data publikacji: 2023-08-04
31 lipca br. Sejm przekazał do podpisu Prezydenta RP dwie bardzo istotne dla systemy ochrony zdrowia ustawy.
Chodzi mianowicie o:
1. Ustawę z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw oraz o:
2. Ustawę z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta.
Niestety nie ma informacji kiedy Prezydent RP podpisze wyżej wymienione akty prawne i z jaką datą zostaną one skierowane do ogłoszenia. Oczywistym jest równocześnie to, że nie musi do tego dojść, bowiem Prezydent może skorzystać z przysługującego mu weta. Jednakże dalekim należy pozostać na wszelkie spekulacje. Ze względu na bardzo ważne zmiany systemowe warto jednak już teraz przeanalizować treść wspomnianych aktów, tak aby w terminie przewidzianym przepisami wdrożyć nadchodzące zmiany w życie.
Warto jednak zaznaczyć, że każda z wymienionych ustaw posiada odmienne vacatio legis.
Względem Ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw przewidziany jest 14 dniowy vacatio legis na wejście w życie tych przepisów. Co do zaś Ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta należy wskazać, że co do zasady jest to również 14 dniowy termin, z wyjątkami wskazanymi w treści ustawy, o czym też będzie dalej mowa.
Zajmijmy się jednak wpierw ustawą o z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw. Najważniejsze kwestie uregulowane w tym akcie to:
1. likwidacja Wojewódzkich Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych na rzecz postępowań w sprawach świadczenia kompensacyjnego przed Rzecznikiem Praw Pacjenta. Przepisy przewidują, że likwidacja Komisji nastąpi z dniem 01 lipca 2024 r.;
2. normatywne uregulowanie funkcji pełnomocnika ds. praw pacjenta w podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych jako wyodrębnionego stanowiska z podporządkowaniem bezpośrednim pod kierownika podmiotu;
3. stworzenie możliwości rozszerzenia stosowania monitoringu rejestrującego obraz i dźwięk w pomieszczeniach w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie lecenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa – dotyczy to szpitali, zakładów opiekuńczo – leczniczych, zakładów pielęgnacyjno – opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów;
4. powierzenie odpowiedzialności za wykorzystywanie monitoringu stosowane w podmiocie kierownikowi podmiotu wykonującego działalność leczniczą; monitoring powinien być przechowywany i zabezpieczony zgodnie z nowymi przepisami przez okres nie dłuższy nić 3 miesiące od dnia nagrania;
5. nałożenie na personel medyczny nowego obowiązku towarzyszącego wypisywaniu pacjentów po zakończonym okresie hospitalizacji, który dotyczy powiadomienia osoby bliskiej pacjenta o dacie i godzinie planowanego wypisu (o ile ta osoba jest oczywiście znana); obowiązek ten ma być realizowany względem tych pacjentów wobec których jest uprawdopodobnione, że znajdują się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;
6. utworzenie Funduszu Kompensacyjnego przy Rzeczniku Praw Pacjenta.
Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta określa zasady funkcjonowania systemu jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta.
System jakości w opiece zdrowotnej ma być realizowany za pośrednictwem wykorzystywania następujących instrumentów:
1. autoryzacji;
2. wewnętrznego systemu zarzadzania jakością i bezpieczeństwem;
3. rejestrów medycznych.
Narodowy Fundusz Zdrowia zyska kompetencję do mierzenia i monitorowania wskaźników jakości opieki zdrowotnej w obszarach klinicznym, konsumenckim i zarządczym. Konkretne wskaźniki mają zostać uregulowane w drodze wydania przez Ministra Zdrowia odrębnego aktu wykonawczego.
Co istotne, przepisy wskazują na to, że rozliczanie świadczeń opieki zdrowotnej przez podmioty ma zostać uzależnione od wartości realizacji przez dany podmiot wskaźników o których jest powyżej mowa.
Przepisy przewidują, wyżej wspomnianą nową instytucję, a mianowicie autoryzację. Ma być ona warunkiem realizacji przez podmiot wykonujący działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w ramach profili systemu podstawowego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej.
Autoryzację będzie mógł uzyskać podmiot wykonujący działalność leczniczą spełniający następujące warunki:
1) prowadzi wewnętrzny system;
2) realizuje świadczenia opieki zdrowotnej, z zachowaniem warunków ich realizacji dotyczących miejsca udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, personelu i wyposażenia w sprzęt i aparaturę medyczną,
Autoryzacja ma być udzielana na konkretne zakresy świadczeń zdrowotnych, na okres 5 lat w drodze wydanej decyzji administracyjnej przez Prezesa NFZ. Autoryzacja ma być udzielana na wniosek danego podmioty według przesłanek formalnych określonych w treści ustawy. Ze względu na szczegółowe przepisy określające procedurę przyznania autoryzacji zostanie to omówione w odrębnym wpisie.
Względem zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów, podmioty wykonujące działalność leczniczą w ramach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych będą zobowiązane do prowadzenia wewnętrznych systemów składających się z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy w celu zapobiegania zdarzeniom niepożądanym. Osobą odpowiedzialną za prowadzenie wewnętrznych systemów ma być kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą.
Kwestia nowej procedury akredytacyjnej, według nowych reguł również zostanie odrębnie omówiona. Wspomnieć jednak należy, że to właśnie te przepisy dotyczące nowej procedury akredytacyjnej mają odroczony termin wejścia w życie.
Autorka:
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Warto wiedzieć:
Sprawdź też ubezpieczenia:
