data publikacji: 2023-05-19
Projekt ustawy o zawodach medycznych jest kolejnym kontrowersyjnym tematem wokół którego nie milkną echa.
Przypomnijmy. Projekt ustawy jest aktualnie przedmiotem prac legislacyjnych Komisji Zdrowia, do której został skierowany przez Sejm.
09 maja odbyło się pierwsze czytanie projektu w Komisji, natomiast na 23 maja zaplanowane jest kolejne. Podczas posiedzenia Komisji został złożony wniosek w przedmiocie wyłączenia między innymi logopedów z zakresu zastosowania ustawy o zawodach medycznych.
Polski Związek Zawodowy Dietetyków wskazał, że projekt ustawy nie jest dla tego środowiska w pełni satysfakcjonujący. Wskazano, że dietetycy powinni mieć zagwarantowaną na poziomie ustawowym samodzielność zawodową analogiczną jak w przypadku logopedów, czy też fizjoterapeutów.
W konsekwencji wyartykułowania podczas posiedzenia Komisji zastrzeżeń wobec treści projektu ustawy o zawodach medycznych, przedstawiciel Związku Zawodowego Dietetyków złożył wniosek o wykreślenie zawodu dietetyka z treści wskazanej ustawy i ujęcie go w odrębnej ustawie.
Na reakcję, jak się okazuje, nie trzeba było długo czekać bowiem 15 maja br. w Sejmie został złożony Poselski projekt ustawy o zawodzie dietetyka:
Poselski projekt ustawy o zawodzie dietetyka został skierowany do prac w Biurze Legislacyjnym Kancelarii Sejmu. Projekt liczy 88 artykułów. Względem jego budowy (chronologii) rzeczywiście odzwierciedla on pozostałe obowiązujące ustawy zawodowe, jednakże…
Analizując jego treść zwróciłam uwagę na jeden z zapisów, który według mojej oceny posiada w swej treści błąd logiczny i determinuje dalsze błędy legislacyjne.
Projekt zakłada, że:
„Dietetyk wykonujący swój zawód w ramach działalności gospodarczej jest podmiotem leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej”
Taki zapis znacząco zawęża możliwą formę prowadzenia działalności leczniczej, ograniczając ją do formy podmiotu leczniczego. Według mojej oceny w żaden sposób nie odzwierciedla to rzeczywistego celu, do którego powinny one dążyć tak aby zapewnić swobodę wykonywania zawodu medycznego.
Ustawa o działalności leczniczej normuje dwa pojęcia, które w kontekście powyższego projektu należy przypomnieć, a są nimi podmiot wykonujący działalność leczniczą oraz podmiot leczniczy.
Zgodnie z definicjami legalnymi zawartymi w ustawie o działalności leczniczej:
Art. 2 ustawy o działalności leczniczej
1. (…)
5.) podmiot wykonujący działalność leczniczą - podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 4, oraz lekarza, pielęgniarkę lub fizjoterapeutę wykonujących zawód w ramach działalności leczniczej jako praktykę zawodową, o której mowa w art. 5;
(…)
Natomiast podmiotami leczniczymi są:
1. Podmiotami leczniczymi są:
1) przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24) we wszelkich formach przewidzianych dla wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej,
2) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej,
3) jednostki budżetowe, w tym państwowe jednostki budżetowe tworzone i nadzorowane przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości lub Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, posiadające w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej lub położną podstawowej opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1050),
4) instytuty badawcze, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1383 oraz z 2021 r. poz. 1192 i 2333),
5) fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie działalności leczniczej,
5a) posiadające osobowość prawną jednostki organizacyjne stowarzyszeń, o których mowa w pkt 5,
6) osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania,
7) jednostki wojskowe
- w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą.
Podmiot leczniczy jest zatem pojęciem węższym.
Według mojej oceny, regulację względem form wykonywania zawodu dietetyka powinny być analogiczne jak w przypadku fizjoterapeuty, co wynika z ustawy o działalności leczniczej:
Art. 5 ustawy o działalności leczniczej
1. Lekarze, pielęgniarki i fizjoterapeuci mogą wykonywać swój zawód w ramach działalności leczniczej na zasadach określonych w ustawie oraz w przepisach odrębnych, po wpisaniu do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą, o którym mowa w art. 100.
2. Działalność lecznicza:
1) lekarzy może być wykonywana w formie:
a) jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka lekarska, indywidualna praktyka lekarska wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska, indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka lekarska wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład lub indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład,
b) spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka lekarska,
2) pielęgniarki może być wykonywana w formie:
a) jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka pielęgniarki, indywidualna praktyka pielęgniarki wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna specjalistyczna praktyka pielęgniarki, indywidualna specjalistyczna praktyka pielęgniarki wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka pielęgniarki wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład lub indywidualna specjalistyczna praktyka pielęgniarki wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład,
b) spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka pielęgniarek,
3) fizjoterapeuty może być wykonywana w formie:
a) jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład,
b) spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka fizjoterapeutyczna
- zwanych dalej "praktykami zawodowymi".
3. Wykonywanie zawodu w ramach praktyki zawodowej nie jest prowadzeniem podmiotu leczniczego.
(…)
Podobne normy względem innej grupy zawodowej, to jest diagnostów laboratoryjnych wejdą w życie 10 listopada br.
Co istotne, prowadzenie praktyki zawodowej, w myśl ustawy o działalności leczniczej nie jest prowadzeniem podmiotu leczniczego.
Wobec podmiotu leczniczego, można to z całą pewnością podkreślić, zachodzą najdalej idące wymogi formalne, również przewidziane na mocy przepisów prawa powszechnie obowiązującego.
Art. 17 ustawy o działalności leczniczej
1. Podmiot leczniczy jest obowiązany spełniać następujące warunki:
1) posiadać pomieszczenia lub urządzenia, odpowiadające wymaganiom określonym w art. 22;
2) używać i utrzymywać wyroby medyczne, wyposażenie wyrobów medycznych, wyroby medyczne do diagnostyki in vitro, wyposażenie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, aktywne wyroby medyczne do implantacji oraz systemy lub zestawy zabiegowe zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 7 kwietnia 2022 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. poz. 974);
3) zapewniać udzielanie świadczeń zdrowotnych wyłącznie przez osoby wykonujące zawód medyczny oraz spełniające wymagania zdrowotne określone w odrębnych przepisach;
4) zawrzeć w zakresie określonym w art. 25 ust. 1 umowę ubezpieczenia:
a) odpowiedzialności cywilnej.
b) (uchylona).
2. Minister właściwy do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, wykaz wyrobów medycznych o szczególnym znaczeniu dla zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych oraz zakres informacji o tych wyrobach, mając na uwadze potrzebę zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych w zakresie diagnozowania, monitorowania, leczenia, łagodzenia przebiegu chorób oraz kompensowania skutków obrażeń lub upośledzeń.
3. Informacje, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 2, są przekazywane przez podmioty lecznicze w sposób określony w przepisach o systemie informacji w ochronie zdrowia.
4. (uchylony).
Zgodnie z odesłaniem wynikającym z zacytowanego powyżej ust. 2 wskazanego przepisu, obowiązującym pozostaje Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą, między innymi zgodnie z którym, w przypadku świadczeń innych niż szpitalne oraz świadczeń ambulatoryjnych, minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, w okresie ubezpieczenia nie dłuższym niż 12 miesięcy wynosi równowartość 75 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 350 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC podmiotu leczniczego.
Poselski projekt ustawy o zawodzie dietetyka zakłada jednak, że cyt.:
„Dietetyk lub podmiot na rzecz którego wykonywane są czynności musi posiada ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, przy czym suma ubezpieczeniowa nie może być mniejsza niż 150 000 zł.”
Wskazany zatem powyżej zapis wywołuje poważną kolizję norm.
W kontekście zatem złożonego Poselskiego projektu ustawy o zawodzie dietetyka należy jeszcze raz podkreślić, że względem form wykonywania zawodu powinien on zostać sporządzony w oparciu o inne, analogiczne normy prawne dotyczące pozostałych grup zawodowych – tak jak to zostało wcześniej wskazane, chociażby w oparciu o przykład fizjoterapeutów lub też diagnostów laboratoryjnych (Ustawa z dnia 15 września 2022 r. o medycynie laboratoryjnej, Dz. U. poz. 2280).
Autorka:
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Warto wiedzieć:
Sprawdź ubezpieczenie dedykowane dla:
