data publikacji: 2023-06-20
Bardzo istotnym aspektem jest umówienie zasad odpowiedzialności pracodawcy lub zleceniodawcy (w przypadku umów zleceń), to jest podmiotu prowadzącego działalność leczniczą w kontekście obowiązku zagwarantowania możliwości poddania pracownika lub zleceniobiorcy postępowaniu poekspozycyjnemu w przypadku zakłucia lub zranienia podczas wykonywania powierzonych mu obowiązków.
Za postępowanie poekspozycyjne należy uznać działania mające na celu zminimalizowanie ryzyka zakażenia HIV lub HBV, a także monitorowanie przez okres kolejnych 6 miesięcy od ekspozycji zawodowej (narażenia), w kierunku wczesnego rozpoznania zakażenia: HIV/HBV/HCV.
Podstawą prawną regulującą postępowanie poekspozycyjne jest art. 41 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1657 z późn.zm.):
Art. 41
(…)
4. Leczenie poekspozycyjne osób, które miały styczność z ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV), jest finansowane na zasadach określonych w art. 40 ust. 4 i 51.
5. Profilaktyczne leczenie poekspozycyjne ze styczności z ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV), do której doszło w wyniku wypadku w trakcie wykonywania czynności zawodowych, jest finansowane przez pracodawcę albo zlecającego prace.
Ponadto, zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Z uwagi zatem na powyższe, uważam że, obowiązek skierowania osoby, której dotyczy ekspozycja zawodowa dotyczy wyłącznie osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Względem zaś zleceniobiorców, najwłaściwszym rozwiązaniem jest wymóg, aby polisa ubezpieczeniowa przez nich zawarta dotyczyła również ekspozycji – narażenia na materiał zakaźny. Wówczas zleceniodawca może skierować zleceniobiorcę do innego podmiotu leczniczego celem udzielenia koniecznych świadczeń zdrowotnych na takiej samej podstawie jak osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Różnica jednak w takim przypadku będzie polegać na tym, że wówczas zleceniodawcy będzie przysługiwało roszczenie regresowe do ubezpieczyciela zleceniobiorcy celem zwrotu środków poniesionych z tytułu udzielonych świadczeń zdrowotnych w ramach ekspozycji zawodowej.
Narodowy Fundusz Zdrowia nie pokrywa kosztów postępowania poekspozycyjnego. Co za tym idzie koszty te obciążają jedynie pracodawcę. Wobec tego najwłaściwszym rozwiązaniem (i od dawna rekomendowanym) jest zawieranie przez pracodawcę lub zleceniodawców u których możliwym jest potencjalne narażenie na niebezpieczeństwo ekspozycji zawodowej, umów z podmiotami leczniczymi, w których strukturze działa oddział chorób zakaźnych umowy o realizację czynności w ramach postępowania poekspozycyjnego. Wówczas pracownik (lub zleceniobiorca wg powyższych przesłanek) otrzymuje skierowanie wystawione przez pracodawcę, który następnie (w ramach zawartej umowy) jest obciążany fakturą za udzielone świadczenia przez dany podmiot leczniczy.
Co do zaś umów cywilnoprawnych, należy wskazać, że postępowanie względem osób wykonujących obowiązki na takiej podstawie jest analogiczne jak w powyżej opisanym zakresie względem umów zlecenia.
1 Art. 40 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1657 z późn.zm.)
1. Obowiązkowemu leczeniu podlegają osoby chore na:
1) gruźlicę płuc;
2) kiłę;
3) rzeżączkę.
1a. W przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej, o której mowa w ust. 1, lekarz lub felczer jest obowiązany pouczyć pacjenta o obowiązku, o którym mowa w ust. 1. Fakt udzielenia pouczenia jest potwierdzany wpisem lekarza lub felczera w dokumentacji medycznej oraz podpisem pacjenta.
1b.W przypadku zmiany podmiotu udzielającego choremu świadczeń zdrowotnych związanych z chorobą, o której mowa w ust. 1, lekarz jest obowiązany wystawić choremu skierowanie wskazujące podmiot, który będzie kontynuował leczenie, oraz powiadomić o tym fakcie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego dla dotychczasowego miejsca udzielania świadczenia zdrowotnego.
1c. W przypadku uchylania się przez osoby, o których mowa w ust. 1, od obowiązku leczenia, lekarz prowadzący leczenie niezwłocznie powiadamia o tym fakcie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego dla miejsca udzielania świadczenia zdrowotnego.
2. Osoby, które miały styczność z chorymi na gruźlicę płuc w okresie prątkowania, chorymi na kiłę, rzeżączkę, dur brzuszny, chorymi na inwazyjne zakażenia Neisseria meningitidis lub Haemophilus influenzae typ b, podlegają nadzorowi epidemiologicznemu, badaniu klinicznemu, badaniom diagnostycznym, a także w razie potrzeby, profilaktycznemu stosowaniu leków.
3. Świadczenia zdrowotne, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą obejmować również wydawanie leków przez podmiot, który udzielił świadczenia zdrowotnego.
4. Koszty świadczeń zdrowotnych, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz świadczeń zdrowotnych związanych przyczynowo z tymi zakażeniami i chorobami, udzielonych ubezpieczonym, a także koszty leków, o których mowa w ust. 3, są finansowane na zasadach określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
5. Koszty świadczeń zdrowotnych, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz świadczeń zdrowotnych związanych przyczynowo z tymi zakażeniami i chorobami zakaźnymi, udzielonych osobom nieposiadającym uprawnień z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, a także koszty leków, o których mowa w ust. 3, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia.
6. (uchylony).
Autorka:
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Może Cię zainteresować:
polisa.med.pl/bezpieczenstwo-prawne-studenta-medycyny-postepowanie-poekspozycyjne,231.html
polisa.med.pl/czy-dodatki-covidowe-budza-jeszcze-jakies-watpliwosci-,315.html
polisa.med.pl/medyczny-charakter-branzy-beauty-----luki-w-prawie,310.html
polisa.med.pl/niektore-uprawnienia-pracownika-medycznego-zwiazane-z-ciaza-i-macierzynstwem,327.html
Sprawdź też ubezpieczenie dla:
Ratowników medycznych i ratowników KPP
