data publikacji: 2022-05-02
Pracownica zaraz po powzięciu wiedzy o ciąży powinna dostarczyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie wskazujące na jej stan i de facto je potwierdzające.
Do dyspozycji tą pracownicą znajdują zastosowanie zarówno przepisy Kodeksu Pracy jak i Ustawy o działalności leczniczej. Zgodnie z Kodeksem Pracy, pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Ponadto pracownicy w ciąży nie można oddelegować (bez jej uprzedniej zgody) poza stałe miejsce pracy, czyli w kontekście pracowników medycznych, do innego oddziału (komórki organizacyjnej).
Zgodnie zaś z regulacjami Ustawy o działalności leczniczej w części dotyczącej wymiaru czasu pracy, Ustawodawca wskazał że w rozkładach czasu pracy wymiar czasu pracy pracownic w ciąży nie może przekraczać 8 godzin na dobę.
Należy podkreślić, że ze względu na zakres odpowiedzialności tak pracownika jak i pracodawcy, to po stronie pracownicy stoi obowiązek poinformowania pracodawcy o ciąży. Jeżeli jednak pracownica uchyla się od udzielenia tej informacji, idąc dalej nie przedkłada pracodawcy zaświadczenia lekarskiego o ciąży, w razie powzięcia przez pracodawcę (odpowiednio przez kierownika podmiotu leczniczego, bezpośredniego przełożonego tj. – ordynatora, kierownika oddziału, pielęgniarkę koordynującą, etc.), powinien on wezwać ją do przedłożenia stosownego zaświadczenia. Powinno to jednak nastąpić wyłącznie w sytuacji uzasadnionego podejrzenia o stanie ciąży i bierności ze strony pracownicy w kontekście udzielenia tej informacji. Trzeba pamiętać, iż głównie interes faktyczny i prawny w kontekście udzielenia tej informacji stoi po stronie pracownicy, jednak ze względu na różne motywacje może ona z tym zwlekać.
Ze względu na potencjalną odpowiedzialność pracodawcy, w tym w szczególności odpowiedzialność organizacyjną, powinien od dbać o to aby dopuszczonymi do pracy byli ci pracownicy, którzy są do tego zdolni, przede wszystkim ze względu na swój stan zdrowia. Tym samym duże ryzyko nie tylko wobec bezpośrednich mogących powstać konsekwencji dla stanu zdrowia pracownicy w ciąży, lecz również pacjentów, niesie za sobą bierność w udzieleniu informacji o ciąży i przedłożeniu stosownego zaświadczenia lekarskiego.
Zarówno Kodeks Pracy jak i Ustawa o działalności leczniczej wskazują na to, iż w sytuacji wychowania dziecka do lat 4 wymiar czasu pracy pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4, bez ich zgody nie może przekraczać 8 godzin na dobę, co oznacza, że do wykonywania pracy przez takiego pracownika w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej niezbędna jest jego zgoda. Z literalnego brzmienia przepisów wynika, iż ochronie związanej z opieką nad dzieckiem do lat 4 podlega nie tylko pracownica (matka), lecz dotyczy to również ojca. Najważniejszą kwestią w tej sytuacji jest to aby była to osoba opiekująca się dzieckiem.
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
