data publikacji: 2024-09-04
W art. 442 Kodeksu Cywilnego przewidziano, że:
Art. 442 Kodeksu Cywilnego
§1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
§2. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
§3. W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
§4. Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.
W przypadku szkód na osobie, które są skutkiem zarzucanego błędu medycznego obowiązuje odrębna zasada liczenia terminu przedawnienia (art. 442 §3 k.p.c.), co oznacza, że:
1.) zarówno okres 10-letni przedawnienia z art. 442 § 1 zdanie drugie liczony od dnia zdarzenia wywołującego szkodę, jak i okres 20-letni z art. 442 § 2 liczony od dnia popełnienia przestępstwa nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia;
2.) jeżeli szkoda ujawniła się po upływie 10 lub 20 lat, licząc od daty zdarzenia lub przestępstwa, to poszkodowany może dochodzić odszkodowania w okresie 3 lat od dnia, w którym dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Należy przy tym zwrócić uwagę, że początek biegu 3-letniego przedawnienia przewidzianego w art. 442 § 3 wymaga spełnienia łącznie obu przesłanek, tj. zarówno ujawnienia szkody, jak i dowiedzenia się o osobie zobowiązanej do jej naprawienia .
Co do zdarzeń, które stanowią przedmiot roszczeń należy pamiętać, że prawidłowość postępowania medycznego należy badać i oceniać według aktualnej na tamten okres czasu przesłanki „aktualnej wiedzy medycznej”.
Zgodnie z art. 6 §1 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta:
Art. 6 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
1. Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.
Zgodnie z orzecznictwem termin „aktualna wiedza medyczna” nie może odnosić się do publikacji internetowych, broszur producenta sprzętu medycznego, artykułów naukowych itd., ale całokształtu wiedzy medycznej wraz z tezami potwierdzonymi udokumentowanymi i sformalizowanymi badaniami klinicznymi. Zasadą jest powstrzymanie się od stosowania niesprawdzonych metod, które są jeszcze na etapie eksperymentów i nie uzyskały dostatecznego uznania w środowisku medycznym, ponieważ jest to związane z wysokim ryzykiem, oraz od stosowania czynności zarzuconych, co do których stwierdzono, że są nieskuteczne, błędne czy niebezpieczne.
Za metody uznawane i dopuszczone do stosowania uznaje się zasady wiedzy reprezentowane przez miarodajne koła naukowe. Zasady te muszą odpowiadać przyjętym poglądom, które nie podlegają dyskusji oraz oparte są prawie na jednomyślności. Dla oceny, czy postępowanie względem pacjenta następowało zgodnie z wymaganiami aktualnej wiedzy medycznej, istotny jest stan wiedzy z chwili postępowania, co ma szczególne znaczenie, jeśli weźmie się pod uwagę bardzo szybki postęp w medycynie (Wyrok WSA w Warszawie z 26.02.2019 r., VI SA/Wa 2179/18, LEX nr 2689804).
Obszar badania przesłanki „aktualnej wiedzy medycznej” występuje praktycznie w każdym postępowaniu dowodowym w sprawach o błędy medyczne, w szczególności rozważania nad tą kwestią pozostają w sferze zainteresowania biegłych występujących w danym postępowaniu.
Źródło: J. Gudowski, G. Bieniek [w:] T. Bielska-Sobkowicz, H. Ciepła, M. Sychowicz, R. Trzaskowski, T. Wiśniewski, C. Żuławska, J. Gudowski, G. Bieniek, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, wyd. II, Warszawa 2018, art. 442(1).
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
+48 56 642 41 82
