data publikacji: 2023-04-14
Kodeks Pracy stanowi, że za podnoszenie kwalifikacji zawodowych należy uznać zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.
Przepisy ustaw zawodowych określają po stronie przedstawicieli zawodów medycznych obowiązek podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Zgodnie z Kodeksem Pracy, pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Umowę o której mowa zawiera się na piśmie. Zastrzec należy, że jej postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy Kodeksu Pracy.
W przypadku, gdy pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, nie ma on obowiązku zawarcia umowy o której mowa jest powyżej.
Zawarcie umowy następuje oczywiście na wniosek pracownika, który przy okazji informuje pracodawcę o podjęciu działań mających na celu podnoszeniu kwalifikacji zawodowych (chyba, że jest kierowany przez pracodawcę).
Wskazać jednak należy, że pracownik nie ma obowiązku informowania pracodawcy o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych, a co za tym idzie brak jest obiektywnej możliwości zawarcia umowy o której mowa. Takie jednak działanie może zostać źle odebrane z perspektywy pracodawcy.
W aktualnym porządku prawnym, w kontekście powyższych rozważań funkcjonuje jeden istotny wyjątek, dotyczy on diagnostów laboratoryjnych, i tak:
Art. 44 Ustawy o medycynie laboratoryjnej
1. Diagnosta laboratoryjny uprawniony do podjęcia specjalizacji może ją odbywać:
1) na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony albo określony czasem specjalizacji z podmiotem, który uzyskał akredytację do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego i płatnego urlopu szkoleniowego lub urlopu bezpłatnego, udzielonych na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy na czas realizacji kursów i staży kierunkowych w oparciu o zasady określone w umowie, o której mowa w ust. 2, albo
2) na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony albo określony okresem specjalizacji z innym podmiotem niż określony w pkt 1 i płatnego urlopu szkoleniowego udzielonego na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy na czas realizacji stażu podstawowego, kursów i staży kierunkowych w oparciu o zasady określone w umowie, o której mowa w ust. 2, albo
3) na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej na okres specjalizacji z podmiotem, o którym mowa w pkt 1, albo
4) w ramach poszerzenia kształcenia w szkole doktorskiej odbywanego w jednostce szkolącej o program szkolenia specjalizacyjnego, jeżeli jest on zgodny z zakresem tego kształcenia, a po jego ukończeniu - w trybie określonym w pkt 1-3.
2. Diagnosta laboratoryjny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, zawiera z pracodawcą umowę cywilnoprawną określającą wzajemne prawa i obowiązki stron wynikające z realizowania programu specjalizacji.
3. Diagnosta laboratoryjny odbywa szkolenie specjalizacyjne przez cały jego okres w wymiarze odpowiadającym pełnemu wymiarowi czasu pracy diagnosty laboratoryjnego zatrudnionego w podmiocie leczniczym lub w innej jednostce właściwej dla danej dziedziny.
4. W przypadku gdy diagnosta laboratoryjny odbywa szkolenie specjalizacyjne w wymiarze krótszym niż odpowiadający pełnemu wymiarowi czasu pracy, okres szkolenia specjalizacyjnego ulega proporcjonalnemu przedłużeniu.
Tym samym, w kontekście wskazanego powyżej przepisu art. 44 ust. 2, w przypadku zamiaru kontynuowania zatrudnienia diagnosty laboratoryjnego, który uzyska specjalizację, pracodawca ma obowiązek zawarcia z nim umowy cywilnoprawnej, która ma charakter umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
Umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych powinna w szczególności wskazywać:
1. jakich kwalifikacji dotyczy – specjalizacji, kursów, studiów, etc.,
2. wskazanie czy pracodawca ponosi koszty podnoszenia kwalifikacji zawodowych, jeżeli tak to w jakiej wysokości i na jakich zasadach,
3. klauzulę lojalnościową – o ile jest taka wola po stronie pracodawcy,
4. obowiązki po stronie pracownika w zakresie należytego realizowania czynności mających na celu podniesienie kwalifikacji zawodowych,
5. kwestie związane z czasem pracy – zwolnienia z całości lub części dnia pracy na czas niezbędny celem podnoszenia kwalifikacji zawodowych (czas dotarcia na zajęcia, czas zajęć, itd.).
Zgodnie z Kodeksem Pracy, pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:
1) który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,
2) z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych, nie dłuższym niż 3 lata,
3) który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 943 Kodeksu Pracy (mobbing)
4) który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 Kodeksu Pracy lub art. 943 Kodeksu Pracy (mobbing) mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach
- jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.
Autorka:
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Warto wiedzieć:
Sprawdź ubezpieczenia dedykowane dla:
