data publikacji: 2023-06-13
W całym kraju toczą się postępowania przed Sądami Pracy w przedmiocie zarzutów wywodzonych wobec pracodawców w przedmiocie nierównego traktowania w zatrudnieniu. Sprawy te dzielą się na dwie w zasadzie kategorie, z jednej strony mamy bowiem osoby wykonujące zawód pielęgniarki lub położnej roszczące o uznanie zdobytych przez nie kwalifikacji zawodowych na poziomie magister + specjalizacja, z drugiej zaś strony mamy pielęgniarki i położne, które kierują roszczenie o naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu.
Ta ostatnia grupa, w swojej argumentacji podnosi, że za taką samą pracę należy się takiej samej wysokości wynagrodzenie.Tym samym próbują dowieść, że ich zakres obowiązków i zakres faktycznie wykonywanych czynności jest taki sam, jak grupy która wobec uznania ich wyższych kwalifikacji otrzymuje wyższe wynagrodzenie.
I tak względem tych rozważań z optyki pracodawców, niezwykle istotne staje się Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. 2017, poz. 497). W podnoszonej bowiem argumentacji dąży się do ustalenia, czy wyższe kwalifikacje w rzeczywistości dają szersze spektrum uprawnień.
Wskazane jak wyżej Rozporządzenie określa:
1) rodzaj i zakres świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, które mogą być udzielane samodzielnie bez zlecenia lekarskiego przez pielęgniarkę i położną;
2) wykaz produktów leczniczych oraz środków pomocniczych, do stosowania których są uprawnione pielęgniarki i położne samodzielnie bez zlecenia lekarskiego;
3) rodzaje materiałów, które mogą być pobierane przez pielęgniarkę i położną do celów diagnostycznych samodzielnie bez zlecenia lekarskiego;
4) rodzaj i zakres medycznych czynności ratunkowych wykonywanych przez pielęgniarkę;
5) wykaz badań diagnostycznych do samodzielnego przeprowadzania przez pielęgniarkę i położną.
Rozporządzenie szczegółowo określa zakres czynności możliwych do samodzielnej realizacji przez pielęgniarkę lub położną, bez zlecenia lekarskiego, wskazując jednocześnie jakie przesłanki musza być ku temu spełnione – to jest jaki poziom wykształcenia musi mieć ta osoba.
Tym samym w zakresie czynności przewidzianych w treści Rozporządzenia nie jest konieczne wystawienie zlecenia pisemnego przez lekarza, czynności te bowiem mogą być wykonane w ramach przypisanych pielęgniarce lub położnej uprawnień do wykonywania określonych świadczeń (o ile oczywiście posiada odpowiedni, przewidziany na mocy tychże przepisów, poziom wykształcenia).
W kontekście zatem przywołanego aktu prawnego warto również przypomnieć o tym, że zgodnie z ustawą o zawodach pielęgniarki i położnej, zawody te są samodzielnymi zawodami medycznymi.
Trafnie wskazują komentatorzy prawa:
„Przepisy komentowanej ustawy i aktów wykonawczych precyzują granice kompetencji pielęgniarek do samodzielnego dokonywania określonych czynności zawodowych bez zlecenia lekarskiego, co oznacza, że pielęgniarki i położne są wolne w wykonywaniu czynności zawodowych, ale w granicach wyznaczonych przez prawo, aktualny stan wiedzy i praktyki medycznej oraz etyczne i deontologiczne zasady wykonywania zawodu. Dlatego też w doktrynie prawa dominuje pogląd, że samodzielność wykonywania zawodów pielęgniarki i położnej powinna być rozumiana bardziej jako „niezależność intelektualna” w granicach posiadanej wiedzy przy spełnieniu formalnego wymogu przygotowania teoretycznego i praktycznego niż niekontrolowana wolność wykonywania zawodu.” (M. Sadowska [w:] W. Lis, M. Sadowska, Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej. Komentarz, Warszawa 2019, art. 2, s. 30 – 31)
Poniżej znajduje się link do Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. 2017, poz. 497).
isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
