data publikacji: 2024-02-09
Bardzo ważne zmiany o charakterze organizacyjnym czekają podmioty lecznicze zajmujące się leczeniem małoletnich. 15 lutego wchodzi w życie Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1606) – tak zwana „ustawa Kamilka”.
Oczekujące na wejście w życie przepisy mają na celu ochronę małoletnich pokrzywdzonych przestępstwami przeciwko zdrowiu i życiu oraz przeciwko wolności seksualnej, poprzez między innymi nałożenie na podmioty zajmujące się wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, szeregu obligatoryjnych obowiązków.
Względem podmiotów leczniczych Ustawodawca przewidział:
Obowiązek weryfikacji nowo zatrudnianych pracowników lub zawarciem innej umowy powierzającej wykonywanie określonych czynności na rzecz małoletnich (na przykład umowy cywilnoprawnej, umowy zlecenia), czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Dokonanie weryfikacji o której mowa powinno zostać udokumentowane w formie wydruku i załączone do akt osobowych pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności związanej z leczeniem małoletnich.
Przyszły pracownik lub osoba z którą ma być zawarta inna umowa powierzająca wykonywanie czynności polegających na leczeniu małoletnich ma obowiązek dostarczyć (a co za tym idzie pracodawca lub zamawiający / zleceniodawca ma obligatoryjny obowiązek wymagać) informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
Przyszły pracownik lub osoba z którą ma być zawarta inna umowa powierzająca wykonywanie czynności polegających na leczeniu małoletnich, posiadająca obywatelstwo innego państwa niż RP, ma obowiązek dostarczyć poza informacją o której mowa w ust. 2 informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
Przyszły pracownik lub osoba z którą ma być zawarta inna umowa powierzająca wykonywanie czynności polegających na leczeniu małoletnich ma obowiązek złożenia pracodawcy lub zamawiającemu / zleceniodawcy oświadczenie o państwie lub państwach, w których zamieszkiwał w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa, oraz jednocześnie przedkłada informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
Jeżeli prawo państwa, o którym mowa w ust. 3 lub 4, nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, przedkłada się informację z rejestru karnego tego państwa.
W przypadku gdy prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja, o której mowa w ust. 3-5, nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się rejestru karnego, osoba, o której mowa w powyższych ustępach składa oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie była prawomocnie skazana w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia".
Podmioty lecznicze zajmujące się leczeniem małoletnich oraz podmioty tworzące (to jest podmiot albo organ, który utworzył podmiot leczniczy w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, jednostki budżetowej albo jednostki wojskowej) ma obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich.
Ustawa określa, że w standardy o których mowa w powyższych ust. 7, powinny być dostosowane do charakteru i rodzaju placówki lub działalności, a w szczególności powinny one regulować:
Zgodnie z przepisami, standardy powinny być weryfikowane i aktualizowane co najmniej raz na dwa lata, celem zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Wnioski z przeprowadzonej oceny należy pisemnie udokumentować.
Standardy o których mowa powinny zostać udostępnione na stronie internetowej podmiotu oraz wywieszone w widocznym miejscu w siedzibie podmiotu w wersji zupełnej oraz skróconej, przeznaczonej dla małoletnich. Wersja skrócona zawiera informacje istotne dla małoletnich.
Ustawodawca powierzył czynności kontrolne względem realizacji obowiązków wskazanych w powyższych ust. 1 – 10, wójtom, burmistrzom, prezydentom miast, starostom oraz marszałkom województw w zakresie objętym właściwością rzeczową i miejscową tych organów; obowiązki kontrolne powierzono również Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie weryfikacji osób z którymi zawierana jest umowa w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia w zakresie swojej właściwości jest uprawniony do kontroli dokonywania weryfikacji o której mowa w ust. 1, a także wprowadzenia przez podmiot standardów.
W razie stwierdzenia naruszenia wykonywania przez pracodawcę lub organizatora działalności obowiązku, o którym mowa w zdaniu poprzednim, art. pracownicy Narodowego Funduszu Zdrowia przeprowadzający kontrolę niezwłocznie powiadamiają o tym Policję lub prokuratora.
Wykonywanie powyżej wymienionych obowiązków, Ustawodawca zabezpieczył wprowadzając nowe przepisy karne, określające przestępstwa szczególne, w tym:
Kto dopuszcza do pracy lub do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, osobę bez uzyskania informacji (dot. Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym), podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł.
Kto przed nawiązaniem stosunku pracy lub dopuszczeniem do działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, nie wypełnia obowiązku przedłożenia informacji lub oświadczenia (dot. Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz oświadczeń wymienionych na wstępie ust. 2 - 4), podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł.
Kto dopuszcza do pracy lub do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, osobę wiedząc, że dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze, albo wiedząc, że została prawomocnie skazana za przestępstwo określone w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, przestępstwo określone w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego lub w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł.
Kto, będąc obowiązanym do wprowadzenia standardów ochrony małoletnich nie wykonuje tego obowiązku, podlega karze grzywny do 250 zł albo karze nagany.
Kto dopuszcza do pracy lub do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi osobę wiedząc, że osoba ta ma obowiązek stosowania się do orzeczonego przez sąd zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.";
Omawiane regulacje wchodzą w życie 15 lutego 2024 r.
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
+48 56 642 41 82
