W dniu 30 grudnia 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu kadr medycznych (Dz. U. 2020, poz. 2401).
Przedłużenie okresu wypłaty zwiększonej kwoty wynagrodzenia dla lekarzy
Art. 15 ustawy zagwarantował przedłużenie wypłaty zwiększonej kwoty wynagrodzenia lekarzy specjalistów i lekarzy dentystów posiadających specjalizację przyznanej na mocy ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1532 i 2383). Kwota wynagrodzenia 6750 zł miesięcznie finansowana ze środków publicznych przysługiwała na mocy wskazanej ustawy na lata 2018 – 2020 r. Ustawodawca postanowił o przedłużeniu finansowania tej kwoty na okres do 01 lipca 2021 r. W związku z zakreśleniem daty końcowej należy spodziewać się w niedługim czasie kolejnych zmian legislacyjnych w tym aspekcie.
Dopuszczenie do wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty osób spoza UE
Jednym z kolejnych celów wprowadzonej w życie ustawy było zwiększenie stanu kadr medycznych poprzez dopuszczenie do wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty osób, które uzyskały kwalifikacje poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej poprzez przyznanie im zgody na wykonywanie zawodu lekarza albo wykonywania zawodu lekarza dentysty oraz prawa wykonywania zawody lekarza lub lekarza dentysty z zastrzeżeniem zakresu powierzonych im czynności zawodowych, okresu i miejsca zatrudnienia w podmiocie leczniczym pod warunkiem spełnienia następujących przesłanek:
- złożenia oświadczenia o znajomości języka polskiego wystarczającej do wykonywania powierzonego zakresu czynności zawodowych;
- uzyskanie zaświadczenia od podmiotu leczniczego zawierające wykaz komórek organizacyjnych zakładu leczniczego i okres planowanego zatrudnienia ze wskazaniem zakresu czynności zawodowych zgodnego z posiadanym tytułem specjalisty w określonej dziedzinie medycyny;
- posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych,
- stan zdrowia osoby pozwala na wykonywanie zawodu lekarza albo lekarza dentysty;
- wykazania nienagannej postawy etycznej;
- posiadanie co najmniej trzyletniego doświadczenia zawodowego jako lekarz specjalista lub lekarz dentysta specjalista w danej dziedzinie, uzyskane w okresie pięciu lat bezpośrednio poprzedzających uzyskanie zaświadczenia, o którym mowa w pkt 2;
- posiadania dyplomu lekarza, lekarza dentysty potwierdzającego ukończenie co najmniej pięcioletnich studiów, wydany w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, jeżeli dyplom lub jego duplikat jest zalegalizowany przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej, właściwego dla państwa, na którego terytorium lub w którego systemie szkolnictwa wyższego wydano ten dyplom, albo na dyplomie lub jego duplikacie umieszczono albo dołączono do dokumentu apostille, jeżeli dyplom został wydany przez uprawniony organ właściwy dla państwa będącego stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r. (Dz. U. z 2005 r. poz. 938), na którego terytorium lub w którego systemie szkolnictwa wyższego wydano ten dyplom;
- posiadania u potwierdzającego uzyskanie tytułu specjalisty, wydany w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, jeżeli dyplom lub jego duplikat jest zalegalizowany przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej, właściwego dla państwa, na którego terytorium lub w którego systemie szkolnictwa wyższego wydano ten dyplom, albo na dyplomie lub jego duplikacie umieszczono albo dołączono do dokumentu apostille, jeżeli dyplom został wydany przez uprawniony organ właściwy dla państwa będącego stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r., na którego terytorium lub w którego systemie szkolnictwa wyższego wydano ten dyplom;
- odbycie szkolenia specjalizacyjnego odpowiadającego w istotnych elementach merytorycznych programowi szkolenia specjalizacyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej.",
Kto nada możliwość wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty osobie spoza UE?
Osoba spełniająca wykazane jak wyżej przesłanki zostanie dopuszczona do pracy na mocy decyzji administracyjnej wydanej przez ministra właściwego do spraw zdrowia na wniosek tej osoby. Decyzja będzie posiadała walor natychmiastowej wykonalności. Ponadto będzie ona określać zakres czynności zawodowych oraz okres i miejsce zatrudnienia w podmiocie leczniczym.
W zakresie procedury udzielenia zgody na wykonywanie zawodu lekarza minister właściwy do spraw zdrowia zyskał uprawnienie do wystąpienia o wydanie stosownej opinii do:
1) konsultanta krajowego właściwego w danej dziedzinie medycyny, a w przypadku jego braku do konsultanta krajowego w dziedzinie pokrewnej albo
2) konsultanta wojewódzkiego właściwego w danej dziedzinie medycyny albo w dziedzinie pokrewnej, na obszarze właściwego województwa, - przekazując jednocześnie dokumenty potwierdzające spełnienie przesłanek określonych w przepisach a także, jeżeli to konieczne, inne dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych.
Co z innymi zawodami medycznymi?
Ustawa przyznała również możliwość pozyskania zgody na wykonywanie zawodu ratownika medycznego osobom, które uzyskały poza terytorium państw członkowskich unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania tego zawodu.
Jak długo obowiązuje warunkowe prawo wykonywania zawodu medycznego dla osób spoza Unii Europejskiej?
Warunkowe prawo wykonywania zawodu dla obcokrajowców każdorazowo ma walor decyzji terminowej obowiązującej na okres 5 lat, ponadto będą one wydawane w stosunku do określonego w niej podmiotu leczniczego, nie będzie skuteczne wobec innych.
Na sam koniec warto jeszcze zwrócić uwagę na niezwykle ważną kwestię, przepisy nowej ustawy regulujące zwiększenie kadr medycznych o obcokrajowców, którym zostaje przyznana zgoda oraz prawo wykonywania zawodu mają charakter warunkowy, bowiem zgodnie z ich literalnym brzmieniem i wykładnią celowościową obowiązują na okres trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Powyższy wniosek został wywiedziony również w oparciu o brzmienie kolejnego przepisu omawianej ustawy, który stanowi, iż: „Lekarze i lekarze dentyści, którym w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii upłynął termin na jaki został wydany dokument "Prawo wykonywania zawodu lekarza" lub "Prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty", o którym mowa w art. 5 ust. 7, art. 5f, art. 7 ust. 1a, 2, 2e albo 13, zachowują prawo do wykonywania zawodu na zasadach dotychczasowych do dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.".
Naczelna Izba Lekarska krytycznie o zatrudnianiu w Polsce pracowników medycznych, w tym lekarzy, spoza Unii Europejskiej
Organy Naczelnej Izby Lekarskiej w publicznych wystąpieniach dotyczących oceny wprowadzonych zmian wskazują na ryzyko zagrożenia życia i zdrowia pacjentów poprzez dopuszczenie do wykonywania zawodów lekarza i lekarza dentysty osób bez weryfikacji ich kompetencji oraz znajomości języka polskiego. W czasach trwającego stanu epidemii oraz znacznego niedoboru personelu medycznego, a zwłaszcza lekarzy specjalistów ciężkim jest ocena należytego uregulowania przesłanek dopuszczających obcokrajowców do pracy. Należy mieć również na względzie również to, iż minister właściwy do spraw zdrowia może również odmówić wydania takiej zgody chociażby w oparciu o negatywną opinię konsultanta krajowego lub wojewódzkiego.
Jak to zazwyczaj bywa, praktyka zweryfikuje zasadność i prawidłowość wprowadzonych zmian.
Autor:
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Przeczytaj także:
WAŻNE!
Informujemy, że ubezpieczenia OC dla zawodów medycznych dostępne na portalu Polisa.Med.PL obejmują również sytuacje oddelegowania do udzielania świadczeń zdrowotnych w związku z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Sprawdź pełną ofertę ubezpieczeń dla zawodów medycznych.