data publikacji: 2021-03-31
Zgodnie z art. 47 ust. 3 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1845 z późn. zm.), skierowaniu do pracy niosącej ryzyko zakażenia przy zwalczaniu epidemii nie podlegają:
Wskazane powyżej przesłanki stanowią katalog zamknięty. W razie spełnienia którejkolwiek z przesłanek wyżej wymienionych w sytuacjach określonych w niniejszym artykule, osoba której ona dotyczy bezwzględnie nie może zostać skierowana do pracy przy zwalczaniu epidemii.
Wskazany powyżej przepis znajduje się w artykule regulującym instytucję skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii na mocy decyzji administracyjnej wydanej przez wojewodę.
Jednakże w dobie trwającej epidemii SARS – COV – 2 pojawiły się problemy związane z możliwością analogicznego stosowania wskazanego powyżej przepisy względem zwłaszcza stosunku pracy i możliwości wydania wobec osoby spełniającej powyższe przesłanki lub jedną z nich do pracy przy zwalczaniu epidemii, na przykład na mocy polecenia pracodawcy celem realizacji świadczeń opieki medycznej w oddziale / klinice chorób zakaźnych. Dla porządku najważniejsze kwestie związane z tą problematyką zostają poniżej przedstawione w formie pytań i odpowiedzi.
W przypadku, gdy jako miejsce pracy lub miejsce realizowania świadczeń opieki zdrowotnej z danego zakresu w przypadku umów cywilnoprawnych lub umów o podwykonywanie świadczeń opieki zdrowotnej jest Klinika lub Oddział, które na mocy decyzji właściwego wojewody poprzez umieszczenie tejże komórki w Wykazie podmiotów wykonujących działalność leczniczą, w tym transportu sanitarnego, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 mają realizować świadczenia wyłącznie na rzecz pacjentów z podejrzeniem lub potwierdzeniem COVID-19, nie można stwierdzić aby przepis dotyczący przesłanek wyłączenia – art. 47 ust. 3 ustawy miał zastosowanie.
W tym przypadku nie dochodzi do prawnego oddelegowania pracownika do pracy, bowiem nie zmienia on miejsca realizacji świadczeń.
Brak jest jednoznacznych podstaw prawnych lub wiążących opinii w tej kwestii, jednakże zasadnym wydaje się przyjęcie koncepcji o braku możliwości odpowiedniego zastosowania tegoż przepisu. Trzeba mieć również na względzie, iż przy założeniu możliwości odpowiedniego zastosowania przepisu pracownicy którzy spełniają określone w nim przesłanki powinni zostać oddelegowani do innych miejsc / komórek udzielania świadczeń, nieuwzględnionych w wykazie wojewody. Ta akurat argument należy w ujęciu prawnym wiązać z wykładnią celowościową, wobec czego wywodzone wnioski nasuwały, iż takie działania prowadziłyby do realnego niebezpieczeństwa w zakresie zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.
W przypadku zaś, gdy pracodawca na mocy wydanego przez siebie polecenia znajdującego podstawę prawną w art. 42 §4 Kodeksu Pracy, poleca danemu pracownikowi oddelegowanie do pracy do Kliniki / Oddziału na czas do 3 miesięcy II lub III poziomu zabezpieczenia należy wskazać, iż art. 47 ust. 3 ustawy miałby zastosowanie. Jest to związane z zastosowaniem swego rodzaju przymusu, bowiem oddelegowanie do pracy na podstawie prawnej wskazanej w zdaniu 1 nie wymaga dla swej skuteczności zgody pracownika.
Przyjęcie tej koncepcji wydaje się być słuszne w ujęciu zasady równego traktowania pracowników, którzy w formie przymusowej – decyzja wojewody o oddelegowaniu wydana w formie decyzji administracyjnej jak i polecenie pracodawcy niewątpliwie taki walor posiadają.
Wracając zaś do kwestii poruszonej przy ust. 2 należałoby dodać, iż środkiem z jakiego mógłby skorzystać pracownik aby uchylić się od pracy w Klinice / Oddziale przekwalifikowanej na II lub III poziom zabezpieczenia byłoby orzeczenie lekarza z zakresu medycyny pracy stanowiące o przeciwskazaniu do pracy w takich warunkach. Wówczas w takiej sytuacji miałyby zastosowanie zupełnie inne przepisy, nakazujące pracodawcy zaproponowanie pracownikowi zmianę miejsca świadczenia pracy, jednakże warto wspomnieć iż tu pojawia się ryzyko, iż w razie niemożności zaproponowania zmiany stanowiska lub w przypadku odmowy jego zmiany przez pracownika, pracodawca ma prawo do złożenia pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę.
Należy uwzględnić okoliczność, iż do tej pory ustawodawca nie uchwalił przepisów, które stricte dotyczą organizacji pracy i wszelkich kwestii związanych z organizacją i prowadzeniem szpitali tymczasowym. W tej też kwestii obowiązuje zasada analogicznego stosowania przepisów dotyczących podmiotów leczniczych. Zgodnie z przyjętą koncepcją szpitale tymczasowe funkcjonują jako komórki organizacyjne szpitali patronackich, czyli tych spzoz, które na mocy decyzji Ministra Zdrowia zostały zobowiązane do realizacji świadczeń opieki zdrowotnej w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem CODID-19 poprzez zapewnienie w lokalizacji danego szpitala tymczasowego łóżek w danym zakresie określonym w tejże decyzji. W związku z czym, w razie skierowania przymusowego do pracy w lokalizacji danego szpitala tymczasowego – polecenie pracodawcy lub decyzja wojewody, przesłanki z art. 47 ust. 3 mają zastosowanie.
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Sprawdź pełną ofertę ubezpieczeń dla zawodów medycznych oraz ubezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy.
