data publikacji: 2022-01-31
W terminach zakreślonych przez organy tworzące dyrektorzy (osoby umocowane do reprezentacji danego podmiotu) mają możliwość wypowiedzenia się w sposób formalny względem projektu, złożenia zastrzeżeń oraz sporządzenia ewentualnych propozycji zmian przepisów.
Głos krytyczny dotyczy zwłaszcza zastrzeżeń względem tego, iż szeroko spodziewana reforma miała opierać się na innych podstawach. Motywy przeprowadzenia reformy systemu szpitalnictwa dotyczą zwłaszcza gigantycznego zadłużenia podmiotów leczniczych. Należy jednak wskazać, iż do takiego stanu rzeczy bezsprzecznie przyczyniła się trwająca pandemia. Ponadto wzrostowi uległy również nakłady na ochronę zdrowia podyktowane czynnikami społecznymi. Wspomnieć trzeba, iż wyłącznie w 2020 r. wysokość środków finansowych przeznaczonych na wypłatę tak zwanych dodatków covidowych wyniosła około 8,2 miliarda złotych.
Przepisy nie rozwiązują jednak podstawowych problemów systemowych, w tym przede wszystkim braku lekarzy specjalistów na rynku medycznym.
Projekt ustawy zakłada centralne zarządzanie podmiotami leczniczymi w tym szeroko pojęty nadzór przez Agencję Rozwoju Szpitali. Podmioty lecznicze (nowym określenie, wprowadzonym na mocy ustawy będzie nazewnictwo, cyt. Podmiot szpitalny), zaszeregowane do kategorii A lub B (czyli tych znajdujących się w dobrej sytuacji ekonomiczno – finansowej), będą na mocy ustawy zobligowane do sporządzenia planu rozwojowego dotyczącego tegoż podmiotu, w którym ujęte mają zostać między innymi propozycje oraz zakres współpracy z innymi podmiotami szpitalnymi, w tym w przedmiocie koncentracji zasobów ludzkich oraz świadczeń opieki zdrowotnej i konsolidacji funkcji medycznych. Komentatorzy projektu ustawy wskazują, że ten jak i inne przepisy ustawy, mają doprowadzić do zamknięcia wielu podmiotów leczniczych, przekształcenia szpitali powiatowych, oraz zamykania poszczególnych oddziałów. W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, iż aktualnie podmioty lecznicze rywalizują ze sobą w zakresie pozyskania kadry medycznej stosując zabiegi ekonomiczne polegające na proponowaniu wyższych stawek należnego wynagrodzenia. Problem ten należy z całą stanowczością uznać za rzeczywisty, jednak ma on zasięg nie tylko regionalny, ale ogólnokrajowy. Zwłaszcza lekarze przemieszczają się pomiędzy województwami zawierając kolejne umowy na udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej. Taki stan rzeczy wynika przede wszystkim ze wspomnianego na wstępie niedoboru zwłaszcza lekarzy specjalistów. Tak też to w tym zakresie powinno pójść reforma. Działania powinny skupić się na systemie edukacji przyszłych medyków oraz przepisach dotyczących specjalizacji, w tym a nawet przede wszystkim rozważeniu powinno zostać poddane zwiększenie miejsc specjalizacyjnych.
Zarówno bowiem zwiększenie ilości tychże miejsc, jak i wprowadzenie w życie ustawy o modernizacji (…) poniesie za sobą określone skutki finansowe. Należałoby jednak spojrzeć na to z szerszej perspektywy i ocenić które z działań wprowadzą stabilizację na rynku usług medycznych.
Koncentracja usług medycznych, jako pojęcie stosowane w projekcie ustawy, miałaby dotyczyć analizy oddziałów w danym regionie udzielających świadczeń zdrowotnych z tego samego zakresu w porównaniu do ilości udzielanych tam świadczeń. Jak wskazano bowiem w uzasadnieniu projektu ustawy, każdy oddział, nawet ten na którym obłożenie dotyczące ilości przyjęć (dotyczy zwłaszcza oddziałów ginekologiczno – położniczych szpitali powiatowych) wymaga pełnej obsady personelu zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego. Koncentracja zatem danych zakresów medycyny w mniejszej ilości podmiotów leczniczych pozwoliłaby na swobodne zagospodarowanie personelu medycznego, jak wskazuje uzasadnienie projektu ustawy. Nie jest to jednak tak oczywiste. Mapa potrzeb zdrowotnych zawiera w swej treści statystykę dotyczącą ilości personelu lekarskiego w danym województwie. Zauważalna jest niezwykła różnica pomiędzy nimi. Należy zatem wskazać, iż sama likwidacja danych oddziałów i doprowadzenie do koncentracji usług medycznych w danym regionie w żaden sposób nie gwarantuje, gdzie przeniesie się dany zespół lekarski, bowiem w wyborze miejsca pracy mają oni pełną swobodę i co oczywiste mogą oni zrezygnować z udzielania świadczeń zdrowotnych w publicznej ochronie zdrowia przechodząc wyłącznie na sektor prywatny. Wprowadzenie takich zmian może doprowadzić do istotnego obciążenia danych oddziałów i koncentracji nie personelu, ale pacjentów ze zwiększonego zakresu terytorialnego wymagającego podjęcia natychmiastowych działań leczniczych. Może to spowodować istny paraliż i wydłużenie okresu oczekiwania na przyjęcie planowe.
Koncentrując się na obecnym etapie prac nad projektem ustawy należy podkreślić jak istotnym jest wzięcie czynnego udziału w tym procesie. Powyższe uwagi, jak i wiele innych które nie zostały ujęte w niniejszym wpisie powinny wypływać również od personelu, który bezpośrednio odczuje projektowane zmiany w systemie szpitalnictwa. Lekarze powinni zatem w istotny sposób wesprzeć zarówno dyrektorów szpitali jak i samorząd zawodowy w zakresie składanych uwag i zastrzeżeń. Nikt bowiem nie jest właściwszy do takich czynności jak praktycy, którzy na co dzień mierzą się z problematy ochrony zdrowia.
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Sprawdź pełną ofertę ubezpieczeń dla zawodów medycznych.
