data publikacji: 2023-02-14
Dla porządku i jasności, przypomnijmy, że NZOZ (Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej) według aktualnego stanu prawnego nie jest pojęciem prawnym, lecz de facto umownym. Poprawnie i zgodnie z literą prawa powinno posługiwać się nomenklaturą: podmiot wykonujący działalność leczniczą.
Za taki należy przyjąć podmiot leczniczy o którym mowa w ustawie o działalności leczniczej, którymi są:
1) przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24) we wszelkich formach przewidzianych dla wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej,
2) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej,
3) jednostki budżetowe, w tym państwowe jednostki budżetowe tworzone i nadzorowane przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości lub Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, posiadające w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej lub położną podstawowej opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1050),
4) instytuty badawcze, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1383 oraz z 2021 r. poz. 1192 i 2333),
5) fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie działalności leczniczej,
- a także, lekarz, pielęgniarka, fizjoterapeuta wykonujący zawód w ramach działalności leczniczej jako praktykę zawodową.
Podmioty lecznicze lub osoby wykonujące praktykę zawodową w ramach działalności odpłatnej, niefinansowanej ze środków publicznych, tak jak każdy, chce zaistnieć na rynku i dotrzeć ze swoją „ofertą” do jak najszerszego kręgu osób.
Zatem należy zastanowić się, jak w tym przypadku wygląda sfera działalności reklamowej, czy jest dopuszczalna?
Odpowiedź na powyższe pytanie wynika wprost z przepisów prawa, to jest:
Art. 14 ustawy o działalności leczniczej
1. Podmiot wykonujący działalność leczniczą podaje do wiadomości publicznej informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych. Treść i forma tych informacji nie mogą mieć cech reklamy.
(…)
a ponadto:
Art. 63 Kodeksu Etyki Lekarskiej
1. Lekarz tworzy swoją zawodową opinię jedynie w oparciu o wyniki swojej pracy, dlatego wszelkie reklamowanie się jest zabronione.
2. Lekarz nie powinien wyrażać zgody na używanie swego nazwiska i wizerunku dla celów komercyjnych.
Zgodnie zatem z powyższym dopuszczalną praktyką jest publikowanie przez podmioty wykonujące działalności leczniczą informacji o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń. Jednakże informacje te nie mogą nosić cech związanych z zachęcaniem lub motywacją do korzystania z nich. Przepisy prawa nie formułują definicji legalnej „reklamy”. Zakazane jest zatem stosowanie zabiegów mających na celu stosowanie treści podkreślających profesjonalizm, należytą staranność personelu, wysoką jakość używanego sprzętu lub aparatury medycznej, a także stosowanie wszelkiego rodzaju zniżek i rabatów dodatkowo wpływających na motywację pacjentów do skorzystania usług oferowanych przez konkretny podmiot.
Złamanie zakazu związanego z reklamą działalności stanowi wykroczenie, zgodnie z:
Art. 147a Kodeksu wykroczeń
§1. Kto wykonuje działalność leczniczą lub prowadzi zakład leczniczy dla zwierząt bez wymaganego wpisu do rejestru lub ewidencji, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§2. Tej samej karze podlega ten, kto podaje do wiadomości publicznej informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych lub usług z zakresu medycyny weterynaryjnej mające formę i treść reklam
Podmioty wykonujące działalność leczniczą mają prawo oczywiście do korzystania z cennika, co jest potwierdzone przez brzmienie:
Art. 66 Kodeksu Etyki Lekarskiej
1. Lekarz ma prawo umawiać się o wysokość honorarium przed rozpoczęciem leczenia.
2. Wyjątkiem od tej zasady jest pomoc w nagłych wypadkach. W razie braku stosownych cenników lekarz powinien brać pod uwagę wartość oddanej usługi, poniesione koszty własne, swoje kwalifikacje, a także w miarę możliwości, sytuację materialną pacjenta.
3. Lekarz może leczyć bezpłatnie.
4. Lekarzowi nie wolno stosować metod nieuczciwej konkurencji, szczególnie w zakresie nierzetelnego informowania o swoich możliwościach działania, jak i kosztach leczenia.
Podmioty wykonujące działalność leczniczą, stosując oczywiście powyższe zasady, mogą korzystać z dobrodziejstw współczesnej technologii, w tym poprzez korzystanie z mediów społecznościowym. Jednakże rekomendowanym przed zarejestrowaniem konta jest szczegółowe zapoznanie się z Regulaminami, bowiem należy pamiętać o tym, że tworząc kontro na danym portalu właściwym jest wybór konta publicznego, nie zaś prywatnego. Wówczas należy zatem wiedzieć jakie restrykcje są z tym związane.
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
