data publikacji: 2023-03-28
Źródła informacyjne systematycznie przekazują treści dotyczące trwających sporów pracodawców z grupą zawodową pielęgniarek i położnych w kontekście stosowania przepisów Ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2139).
Grupa zawodowa pielęgniarek i położnych zarzuca pracodawcom nierówne traktowanie w zatrudnieniu wywodząc swe roszczenia w oparciu o przepisy Kodeksu Pracy, domagając się ustalenia wysokości wynagrodzenia adekwatnego do posiadanego poziomu wykształcenia lub też podwyższenia tego wynagrodzenia do poziomu pozostałych pracowników, którzy wykonują te same obowiązki służbowe. Treść zarzutów wywodzonych wobec pracodawców jest o wiele bardziej szczegółowa, jednak teraz nie o tym.
Jak dostrzega się z praktyki, wskazana grupa zawodowa występuje do właściwych miejscowo Okręgowych Inspektoratów Pracy celem podjęcia przez nich kontroli w zakresie legalności postępowania pracodawców względem czynności związanych z ustaleniem wynagrodzenia oraz zaszeregowaniami do określonych grup na podstawie załącznika do ustawy podwyżkowej. Na podstawie wyników kontroli w związku z ustaleniami poczynionymi przez organ, pracodawca otrzymuje określone zalecenia. Zazwyczaj dotyczą one wskazania, że pracodawca powinien zmienić zaszeregowanie pracownika do innej, wskazanej przez organ kontrolny, grupy, a tym samym zmienić wysokość należnego wynagrodzenia (i dokonać wyrównania).
Względem jednak skuteczności tychże zaleceń należy przywołać najnowsze, bo ogłoszone w tym roku, postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
W treści uzasadnienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 10 stycznia 2023 r., sygnatura akt II SA/Go 701/22 (LEX nr 3454180), po rozpoznaniu skargi złożonej przez jeden z spzoz-ów na wystąpienie Okręgowego Inspektora Pracy, Sąd wskazał, że:
(…) forma decyzji administracyjnej ani tryb odwoławczy nie zostały przewidziane w odniesieniu do wystąpienia kierowanego przez inspektora pracy. W wystąpieniu organ formułuje wnioski, a nie rozstrzyga władczo o obowiązkach strony, nie jest zatem ani decyzją administracyjną, ani postanowieniem. Wystąpienie nie jest również innym aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej, o których mowa w art. 3 § 1 pkt 4 p.p.s.a. Przepis ten wymaga bowiem, aby akt lub czynność z zakresu administracji publicznej dotyczył uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Musi więc istnieć ścisły i bezpośredni związek pomiędzy wystąpieniem inspektora pracy, a możliwością realizacji uprawnień bądź obowiązków będących przedmiotem tego wystąpienia. W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie takiego związku nie ma. Zaskarżone wystąpienie nie tylko bowiem nie rodzi żadnego obowiązku po stronie skarżącej Spółki, ale też nie stwarza po stronie pracowników żadnego uprawnienia. Spółka nie musi się bowiem temu wystąpieniu podporządkować, gdyż jej obowiązkiem jest wyłącznie, stosownie do art. 36 ust. 2 u.p.i.p., zawiadomienie inspektora pracy, w terminie określonym w wystąpieniu - nie dłuższym niż 30 dni, o terminie i sposobie wykonania zawartych w wystąpieniu wniosków. Obowiązek poinformowania o sposobie wykonania wniosków nie rodzi dla pracodawcy żadnych negatywnych skutków w przypadku jego niewykonania. Nie można więc uznać, że wystąpienie dokonane na podstawie art. 11 pkt 8 u.p.i.p., niemające w swej istocie cech aktu władczego i niebędące decyzją administracyjną ani postanowieniem, odpowiada cechom aktu lub czynności z zakresu administracji publicznej, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. (postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 maja 2008 r., sygn. akt I OSK 860/07, z dnia 20 grudnia 2007 r., sygn. akt I OSK 198/07).
Reasumując wskazać należy, że wystąpieniu Okręgowego Inspektora Pracy, nawet jeżeli stwierdza określone uchybienia po stronie pracodawcy, należy przypisać charakter opiniodawczy. Niewykonanie zawartych tam zaleceń nie wywołuje po stronie pracodawcy negatywnych konsekwencji.
W ujęciu zaś trwających na terenie całego kraju postępowań przed Sądami Pracy z powództwa pielęgniarek i położnych, wystąpienie Okręgowego Inspektora Pracy może zostać zgłoszone przez jedną ze stron jako dowód z dokumentu, który jako dowód podlega ocenie sędziowskiej.
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
