data publikacji: 2022-10-13
W przypadku podmiotów leczniczych utworzonych lub prowadzonych przez uczelnię medyczną, podmiot leczniczy jest co do zasady (zgodnie z działalnością statutową) zobowiązany do realizacji zadań polegających na kształceniu przed - i podyplomowym w zawodach medycznych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia. Co do zasady więc takie podmioty mają ustawowy obowiązek udostępniania swych jednostek organizacyjnych uczelni medycznej. Inne zaś podmioty lecznicze mogą na podstawie zawartej z uczelnią medyczną umowy o współpracy udostępnić swoje jednostki organizacyjne celem kształcenia studentów kierunków medycznych. Ustawa o działalności leczniczej w art. 89 stanowi o obligatoryjnych elementach tejże umowy.
Udostępnienie jednostek organizacyjnych podmiotów leczniczych w pierwszym i drugim przypadku jest konieczne celem realizacji zadań dydaktycznych i badawczych takich jak zajęcia praktyczne, ćwiczenia kliniczne, praktyki zawodowe, staże podyplomowe.
Zarówno przepisy ustawy o działalności leczniczej jak i ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, i inne, nie normują w żaden sposób praw i obowiązków po stronie studentów kierunków medycznych w zakresie praktycznej nauki zawodu. Co istotne nie nakładają również na niego obowiązku posiadania polisy odpowiedzialności cywilnej w toku trwania nauki jak i również odbywania zajęć praktycznych, ćwiczeń klinicznych, praktyk zawodowych czy też staży podyplomowych. Zatem wobec braku prawnego obowiązku w powyższym zakresie ubezpieczenie to należy uznać za dobrowolne. Czy zatem jest ono potrzebne?
Oczywiście, że tak!
Choć zapewne większość studentów kierunków medycznych nie ma tej świadomości, podmioty lecznicze w zawartych z uczelniami wyższymi porozumieniach wymagają tego aby studenci posiadali ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, a nadto zazwyczaj ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz szczepień ochronnych WZW typu B oraz aktualnej epidemiologicznej książeczki zdrowia. Uczelnia wyższa składa w powyższym zakresie oświadczenie woli, że zobowiązuje się do tego aby studenci byli „zabezpieczeni” w powyżej wskazanym zakresie. Oczywiście uczelnia wyższa może dokonać wykupienia stosownych polis we własnym zakresie, choć nie musi i może dokonać niejako przerzucenia tego „obowiązku” na koszt studenta. Jest to praktyka w pełni zgodna z prawem.
Jednakże treść porozumienia pomiędzy podmiotem leczniczym a uczelnią wyższą nie jest jedynym powodem dla rekomendacji zawarcia polisy dobrowolnego ubezpieczenia OC.
Oczywistym jest, że studenci kierunków medycznych podczas realizacji różnego rodzaju zajęć w podmiotach leczniczych nie mogą bez nadzoru wykonywać żadnej czynności, w tym nawet pomocniczej, jednakże nie oznacza to, że przez ich działanie lub zaniechanie nie może dojść do szkody. Niewykluczone są bowiem zdarzenia, które mogą (choć nie muszą) wydarzyć się w jednostce podmiotu leczniczego w której przebywają pacjenci oraz w której używany jest sprzęt i aparatura medyczna mniejszej lub większej wartości.
Wyrządzenie przez studenta szkody może nastąpić tak na osobie (na przykład pacjencie, innym studencie, czy na szkodę personelu medycznego lub dydaktycznego) jak i na mieniu należącym do podmiotu leczniczego.
Zgodnie z treścią umowy dobrowolnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, ochrona ta może obejmować:
Należy wskazać, że wobec braku istnienia stosunku prawnego bezpośrednio pomiędzy podmiotem leczniczym a studentem nie można wskazać, aby odpowiadał on za jego działanie lub zaniechanie wobec osób trzecich. Podmiot leczniczy nie powierza mu również do wykonywania określonych czynności tak jak ma to miejsce wobec personelu podmiotu leczniczego z którymi zawarto umowy o charakterze cywilnoprawnym. Wobec tego student kierunku medycznego odpowiada osobiście za swoje działanie lub zaniechanie. Mając zatem na uwadze pewną nieprzewidywalność skutków które mogą powstać w związku z praktyczną nauką zawodu (wedle zresztą maksymy „nigdy nic nie wiadomo”), lepiej zadbać o cywilną ochronę zwłaszcza uwzględniając de facto fakt styczności z pacjentami oraz ze sprzętem lub aparaturą medyczną wysokiej często wartości.
Co więcej, polisa dobrowolnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zgodnie z powyżej wskazanymi warunkami jest również skuteczna w sytuacjach innych niż te, które mają miejsce bezpośrednio w podmiotach leczniczych, co daje dodatkową ochronę.
Student kierunków medycznych może również nawiązać współpracę z podmiotem leczniczym w zakresie samokształcenia na podstawie zawartej z nim umowy wolontariatu lub praktyki zawodowej (poza tą na którą otrzymuje skierowanie z uczelni wyższej, jako tak zwana praktyka dodatkowa). W tych sytuacjach również istotnym i rekomendowanym jest zawarcie polisy dobrowolnego ubezpieczenia OC. Argumentacja względem tej zasadności pozostaje de facto taka sama jak w przypadkach tych, gdzie praktyczna nauka zawodu opiera się na porozumieniu zawartym pomiędzy Uczelnią wyższą a podmiotem leczniczym. Nawet w przypadku, kiedy student kierunku medycznego decyduje się (lub o to wnioskuje) aby wolontariat lub dodatkowa praktyka studencka odbywała się na zasadzie tak zwanego biernego obserwatora, to nie można w żaden sposób wykluczyć, że i podczas takiej formy nauki może dojść do określonej szkody na osobie lub mieniu.
Zadbaj o swoje bezpieczeństwo i sprawdź ubezpieczenia OC dla studentów kierunków medycznych
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
