data publikacji: 2023-06-06
Zagadnienie odpowiedzialności, zwłaszcza cywilnej z tytułu popełnionego błędu medycznego jest niezwykle istotne w czasie trwającej dyskusji o systemie no – fault oraz jakości w systemie ochrony zdrowia.
Oczywistym jest, że popełnienie błędu medycznego może być bardzo dotkliwe dla podmiotu leczniczego lub podmiotu prowadzącego działalność leczniczą w aspekcie konsekwencji nie tylko finansowych, ale również wizerunkowych.
Ustawa o działalności leczniczej nakłada zarówno na podmioty lecznicze jak i podmioty wykonujące działalność leczniczą obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Umowa ta dotyczy odpowiedzialności cywilnej obejmującej szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych.
Należy pamiętać o tym, że obowiązek ubezpieczenia powstaje najpóźniej w dniu poprzedzającym rozpoczęcie wykonywania działalności leczniczej.
Osoba występująca z roszczeniem z tytułu popełnionego błędu medycznego może wystąpić z tym roszczeniem bezpośrednio do podmiotu leczniczego lub podmiotu prowadzącego działalność leczniczą. Może jednak również wystąpić z wnioskiem o udzielenie jej informacji w zakresie danych ubezpieczyciela i numeru polisy odpowiedzialności cywilnej obowiązującej za dany okres czasu. Podmiot bez wątpienia ma obowiązek udzielić wnioskodawcy takiej informacji.
Na dalszym etapie w przypadku, gdy w postępowaniu likwidacyjnym nie doszło do zawarcia porozumienia, a tym samym wypłaty środków tytułem zadośćuczynienia lub odszkodowania, możliwym jest skierowanie pozwu o zapłatę.
W zależności, od stanowiska Powoda możliwym jest pozwanie bezpośrednio podmiotu leczniczego lub podmiotu prowadzącego działalność leczniczą. Jednakże powództwo może być skierowane również bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi. W jednym jak i w drugim wariancie pozwany może skorzystać ze środka procesowego jakim jest instytucja przypozwania, co oznacza zawiadomienie osoby trzeciej o toczącym się postępowaniu z jednoczesnym prawem wstąpienia do toczącego się postępowania w charakterze interwenienta ubocznego. Zdarzają się również przypadku, gdy powództwo jest kierowane równocześnie przeciwko ubezpieczycielowi i ubezpieczonemu, wówczas po stronie pozwanej występują dwa podmioty.
W przypadku, gdy zarzucany błąd medyczny miał być popełniony przez osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, osoba ta może występować w postępowaniu cywilnym co najwyżej jako świadek, nigdy zaś jako strona. Jej odpowiedzialność wobec pracodawcy w przypadku, gdy są ustali prawomocnie, że doszło do popełnienia błędu medycznego i uzna powództwo, jest oparta na zasadzie przepisów Kodeksu Pracy, to jest:
Art. 120 Kodeksu Pracy
§1. W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca.
§2. Wobec pracodawcy, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, pracownik ponosi odpowiedzialność przewidzianą w przepisach niniejszego rozdziału.
Pracodawcy przysługuje względem pracownika regres w wysokości nieprzewyższającej 3 – miesięcznego wynagrodzenia za pracę, za wyjątkiem sytuacji, gdy popełnienie błędu było czynnością zamierzoną – art. 122 Kodeksu Pracy.
Art. 119 Kodeksu Pracy
Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.
Art. 122 Kodeksu Pracy.
Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości.
Wobec pracownika, który dopuścił się popełnienia błędu medycznego, pracodawca może zastosować również inne konsekwencje wynikające z Kodeksu Pracy, w tym również rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z tytułu rażącego niedopełnienia obowiązków służbowych.
W przypadku personelu udzielającego świadczeń zdrowotnych na podstawie zawartej umowy o udzielanie świadczeń – art. 27 ustawy o działalności leczniczej, odpowiedzialność pomiędzy udzielającym zamówienia a przyjmującym zamówienie jest solidarna.
Przed zawarciem umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych, przyjmujący zamówienie winien dostarczyć udzielającemu zawiadomienie dokument polisy odpowiedzialności cywilnej na okres objęty przedmiotem umowy.
Odpowiedzialność cywilna w konfiguracji, gdy do popełnienia błędu medycznego mogło dojść ze strony przyjmującego zamówienie kształtuje się w ten sposób, że w praktyce i tak dochodzi do pozwania wyłącznie podmiotu leczniczego lub ubezpieczyciela podmiotu leczniczego. Może dojść w tych przypadkach do pozwania również osoby udzielającej świadczeń na podstawie zawartej umowy, jako współ-pozwanego albo do zawiadomienia go o toczącym się postępowaniu z możliwością wstąpienia do niego, jednakże są to niezmiernie rzadkie przypadki.
W większości z nich po stronie pozwanego występuje jednak podmiot leczniczy lub ubezpieczyciel samodzielnie albo podmiot leczniczy wraz z ubezpieczycielem.
Zazwyczaj, po zakończonym prawomocnie postępowaniu cywilnym, w przypadku wypłaty środków tytułem zadośćuczynienia lub odszkodowania z polisy odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczyciel podmiotu leczniczego może wystąpić z regresem (wynoszącym 50 %) do osoby odpowiedzialnej za popełnienie błędu medycznego. Regres zostaje przeprowadzony z polisy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przyjmującego zamówienie.
Autorka:
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Warto wiedzieć:
Sprawdź także ubezpieczenie dla:
