Uprawnienie do zlecenia konsultacji lekarskiej przysługuje zarówno lekarzom specjalistom jak i lekarzom rezydentom. W praktyce działania podmiotów leczniczych, w szczególności samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej zdarzają się sytuacje odmów przeprowadzenia konsultacji. Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty przewiduje taką możliwość, jednakże jest ona oczywiście możliwa tylko i wyłącznie w przypadku spełnienia określonych przesłanek.

Artykuł 38 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty mówi o tym, że lekarz, który wykonuje swój zawód na podstawie stosunku pracy, może nie podjąć lub odstąpić od leczenia, jeżeli istnieją poważne ku temu powody, po uzyskaniu zgody swojego przełożonego. Ustawa nie określa katalogu, nawet przykładowego „poważnych powodów”. W każdym zatem takim przypadku, zasadność powołania się przez lekarza na ten przepis powinna być oceniana indywidualnie. Oczywiście mogłyby stać za tym pobudki osobiste, jednakże powinny być one szczególnie umotywowane, co więcej, obiektywnie należałoby ocenić, czy lekarz podejmując się leczenia (konsultacji) danego pacjenta z całą pewnością byłby gwarantem należycie udzielonych świadczeń zdrowotnych.

Możliwość odmowy przeprowadzenia konsultacji, zgodnie z powyższą normą nie mogłaby jednak dotyczyć przypadków, gdy zwłoka w  udzieleniu pomocy lekarskiej mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. W przypadku odstąpienia od leczenia (konsultacji) lekarz ma obowiązek uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej.

Należy pamiętać o tym, że samo nie zlecenie konsultacji w innej dziedzinie medycyny może również determinować powstanie odpowiedzialności prawnej.
Kodeks Etyki Lekarskiej, w wersji obowiązującej od 01 stycznia 2025 r. w artykule 10 stanowi, że:

Art. 10.

1. Lekarz nie powinien wykraczać poza swoje kompetencje zawodowe przy wykonywaniu czynności diagnostycznych, zapobiegawczych, leczniczych i orzeczniczych.
2. Jeżeli zakres tych czynności przewyższa jego kompetencje, wówczas winien się zwrócić do innego bardziej kompetentnego lekarza. Nie dotyczy to nagłych wypadków i ciężkich zachorowań, gdy zwłoka może zagrażać zdrowiu lub życiu pacjenta.

Niedochowanie powyższych reguł może również stanowić przyczynę powstania odpowiedzialności karnej, możliwej do zakwalifikowania z art. 160 Kodeksu karnego dotyczącego bezpośredniego narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia.

Autorka:

Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych

Wykonujesz zawód medyczny lub prowadzisz podmiot leczniczy? Potrzebujesz profesjonalnej ochrony ubezpieczeniowej! Nasi specjaliści są do Twojej dyspozycji:

+48 56 642 41 82

Warto wiedzieć:

Czy przełożony może odmówić udzielenia urlopu?
Standardy ochrony małoletnich - wersja skrócona
Urlop bezpłatny- komu i kiedy przysługuje?