data publikacji: 2022-02-17
Z praktycznego ujęcia ciężko jest jednoznacznie ocenić, czy wprowadzenie dodatków covidowych w istocie przyczyniło się do zapewniania ciągłości udzielania świadczeń i należytej opieki pacjentom z SARS-COV-2, jako czynnik motywacyjny, czy też przyniosło wyłącznie negatywne skutki, które najbardziej odczuwają kierownicy podmiotów leczniczych, do których kierowane są roszczenia personelu o przyznanie tychże dodatków.
Tak wcześniej jak i obecnie, najwięcej roszczeń jest kierowanych ze strony personelu medycznego, który udziela świadczeń zdrowotnych pacjentom z podejrzeniem lub zakażeniem SARS-COV-2 w komórkach organizacyjnych, które nie posiadają statusu II poziomu zabezpieczenia COVID.
Przypomnijmy, że wg aktualnego stanu prawnego poziomy zabezpieczenia COVID-19 są nadawane poszczególnym komórkom organizacyjnym / podmiotom leczniczym na mocy Zarządzenia Nr 217/2021/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 23.12.2021 r. w sprawie zasad sprawozdawania oraz warunków rozliczania świadczeń opieki zdrowotnej związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.
Na mocy wskazanego Zarządzenia, Dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ, sporządza i prowadzi zgodnie ze swoją właściwością miejscową wykaz podmiotów udzielających świadczeń opieki zdrowotnej, w tym transportu sanitarnego, wykonywanych w związku z przeciwdziałaniem COVID -19. Zarządzenia wprowadza II poziomy zabezpieczenia COVID -19. I poziom dotyczy łóżek dla pacjentów z podejrzeniem zakażenia SARS-COV-2, zaś II poziom dotyczy łóżek dla pacjentów z podejrzeniem lub potwierdzonym zakażeniem SARS -COV-2, w tym łóżek z kardiomonitorem oraz możliwością prowadzenia tlenoterapii i wentylacji mechanicznej. Ponadto Zarządzenie zawiera również przepis dotyczący tzw. szpitali tymczasowych.
Aktualnie obowiązującą podstawą prawną do przyznawania dodatków covidowych, jest Polecenie Ministra Zdrowia z dnia 04 listopada 2021 r. Ten temat stał się na nowo aktualny za sprawą Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie. Rzecznik Praw Lekarza OIL w Warszawie zwróciła się w drodze pisma do Ministerstwa Zdrowia Departament Dialogu Społecznego z zapytaniem dotyczącym wątpliwości związanych z przyznawaniem dodatków covidowych. W otrzymanej odpowiedz z MZ ponownie zaakcentowano, iż od I listopada 2021 r. dodatek covidowy otrzymuje wyłącznie personel wykonujący zawód medyczny w szpitalach II poziomu zabezpieczenia covid (odpowiednio w komórkach organizacyjnych posiadających ten poziom). Dodatek w wysokości 100 % wynagrodzenia przysługuje za każdą kolejną godzinę pracy wykonywaną w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w bezpośrednim kontakcie z pacjentami z podejrzeniem i zakażeniem wirusem SARS-COV-2 w jednostkach organizacyjnych podmiotu leczniczego (oddziałach), w których podmiot ten zapewnia łóżka dla pacjentów z podejrzeniem oraz z potwierdzonym zakażeniem SARS-COV-2.
Pismo w całości zostało opublikowane na stronie internetowej Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie.
Warto wspomnieć, iż kwestia przyznawania dodatków covidowych jako przedmiot roszczenia nie znajduje jeszcze bogatej bazy orzeczniczej. Na portalu orzeczeń sądów powszechnych, na którym publikowane są orzeczenia, znajdują się wyłącznie 2 pozycje.
Jedna z nich, a mianowicie opublikowany wyrok wraz z uzasadnieniem z dnia 20 września 2021 r. wydany przez Sąd Rejonowy w Koninie, I Wydział Cywilny, sygnatura akt I C 471/21 dotyczy sprawy z powództwa lekarza przeciwko szpitalowi o zapłatę kwoty 15 000 zł tytułem należnego lekarzowi dodatku covidowego za okres jednego miesiąca. W pozwie lekarz jako podstawę swego żądania wskazał, że strony zawarły umowę cywilnoprawną na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Ze względu na potrzeby Zamawiającego doszło pomiędzy Stronami do aneksowania zawartej umowy, na mocy czego lekarz miał udzielać dodatkowych świadczeń zdrowotnych na rzecz pacjentów zarażonych SARS-COV-2 i chorych na COVID-19, skutkujące wypłatą dodatkowego świadczenia pieniężnego, tj. dodatku covidowego. W aneksie jaki został zawarty pomiędzy stronami, podmiot leczniczy zobowiązał się do wypłaty na rzecz lekarza dodatku covidowego przysługującego tytułem udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pacjentom z podejrzeniem lub zakażeniem SARS-COV-2. Szpital nie uznał faktury, jaką lekarz wystawił za okres jednego miesiąca, nie wypłacając dodatkowego świadczenia co w dalszej konsekwencji stało się przedmiotem sporu. Po przeprowadzonym postępowaniu Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę objętą treścią pozwu, to jest 15 000 zł. W treści uzasadnienia wyroku Sąd wskazał, że wprowadzenie w stosunku prawnym łączącym szpital z lekarzem warunku, iż wypłata dodatku covidowego jest uzależniona od otrzymania środków finansowych przeznaczonych na ten cel przez szpital od NFZ nie zasługuje na aprobatę i należy uznać go jako warunek nieważny z mocy prawa.
Sąd wskazał, że wprowadzenie tego rodzaju wymagań uznać należy za nieważne, bowiem wiązały one wykonanie zobowiązania przez powódkę (lekarza) z działaniami osób trzecich, pozostających poza węzłem stosunku obligacyjnego. Jakkolwiek oczywiście strony mogą swobodnie układać treść stosunku prawnego, to jednak - zgodnie z art. 353(1) k.c., granice tej swobody wyznaczone są właściwością danego stosunku prawnego, a także ustawą i zasadami współżycia społecznego. W ocenie Sądu termin zapłaty wynagrodzenia nie może zostać uzależniony od zdarzenia przyszłego i niepewnego (czyli od warunku w rozumieniu art. 89 k.c.), gdyż wówczas zarówno termin, jak i sama wypłata są niepewne. Przywołany wyrok jest wyrokiem Sądu pierwszej instancji. W Portalu Orzeczeń Sądów Powszechnych brak jest informacji na temat publikacji wyroku II instancji, przez co należy domniemywać, iż przywołany wyrok jest nieprawomocny. Zapewne stanowi on ważne źródło w trwającej nadal dyskusji, jednakże rozważając jego treść merytoryczną wywodzi się wiele argumentów, które mogą stać naprzeciw podniesionym tam kwestiom.
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Sprawdź dedykowany program ubezpieczeń dla zawodów medycznych na Polisa.Med.PL
