data publikacji: 2024-04-30
Artykuł 25 Ustawy o działalności leczniczej normuje instytucję obowiązkowego ubezpieczenia OC, które obejmuje swoim zakresem odpowiedzialność cywilną za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnym. Zgodnie z kolejnym ustępem przepisu, obowiązek zawarcia obowiązkowej polisy odpowiedzialności cywilnej powstaje najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania działalności leczniczej – w jednej z form przewidzianej przepisami Ustawy o działalności leczniczej.
Akt wykonawczy do przywołanego jak wyżej przepisu Ustawy, to jest Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. poz. 866 z późn. zm.), obejmuje swoim przedmiotem szczegółowy zakres obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych oraz minimalną sumę gwarancyjną tego ubezpieczenia.
§3 przywołanego Rozporządzenia określa, że minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, w okresie ubezpieczenia nie dłuższym niż 12 miesięcy, wynosi równowartość w złotych:
1) 100 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 500 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC podmiotu leczniczego, wykonującego działalność leczniczą,
2) 75 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 350 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC podmiotu leczniczego, wykonującego działalność leczniczą,
3) 75 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 350 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC lekarza wykonującego działalność leczniczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka lekarska, indywidualna praktyka lekarska wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska, indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka lekarska wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład lub indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład,
4) 75 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 350 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC lekarza wykonującego działalność leczniczą w formie spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka lekarska,
5) 30 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 150 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC pielęgniarki wykonującej działalność leczniczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka pielęgniarki, indywidualna praktyka pielęgniarki wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna specjalistyczna praktyka pielęgniarki, indywidualna specjalistyczna praktyka pielęgniarki wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka pielęgniarki wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład lub indywidualna specjalistyczna praktyka pielęgniarki wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład,
6) 30 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 150 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC pielęgniarki wykonującej działalność leczniczą w formie spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka pielęgniarek,
7) 30 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 150 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC fizjoterapeuty wykonującego działalność leczniczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład;
8) 30 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 150 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC fizjoterapeuty wykonującego działalność leczniczą w formie spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka fizjoterapeutyczna,
9) 30 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 150 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC diagnosty laboratoryjnego wykonującego działalność leczniczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka diagnosty laboratoryjnego, indywidualna praktyka diagnosty laboratoryjnego wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład,
10) 30 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 150 000 euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń, których skutki są objęte umową ubezpieczenia OC diagnosty laboratoryjnego wykonującego działalność leczniczą w formie spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka diagnostów laboratoryjnych.
W kontekście lekarzy udzielających świadczeń zdrowotnych na podstawie zawartych z podmiotami leczniczymi (najczęściej SPZOZ) umów cywilnoprawnych, warto zwrócić uwagę na brzmienie wskazanego jak wyżej punktu 3, który wskazuje że minimalna kwota polisy OC w przypadku indywidualnej praktyki lekarskiej wynosi 75 000 euro za jedno zdarzenie. Analizując zarówno orzecznictwo pod kątem oceny linii orzeczniczej sądów powszechnych w sprawach dotyczących zarzutu popełnienia błędu medycznego, jak i analizy licznych artykułów prasowych należy rozważyć, czy wobec utrzymującej się wysokiej ilości powództw cywilnych suma gwarancyjna jest wystarczająca.
Przepisy względem roszczeń cywilnych kierowanych do sądów powszechnych nie regulują minimalnych jak i maksymalnych kwot, jakich mogą domagać się pacjenci lub ich osoby bliskie z tytułu zadośćuczynienia za poniesioną krzywdę pozostającą w związku przyczynowo – skutkowym z zarzucanym błędem medycznym. Czasami kwoty, które są przedmiotem roszczeń są astronomiczne i mogą one znacznie przekroczyć sumę gwarancyjną wynikającą z obowiązkowej polisy OC. Warto zatem przypomnieć, że co wydaje się być oczywiste, Ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność wyłącznie do wysokości wartości kwoty gwarancyjnej wynikającej z treści polisy. Co za tym idzie, w przypadku roszczeń przekraczających tenże próg, pozostała kwota (w przypadku jej zasądzenia) powinna być wypłacona ze środków własnych. Względem umów cywilnoprawnych, co prawda odpowiedzialność zarówno Udzielającego Zamówienie jak i Przyjmującego Zamówienie kształtuje się jako odpowiedzialność solidarna (każdy po ½), jednakże może to i tak nie oznaczać zmieszczenia się w granicach polisy OC. W tym przypadku warto rozważyć możliwość zawarcia dodatkowej polisy OC, dzięki której powstałe pewnego rodzaju zabezpieczenie na przyszłość przed ewentualnymi roszczeniami o których mowa w postaci sumy nadwyżkowej.
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
+48 56 642 41 82
