiązek szczepień COVID-19 dotyczący wybranych grup zawodowych. Zaliczono do nich również osoby wykonujące zawód medyczny.

Czy aby na pewno szczepienia te należy określać jako obowiązkowe w rozumieniu przepisów prawa?

Narodowy Fundusz Zdrowia opublikował komunikat zgodnie z którym dodatek covidowy dla personelu medycznego przysługuje począwszy od 01 listopada 2021 r. – jednak, aby otrzymać dodatek wymagane jest spełnienie kilku warunków.

W związku z nowelizacją przepisów ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty z 5 grudnia 1996 r. pojawiło się kilka niejasności dotyczących eksperymentów medycznych. Wśród nich można wyróżnić budzącą wątpliwości definicję eksperymentu medycznego czy też podmiotu przeprowadzającego eksperyment medyczny. Na pytania związane z tymi kwestiami udzielamy odpowiedzi w niniejszym artykule.

Pomimo braku zapewnień w tej kwestii, 02 grudnia br. na stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia został opublikowany komunikat dotyczący zmiany treści Polecenia Ministra Zdrowia z dnia 01 grudnia br. w zakresie przyznania tak zwanego dodatku covidowego dla personelu niemedycznego.

Co zmieniły nowe przepisy w aspekcie dodatku covidowego dla pracowników niemedycznych?

Podmioty lecznicze za pośrednictwem Systemu Zarządzania Obiegiem Informacji otrzymały komunikat opracowany we współpracy Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia w przedmiocie interpretacji przesłanek przyznania tak zwanych dodatków covidowych.

Wyjaśniamy jak powinno odbywać się przyznawanie dodatków covidowych w oparciu o nowe wytyczne.

W dniu 04 listopada br. na oficjalnej stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia został opublikowany istotny komunikat dotyczący nowych zasad przyznawania dodatku covidowego.

Nowością jest wprowadzenie godzinowego rozliczenia czasu pracy przy pacjencie covidowym.

W ostatnim czasie zauważalna jest rosnąca tendencja względem wystąpień organizacji społecznych oraz kancelarii prawnych do podmiotów leczniczych, głównie w trybie wniosku o dostęp do informacji publicznej w przedmiocie udzielenia odpowiedzi, czy przy przyjęciu do szpitala w trybie nagłym lub planowym wymagane jest wykonanie testu PCR. Zapytania dotyczą również kwestii, czy wyrażenie zgody na wykonanie testu jest czynnikiem warunkującym przyjęcie, czy odmowa jego wykonania stanowi przesłankę dla odmowy udzielenia świadczenia i tym samym przyjęcia do szpitala. W tym też przedmiocie zostają kierowane również skargi jak i roszczenia pacjentów – osobiście lub za pośrednictwem reprezentujących ich pełnomocników.

Czy istnieją prawne przesłanki do tego, aby wymagać od pacjenta przeprowadzenia testu na COVID-19?
Czy można odmówić udzielenia świadczeń pacjentowi, który nie zgodził się poddać testowi?

Zarówno w przypadku szpitali klinicznych, dla których podmiotem tworzącym jest uniwersytet jak i w przypadku szpitali, które zawarły z uniwersytetami umowy cywilnoprawne dotyczące udostępnienia swoich zasobów celem realizowania zadań dydaktycznych i badawczych, istotny jest wymiar praktyczny polegający na połączeniu udzielania świadczeń zdrowotnych z procesem edukacyjnym dla przyszłych kadr medycznych.

Czy może dojść do sytuacji w której pacjent sprzeciwi się obecności studentów podczas badania?

Przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie przewidują obowiązku stosowania pieczątki, wynika to jedynie z przyjętych zwyczajów. Samorządy zawodowe – w tym samorząd lekarski oraz pielęgniarek i położnych, postanowiły w drodze wydanych uchwał o treści jaka powinna być zawarta w pieczątce, którą posługują się lekarze, pielęgniarki i położne.

Okazuje się, że zgubienie pieczątki może ciągnąć za sobą przykre konsekwencje (w tym prawne).

Jak zachować się w sytuacji, gdy zgubimy pieczątkę, którą się posługujemy?

Na podstawie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych świadczeniobiorcy, na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego, przysługuje bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego, w tym lotniczego, do najbliższego podmiotu leczniczego, o którym mowa w przepisach o działalności leczniczej, udzielającego świadczeń we właściwym zakresie, i z powrotem, w przypadkach między innymi wynikających z potrzeby zachowania ciągłości leczenia.

Zgodnie z ustawą o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego z dnia 08 czerwca 2017 r. z dalszymi zmianami (w tym ustawą z dnia 28 maja 2021 r.) jej zastosowanie odnosi się względem pracowników wykonujących zawody medyczne oraz pracowników działalności podstawowej zatrudnionych w podmiotach leczniczych.

O jakich podmiotach leczniczych mówi ustawa?

Ustawa z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych wraz ze zmianą wprowadzoną na mocy ustawy z dnia 28 maja 2021 r. obejmuje swoim zakresem stosowania prócz pracowników wykonujących zawód medyczny pracowników działalności podstawowej.

Czy zatem pozostałym pracownikom również przysługuje wyższe wynagrodzenie na podstawie ustawy podwyżkowej?

Zgodnie z art. 1 Ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych, ustawa określa sposób ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne oraz pracowników działalności podstawowej, innych niż pracownicy wykonujący zawody medyczne, zatrudnionych w podmiotach leczniczych, uwzględniający rodzaj wykonywanej pracy oraz sposób osiągania najniższego wynagrodzenia zasadniczego.

Czy osoby zatrudnione na podstawie innej niż stosunek pracy również podlegają pod powyższe przepisy?

22 lipca 2021 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt ustawy zatytułowanej „o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta”. Długo oczekiwany projekt obecnie jest poddawany konsultacjom publicznym. Po zakończonym procesie legislacyjnym w razie jego ostatecznego zatwierdzenia projekt ustawy zostanie skierowany do Sejmu.

Wyjaśniamy jak proponowane zapisy mogą wpłynąć na pracę podmiotów leczniczych. 

Wszystkie punkty szczepień realizujące szczepienia na rzecz nieletnich mają obowiązek stosowania „Kwestionariusza wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem osoby małoletniej przeciw COVID-19. Zgodnie ze wskazanymi tam zaleceniami kwestionariusz powinien być wypełniony przed wizytą w punkcie szczepień. Kwalifikację do szczepień osób do 15 roku życia prowadzi lekarz.

Jak prawidłowo udzielić zgody w przypadku szczepienia osoby nieletniej przeciwko COVID-19?

Niewątpliwym jest fakt, iż najważniejszym dokumentem w całej historii choroby, o szczególnym walorze dowodowym pozostaje dokument świadomej zgody pacjenta na leczenie, ewentualnie udzielenie konkretnego świadczenia opieki zdrowotnej. Sytuacja komplikuje się, gdy ową zgodę należy odebrać od pacjenta będącego obcokrajowcem nie posługującym się językiem polskim – w ogóle, lub częściowo.

Jak odebrać od pacjenta-obcokrajowca świadomą zgodę na leczenie?

Do dnia dzisiejszego Ministerstwo Zdrowia jak również Narodowy Fundusz Zdrowia nie opublikowało oficjalnego i szczegółowego komunikatu dotyczącego rozszerzenia grup uprawnionych do otrzymywania dodatku covidowego. Na początku maja bieżącego roku Minister Zdrowia w czasie jednej z konferencji prasowej wskazał, iż planowana jest wypłata jednorazowych rekompensat (dodatku) dla personelu niemedycznego pracującego przy zwalczaniu COVID-19.

Co wiadomo o dodatkach COVID-owych dla personelu niemedycznego?

Pytanie zadane w tytule otrzymaliśmy od jednej z naszych czytelniczek po publikacji artykułów dotyczących odsetek od dodatku COVID-owego oraz tego czy pracodawca może z dodatku ,,covidowego,, odliczyć część wynagrodzenia za urlop.

Na jej prośbę, przygotowaliśmy oddzielny artykuł, w którym odpowiadamy na to bardzo istotne pytanie dotyczące dodatków COVID-owych.

Od ponad rok trwającego stanu epidemii COVID-19, polski ustawodawca nie wprowadził do systemu prawego definicji legalnej „szpitala tymczasowego”. Jedyną podstawą prawną dotyczącą tego rodzaju działalności jest przepis art. 22 ust. 4aa ustawy o działalności leczniczej w brzmieniu: „Wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 i 4 nie stosuje się do pomieszczeń i urządzeń podmiotu wykonującego działalność leczniczą, który udziela świadczeń zdrowotnych pacjentom podejrzanym o zakażenie lub zakażonym wirusem SARS-CoV-2 w miejscu nieprzeznaczonym dotychczas do udzielania świadczeń dla tych pacjentów.”.

Czy zatem personelowi medycznemu szpitali tymczasowych przysługuje dodatek COVIDowy?

Co do zasady, zgodnie z prawem pacjent poddawany hospitalizacji ma możliwość skorzystania z depozytu którego obowiązek prowadzenia ciąży na każdym podmiocie leczniczym. Zgodnie z art. 39 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent przebywający w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej ma prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie. Koszty realizacji tego prawa ponosi ten podmiot, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Nie zawsze pacjenci korzystają z tego prawa, pozostawiając rzeczy wartościowe przy sobie. Jak personel medyczny powinien zachować się w przypadku znalezienia wartościowych rzeczy przy zmarłym pacjencie?

Przywykliśmy do tego, iż większość czynności czy też przyjętych zwyczajów, realizowanych zwłaszcza w podmiocie leczniczy znajduje swoje oparcie w przepisach prawa powszechnie obowiązującego. System prawa medycznego w którego skład jako podstawy normatywne wchodzą zarówno akty powszechnie obowiązujące, jak i odgrywające zwłaszcza w czasie trwającej pandemii wirusa SARS-COV-2 akty prawa miejscowego, regulują kwestie minimalnych norm które winien spełniać podmiot leczniczy zarówno względem kwestii technicznych związanych z samym budynkiem, pomieszczeniami, etc, jak i poruszają kwestie związane z personelem począwszy od minimalnych norm zatrudnienia zapewniających ciągłość udzielanych świadczeń, jak i po wiele innych kwestii.

Na jakiej podstawie są ustalane te standardy?

Po publikacji ostatniego artykułu, dotyczącego dodatku „COVID-owego” do wynagrodzenia dla personelu medycznego, od jednej z naszych czytelniczek otrzymaliśmy pytanie - Czy pracodawca może z dodatku ,,covidowego,, odliczyć część wynagrodzenia za urlop?

Na prośbę naszej czytelniczki, przygotowaliśmy tej kwestii oddzielny artykuł, w którym znajdziecie odpowiedź na to pytanie.

W szpitalnych realiach niezwykle często pacjenci składają wnioski, a raczej żądania w przedmiocie sprostowanie dokumentacji medycznej. Najczęściej dotyczy to Karty informacyjnej z pobytu w szpitalnym oddziale ratunkowym w części poświęconej zapisom o okolicznościach przyjęcia danego pacjenta.

Czy personel medyczny może wprowadzić zmiany w dokumentacji medycznej?
Jeśli tak, jak takie zmiany powinny zostać naniesione?

Na podstawie Polecenia Ministra Zdrowia z dnia 01 listopada 2020, Dyrektorzy oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia, działając na mocy udzielonego im pełnomocnictwa przez Prezesa NFZ, zawarli umowy o charakterze cywilno – prawnym z podmiotami leczniczymi zgodnie z właściwością miejscową, które precyzują sposób przekazania środków dedykowanych jako dodatki do wynagrodzeń dla uprawnionego personelu medycznego.

Czy w przypadku braku systematyczności wypłaty tych środków, przysługują od nich odsetki?

W dobie trwającej epidemii SARS – COV – 2 pojawiły się problemy związane z oddelegowaniem do walki z COVID-19 na przykład na mocy polecenia pracodawcy celem realizacji świadczeń opieki medycznej w oddziale / klinice chorób zakaźnych.

W artykule poruszamy przesłanki wyłączające z mocy prawa możliwość pracy przy zwalczaniu epidemii oraz odpowiadamy na najczęściej pojawiające się pytania.

W dniu 08 marca 2021 r. na stronie internetowej centrali Narodowego Funduszu Zdrowia zostało opublikowane zalecenie dotyczące udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, którego treść wzbudziła wiele kontrowersji. Jak zostało wskazane w treści zaleceń „aby zapewnić dodatkowe łóżka szpitalne dla pacjentów wymagających pilnego przyjęcia do szpitala, Centrala NFZ zaleca ograniczenie do niezbędnego minimum lub czasowe zawieszenie udzielania świadczeń wykonywanych planowo.

Czy takie zalecenie jest wiążące? Na kim spoczywa ciężar podjęcia decyzji o wstrzymania zabiegów? Co z odpowiedzialnością personelu medycznego?

Przyjmowanie w szpitalach niepełnoletnich pacjentek w ciąży, także również poniżej 15 roku życia staje się coraz powszechniejszych zjawiskiem. Ze względu na szczególność tych sytuacji należy zwrócić uwagę na pewne kwestie, które stanowią de facto obowiązki prawne ciążące na przyjmującym personelu medycznym oraz organach zarządzających spzoz.

Sprawdź jak warto zachować się w takiej sytuacji.

Od 01 stycznia 2021 r. wszedł w życie obowiązek ustawowy wystawiania skierowań w wersji elektronicznej. Podstawą prawną dla wystawiania skierowań w tej formie jest art. 59aa Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j.Dz. U. z 2020 r. poz. 1398 z późn. zm.) - zwanej dalej: „ustawą”.

Kiedy e-skierowanie jest obowiązkowe? Kto może wystawić e-skierowanie?

W artykule odpowiadamy na najczęściej pojawiające się pytania w tej kwestii.

W dniu 01 stycznia 2021 r. weszło w życie Rozporządzenie w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia OC podmiotu przeprowadzającego eksperyment medyczny. Na mocy wskazanego Rozporządzenia oraz dodanym do ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty art. 23c, na podmiot przeprowadzający eksperyment medyczny został nałożony prawny obowiązek posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej na rzecz jego uczestnika oraz osoby, której skutki eksperymentu mogą bezpośrednio dotknąć. Nowe przepisy pozostawiają wiele wątpliwości, bowiem nie regulują pewnych kwestii wprost, zaś rozwiązywanie pojawiających się problemów pozostaje w oparciu o stosowanie wykładni prawnej.

W artykule odpowiemy na najczęściej pojawiające się pytania w tej kwestii.

W dniu 04 lutego 2021 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 lutego 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 2021, poz. 231).

Wskutek wprowadzonych norm zaistniała istotna zmiana w sposobie organizowania teleporad.

W dniu 16 grudnia 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 09 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.

Ustawa reguluje w istotny sposób kwestie obowiązków pracownika i pracodawcy w zakresie badań lekarskich.

Polecenie Ministra Zdrowia z dnia 01 listopada 2020 r. jest nadal jedyną podstawą prawną dla wypłacania dodatków do wynagrodzenia dla personelu medycznego. Wraz z upływającym od dnia jego wydania czasem pojawia się coraz więcej wątpliwości względem interpretacji jego postanowień.

Dlaczego oddziały NFZ kwestionują zasadność wypłacania dodatków?

Przesłanki dokonania sekcji zwłok pacjenta uregulowane są w art. 31 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 295 z późn. zm.).

Czy sekcja nie może zostać przeprowadzona w przypadku wyrażenia sprzeciwu osoby bliskiej?

Ustawa z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii kadr medycznych, która weszła w życie z dniem 30 grudnia 2020 r. wprowadziła również kilka bardzo istotnych zmian dla ratowników medycznych, w tym przepisy dotyczące pełnienia dyżurów medycznych.

W artykule poruszamy najważniejsze kwestie związane z pełnieniem dyżurów medycznych przez ratowników medycznych. 

W dniu 30 grudnia 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu kadr medycznych (Dz. U. 2020, poz. 2401).

Przedłużono okres wypłaty zwiększonej kwoty wynagrodzenia dla lekarzy, jak również wprowadzono krytykowaną przez samorządy zawodów medycznych, ustawę „kadrową”.

Zgodnie z treścią przepisu art. 6 ust. 3 Ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzecznik Praw, pacjent ma prawo żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie.

Kiedy lekarz może odmówić zwołania konsylium lekarskiego lub zasięgnięcia opinii innego lekarza?

W dniu 10 grudnia 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające Rozporządzenie w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-COV-2.

Kto może przeprowadzać szczepienia?
Jakie osoby zaliczają się do grupy „0”?
Czy pracodawca może oddelegować pracownika do punktu szczepień?

W dniu 28 listopada 2020 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano długo oczekiwane ustawy, niosące zmiany przede wszystkim najbardziej znaczące dla personelu medycznego pracującego przy COVID-19.

Jakie zmiany niosą one dla osób pracujących w ochronie zdrowia?

W dniu 27 listopada 2020 r. w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 listopada 2020 r. zmieniające Rozporządzenie w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego.

Jakie zmiany wprowadzono?

Na stronie internetowej Naczelnej Izby Lekarskiej został opublikowany komunikat poświęcony czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 w odniesieniu do dzieci personelu medycznego, uczęszczających do klas I – III szkoły podstawowej.

Komunikat wykazuje bardzo poważną lukę prawną stanowiącą de facto ograniczenie prawa do nauki dla wskazanej grupy.

W ostatnim czasie bardzo często pojawiają się artykuły opisujące wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nowej instytucji jaką jest klauzula sumienia farmaceuty. Media wskazują jednogłośnie, iż poprzez wprowadzenie tejże instytucji znacznie utrudniona zostanie sprzedaż w aptekach środków antykoncepcyjnych.

Niniejszy artykuł pozwoli rozwiać wszelkie wątpliwości z tym związane.

W dniu 03 listopada 2020 r. zostało ogłoszone Rozporządzenie Ministra Zdrowia , poz. 1942 zmieniające rozporządzenie w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego.

Wyjaśniamy jak Rozporządzenie wpływa na osoby wykonujące zawód medyczny.

Oddelegowaniem pracownika wykonującego zawód medyczny do pracy przy zwalczaniu epidemii (udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pacjentom z podejrzeniem lub ze stwierdzonym zakażeniem COVID-19).

W jakich sytuacjach pracownik nie może zostać oddelegowany do walki z COVID?

Aktualnie trwa proces legislacyjny nad poselskim projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (druk nr 683). W treści jeszcze nieuchwalonej ustawy jest zawarty art. 23 określona jest jako „klauzula dobrego samarytanina”.

Co warto o niej wiedzieć?

Z dniem 5 września 2020 r. przestało obowiązywać z mocy prawa ograniczenie spoczywające na osobach wykonujących zawody medyczne, które otrzymały od Kierownika podmiotu leczniczego pisemną informację o zakazie uczestniczenia w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej pacjentom innym niż z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARS-COV-2.

Jakie skutki niesie to dla osób wykonujących zawody medyczne?

Dotychczasowe brzmienie przepisu art. 4c Ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych straciło moc z dniem 5 września 2020 r.

Jak wpływa to na wynagrodzenie dla zatrudnionego w podmiocie leczniczym za czas pozostawania na kwarantannie?

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych nakłada na osoby będące na kwarantannie pewne obowiązki.

W artykule odnosimy się do konieczności zainstalowania aplikacji „Kwarantanna domowa”.

Ustawa z dnia 16 lipca 2020 r. (Dz. U. 2020, poz. 1291) w istotny sposób zmieniła brzmienie ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty. Jedną z bardziej istotnych zmian jest wprowadzenie definicji legalnej pojęcia „ustawiczny rozwój zawodowy”.

W artykule wyjaśniamy najistotniejsze zmiany z punktu widzenia lekarza i lekarza dentysty.

29 sierpnia 2020 r. wejdzie w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.

Jakie zmiany i obowiązki dla personelu medycznego niesie ze wejście w życie Rozporządzenia?

Należy zauważyć, iż obecna sytuacja epidemiologiczna ma również przełożenie i niebagatelny wpływ na sferę emocjonalną personelu medycznego, a także przede wszystkim pacjentów oczekujących na przyjęcie i realizację świadczeń zdrowotnych. Przyczynia się to do powstawania zachowań agresywnych. Ataki stają się coraz częstsze, a oprócz obelg słownych dochodzi również do rękoczynów.

Warto zatem przypomnieć co grozi osobie, która dokonuje aktów agresji wobec osób wykonujących zawody medyczne.

23 lipca 2020 r. weszły w życie zmiany w treści Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2020 r. w sprawie standardów w zakresie ograniczeń przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej pacjentom innym niż z podejrzeniem lub zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 przez osoby wykonujące zawód medyczny mające bezpośredni kontakt z pacjentami z podejrzeniem lub zakażeniem tym wirusem (Dz. U. poz. 775 z późn. zm.).

Jakie konsekwencje niesie to dla osób wykonujących zawód medyczny?

Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 2 Ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzecznik Praw Pacjenta, przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego.

Co w sytuacji gdy rodzice mają rozbieżne zdania względem sposobu leczenia?

 Z dniem 1 stycznia 2012 r. ustawa o działalności leczniczej wprowadziła obowiązek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w odniesieniu do wszystkich podmiotów leczniczych, jednocześnie znosząc dotychczas istniejące obowiązkowe ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, w tym obowiązek ciążący na zakładzie opieki zdrowotnej jako świadczeniodawcy. Dla oceny, czy istnieje obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, istotna jest więc forma wykonywania zawodu, a nie rodzaj udzielanych świadczeń zdrowotnych.

Czy obowiązek posiadania ubezpieczenia OC spoczywa również na ratownikach medycznych?

 W związku z rozpoczętymi wakacjami, a co za tym idzie oficjalnie już trwającym sezonem urlopowym, zauważamy wzmożony ruch na drogach, zapełnione hotele i pensjonaty, a także tłumy w restauracjach, pubach i miejscach codziennych spotkań towarzyskich.

Należy jednak pamiętać o nadal trwającym stanie epidemii SARS-COV-2, który nakłada na nas pewne obowiązki.

Termin „medycyna estetyczna” nie jest kategorią prawną, gdyż nie stanowi odrębnej dziedziny i nie jest przedmiotem specjalizacji.

Czy zatem pielęgniarka i położna może udzielać tego typu świadczeń?

W sytuacji nagłej, gdy istnieje konieczność natychmiastowego ratowania człowieka, może zdarzyć się, że dojdzie do zniszczenia mienia ratowanego lub innej osoby.

Czy w takiej sytuacji ratownik medyczny może zostać pociągnięty do odpowiedzialności?

Pielęgniarka i położna wykonują zlecenia lekarskie zapisane w dokumentacji medycznej.

Forma pisemna nie dotyczy zleceń wykonywanych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.

Zabiegi z zakresu medycyny estetycznej, co do zasady, nie mieszczą się w pojęciu świadczenia zdrowotnego, ponieważ ich celem jest poprawienie wyglądu lub usunięcie wady.

Gdzie zatem znajduje się granica?

Lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, po wyrażeniu zgody przez pacjenta. Przepisy prawa stanowią kategorycznie, że zgoda pacjenta jest warunkiem prawnej dopuszczalności jakiejkolwiek interwencji medycznej.

Czy przepisy prawa przewidują wyjątki od tej zasady?

 Zgoda pacjenta jest warunkiem legalności każdej procedury medycznej i jej braku nie sanuje okoliczność, że zabieg się powiódł czy został wykonany poprawnie.

Warunkiem koniecznym do prowadzenia każdej działalności leczniczej jest posiadanie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Wymóg zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez podmioty wykonujące działalność leczniczą określa ustawa o działalności leczniczej, a szczegółowo rozporządzenie wykonawcze wydane na jej podstawie.

W jaki sposób podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych powinien udostępniać dokumentacje medyczną?

Czy za udostępnienie dokumentacji medycznej podmiot może pobierać opłatę?

Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną, w szczególności pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta.

W jakich innych sytuacjach podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych musi udostępnić dokumentację medyczną?

Lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, z zastrzeżeniem art. 30, z tym że ma obowiązek wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w podmiocie leczniczym oraz uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby ma ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego.

Lekarz orzeka o stanie zdrowia określonej osoby po uprzednim, osobistym jej zbadaniu lub zbadaniu jej za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, a także po analizie dostępnej dokumentacji medycznej tej osoby.

Czy bez dokonania badania pacjenta lekarz może wystawić receptę?

Lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. Zasada ta doznaje jednak pewnych wyjątków.

Zgodnie z przepisem art. 38 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarz może nie podjąć lub odstąpić od leczenia pacjenta, o ile nie zachodzi przypadek bezwzględnej konieczności udzielania pomocy medycznej wobec pacjenta w stanie nagłym. W przypadku odstąpienia od leczenia, lekarz ma obowiązek dostatecznie wcześnie uprzedzić o tym pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego i wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w podmiocie leczniczym. Jeżeli lekarz wykonuje swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby, może nie podjąć lub odstąpić od leczenia, jeżeli istnieją poważne ku temu powody, po uzyskaniu zgody swojego przełożonego.  

Jeżeli w trakcie wykonywania zabiegu operacyjnego albo stosowania metody leczniczej lub diagnostycznej wystąpią okoliczności, których nieuwzględnienie groziłoby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkim uszkodzeniem ciała lub ciężkim rozstrojem zdrowia, a nie ma możliwości niezwłocznie uzyskać zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego , lekarz ma prawo, bez uzyskania tej zgody, zmienić zakres zabiegu bądź metody leczenia lub diagnostyki w sposób umożliwiający uwzględnienie tych okoliczności.

Lekarz może wykonać zabieg operacyjny albo zastosować metodę leczenia lub diagnostyki stwarzającą podwyższone ryzyko dla pacjenta, po uzyskaniu jego pisemnej zgody . Przed wyrażeniem zgody przez pacjenta w sytuacji, o której mowa, lekarz ma obowiązek udzielenia mu należytego pouczenia terapeutycznego.

Lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, z zastrzeżeniem ustawowo określonych wyjątków, po wyrażeniu zgody przez pacjenta. Jeżeli pacjent jest małoletni lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody, wymagana jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego, a gdy pacjent nie ma przedstawiciela ustawowego lub porozumienie się z nim jest niemożliwe - zezwolenie sądu opiekuńczego.

Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Lekarz może udzielić tego rodzaju informacji innym osobom za zgodą pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego.

Zgodnie z art. 120 Kodeksu pracy, w razie wyrządzenia szkody przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Podmiot leczniczy może w następstwie dochodzić od pracownika kwoty wypłaconej pacjentowi tytułem odszkodowania, ale tylko do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia tego pracownika.

Personel medyczny zastanawia się, czy suma gwarancyjna ubezpieczenia, które posiada, pokrywa ewentualna rentę, zasądzoną na rzecz pacjenta. Wyjaśniając tę kwestię, należy wskazać na poniższe.

Ekspozycja zawodowa stanowi istotne ryzyko związane z wykonywaniem zawodów medycznych. Możliwość kontaktu z czynnikiem biologicznym może skutkować koniecznością wszczęcia natychmiastowego leczenia antyretrowirusowego, celem ograniczenia niebezpieczeństwa rozwinięcia się u eksponowanego określonej jednostki chorobowej. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych nie jest możliwe unikniecie ryzyka, związanego z tego rodzaju narażeniem, stąd może pojawić się konieczność pokrycia związanego z nim kosztu leczenia.

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta przewiduje, że osoby wykonujące zawód medyczny, inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych, mogą uczestniczyć przy udzielaniu tych świadczeń tylko wtedy, gdy jest to niezbędne ze względu na rodzaj świadczenia lub wykonywanie czynności kontrolnych na podstawie przepisów o działalności leczniczej. Tego rodzaju ograniczenie musi doznać modyfikacji w przypadku, gdy chodzi o osoby, odbywające praktyczną naukę w zawodach medycznych, a zatem, przede wszystkim, studentów medycyny.

Lekarz, który udziela w podmiocie leczniczym świadczeń zdrowotnych w ramach etatu, podlega, co do zasady, ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej pracodawcy. Z tego tytułu jego odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w strukturach danego podmiotu ograniczona jest w przepisie art. 120 Kodeksu pracy, w myśl którego za szkody wyrządzone przez pracownika odpowiada pracodawca. Ograniczenie to nie dotyczy przypadków, gdy szkoda wyrządzona została umyślnie.

Pielęgniarka, która pracuje w podmiocie leczniczym na etacie, jest, co do zasady, objęta ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej swego pracodawcy – podmiotu leczniczego. Dodatkowo, obwiązuje wobec niej ograniczenie odpowiedzialności za szkody wyrządzone osobom trzecim w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w strukturach danego podmiotu, z racji zasady, w myśl której, za szkody wyrządzone przez pracownika odpowiada pracodawca. Ograniczenie to nie dotyczy przypadków, gdy szkoda wyrządzona została umyślnie.

Podczas odbywania specjalizacji w ramach rezydentury lekarz zobowiązany jest realizować staże cząstkowe z różnych dziedzin medycyny, przy czym nie wszystkie może zapewnić jednostka specjalizująca. Wówczas pojawia się konieczność odbycia stażu w innym podmiocie leczniczym na zasadzie porozumienia pomiędzy szpitalem kierującym a tym, w którym staż ma być realizowany.

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej może być dobrowolne lub obowiązkowe. O tym, jaki ma ono charakter, decydują właściwe przepisy prawa, które nakładają obowiązek zawarcia ubezpieczenia. Podmioty wykonujące działalność leczniczą podlegają obowiązkowi ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych.

Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta przewiduje, że w razie zawinionego naruszenia praw pacjenta sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Z kolei w przypadku zawinionego naruszenia prawa pacjenta do umierania w spokoju i godności sąd może, na żądanie małżonka, krewnych lub powinowatych do drugiego stopnia w linii prostej lub przedstawiciela ustawowego, zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez nich cel społeczny.

Niezależnie od warunków zatrudnienia lekarza, nie może być on pewny tego, że nie poniesie finansowej (materialnej) odpowiedzialności za nawet nieumyślnie wyrządzone szkody na skutek jego wadliwych czynności (błędów i zaniedbań). Nawet jeśli zatrudniający go podmiot medyczny posiada szerokie zakresowo ubezpieczenie OC z tytułu wykonywanej działalności leczniczej (medycznej), zarówno pracodawca, jak i ubezpieczyciel – może skorzystać z roszczenia regresowego, obciążając finansowo lekarza za szkodę powstałą z jego winy. Sugerowanym przez nas rozwiązaniem jest zadbanie o własny interes i samodzielne, dodatkowe ubezpieczenie swojej odpowiedzialności cywilnej w ramach i z tytułu wykonywanego zawodu lekarza (ubezpieczenie OC lekarza).

Pan Adam świadczy usługi medyczne, będąc zatrudnionym w szpitalu na podstawie kontraktu medycznego. Postawienie przez niego błędnej diagnozy skończyło się śmiercią pacjenta. Rodzina zmarłego wszczęła postępowanie sądowe o odszkodowanie, które na mocy wyroku zostało pokryte z ubezpieczenia placówki medycznej. Zakład ubezpieczeń zwrócił się jednak do Pana Adama o zwrot wypłaconego odszkodowania z tytułu wyrządzonej przez niego szkody. Jak do tego doszło?

Trigger, czyli zakres czasowy ochrony, stosowany na co dzień w nomenklaturze ubezpieczeniowej, dla przeciętnego Iksińskiego stanowi wielką niewiadomą. Czy słusznie? Niekoniecznie. To od niego de facto zależy czy szkoda powstała za naszą sprawą zostanie pokryta z posiadanego ubezpieczenia OC, czy może jednak z naszej kieszeni. Przyczyn takiej sytuacji należy upatrywać w definicji wypadku (zdarzenia) ubezpieczeniowego, która określa w jakim przypadku powstaje odpowiedzialność ubezpieczyciela. Szczegóły omawiamy poniżej.

Będąc bardziej precyzyjnym wypadałoby raczej zapytać: czy dobrowolnym ubezpieczeniem OC lekarza można podwyższyć sumę gwarancyjną obowiązkowego ubezpieczenia OC? W jakich sytuacjach? Na co zwracać uwagę? W tym artykule znajdziesz szczegółowe omówienie zagadnienia.

Czy potrafisz sobie wyobrazić dwie doby w pracy?

Jeśli jesteś lekarzem, być może nawet nie musisz sobie tego wyobrażać, być może jeszcze dzisiaj zaczynasz 48-godzinny dyżur. Być może skończyłeś taki w tym tygodniu. Być może ten wysiłek jeszcze Ciebie czeka.

Czy opłatę za Ubezpieczenie OC lekarza można traktować jako koszt uzyskania przychodu? W jakim zakresie ma znaczenie fakt, czy jest to ubezpieczenie obowiązkowe, czy dobrowolne? W jaki sposób lekarze prowadzący działalność powinni się z niego rozliczać? Czy polisa jest dokumentem księgowym?

Jeśli szukasz odpowiedzi na przynajmniej jedno z powyższych pytań – zapraszamy do lektury!

Niektórzy mówią, że ubezpieczenie OC studenta medycyny jest obowiązkowe, inni twierdzą, że dobrowolne. Kto ma rację?

Chciałoby się rzec, że prawda leży pośrodku. Choć, zgodnie z prawem, ubezpieczenie studentów kierunków medycznych jest dobrowolne, to w wielu przypadkach posiadanie aktualnej polisy OC jest wymagane np. przez uczelnie lub placówkę medyczną, szczególnie w czasie odbywania praktyk. W tym sensie, by nie mylić pojęć, lepiej używać słowa „wymagane” niż „obowiązkowe”.

Sumienie lekarza wyważone przysięgą Hipokratesa bywa czasem obciążane odpowiedzialnością za błędy lekarskie. Niekiedy wystarczy odrobina nieuwagi lub błędna diagnoza oparta na szczątkowym rozpoznaniu, by zdrowie czy też życie pacjenta zostało zagrożone. Paradoksalnie, to właśnie osoba, która stara się pomóc choremu lub poszkodowanemu jest często winiona jako pierwsza.

Z wyłączeniem uzasadnionych przypadków, lekarz jest zobowiązany do udzielenia pierwszej pomocy, nawet gdy dojdzie do takiej potrzeby poza jego miejscem pracy. Artykuł 30 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U.2011.277.1634 ze zm.) nadaje temu charakter bezwzględny. Nieprzestrzeganie tego obowiązku jest więc karane surowo i może wiązać się z utratą przez lekarza prawa do wykonywania zawodu.

Podczas zimowego spaceru Włodzimierz K. był świadkiem wypadku. Jadący nieco zbyt szybko Ford potrącił młodą kobietę, która poślizgnęła się na oblodzonym chodniku i zatoczyła na jezdnię. Włodek nie wahał się ani chwili, jako ratownik miał obowiązek i umiejętności by pomóc poszkodowanej.

Z roku na rok rośnie liczba postępowań przeciw chirurgom. Choć odsetek spraw zakończonych wyrokiem lub rozwiązanych przez dobrowolne poddanie się karze nie jest wysoki, to także w tej kwestii zaobserwowano tendencję rosnącą. Z jednej strony postępowania przeciw lekarzom są przeprowadzane coraz sumienniej, z drugiej natomiast sam fakt wzrostu liczby podobnych spraw może mieć silny psychologiczny wpływ na pracę chirurgów.

Od wielu lat studia medyczne cieszą się dużym zainteresowaniem i plasują się w ścisłej czołówce najpopularniejszych kierunków studiów. Jednak kierunki medyczne to nie tylko prestiż społeczny, ale przede wszystkim duża odpowiedzialność. Jest to okres kiedy zdobyta przez Ciebie wiedza w dużej mierze będzie decydować o ludzkim życiu, dlatego wszystkie podjęte w tym czasie przez Ciebie wysiłki są opłacalne, a nagrodą – uśmiech drugiego człowieka.

Pomimo że pielęgniarstwo zawodowe wykształciło się dopiero w XIX w., to pomoc drugiemu człowiekowi od zawsze była potrzebna. Na początku profesja ta była skupiona w rękach zakonników i sióstr zakonnych, których chęć pomocy chorym i potrzebującym miała swoje źródło w wierze chrześcijańskiej. Jednak zanim do tego doszło – pielęgniarstwo, podobnie jak inne dziedziny działalności społecznej, zostało poddane wpływowi mitów oraz legend ludów, których wierzenia oscylowały wokół wiedźm, bab i mędrców. Rodem z opowieści o bogach, demonach i legendarnych bohaterach, za sprawą niedostępnej dla przeciętnego człowieka wiedzy lub czarów wyprowadzali oni ludzi nawet z najcięższych chorób.