Komu przysługuje dokumentacja medyczna po śmierci pacjenta?

Zgodnie z Ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent ma prawo do wskazania osoby upoważnionej do dostępu do jego dokumentacji medycznej. Należy podkreślić, że osobą uprawnioną może być każdy, a co za tym idzie prawa tego nie można ograniczać wyłącznie do osób najbliższych. Oczywiście upoważnienie może nastąpić wyłącznie przy założeniu, że pacjent jest świadomy i zdolny do złożenia oświadczenia woli. W przypadku, gdy pacjent przy przyjęciu zwłaszcza do samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej jest nieprzytomny, np. wskutek uczestnictwa w wypadku, czy też w związku z innymi okolicznościami, a co za tym idzie nie był zdolny do wskazania osoby uprawnionej do dostępu do dokumentacji medycznej, rekomendowanym byłoby honorowanie przez personel medyczny upoważnienia wydanego przez tego pacjenta w innym podmiocie leczniczym, np. w POZ. Tym samym osoba zainteresowana, powinna dostarczyć dowód wskazujący na to, że została uprzednio wskazana jako uprawniona do wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta.

W przypadku śmierci pacjenta zastosowanie znajduje przepis art. 26 ust. 2 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, który stanowi, że:

Art. 26 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta:

(…)
2. Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym. Dokumentacja medyczna jest udostępniana także osobie bliskiej, chyba że udostępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu pacjent za życia, z zastrzeżeniem ust. 2a i 2b.
(…)

Prawo Dostępu do Dokumentacji Medycznej po Śmierci Pacjenta

Zatem, co do zasady na podstawie powyższego przepisu należy przyjąć, że po śmierci pacjenta prawo do udostępnienia jego dokumentacji medycznej mają:
- osoba upoważniona za życia przez pacjenta;
- jego przedstawiciel ustawowy
- osoby bliskie.

Osobami bliskimi w myśl przepisów Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta są: małżonek, krewny do drugiego stopnia lub powinowaty do drugiego stopnia w linii prostej, osoba pozostającą we wspólnym pożyciu.
Osoby bliskie co do zasady są zawsze uprawnione do udostępnienia im dokumentacji medycznej zmarłego pacjenta. Wyjątek od tej zasady stanowią przypadki, gdy pacjent sprzeciwił się temu za życia, lub sprzeciw swój wyrazi po śmierci pacjenta inna bliska mu osoba. Wówczas zastosowanie znajdują przepisy art. 26 ust. 2a i 2b:

Art. 26 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta:

(…)
2a. W przypadku sporu między osobami bliskimi o udostępnienie dokumentacji medycznej, zgodę na udostępnienie wyraża sąd, o którym mowa w art. 628 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, w postępowaniu nieprocesowym na wniosek osoby bliskiej lub osoby wykonującej zawód medyczny. Osoba wykonująca zawód medyczny może wystąpić z wnioskiem do sądu także w przypadku uzasadnionych wątpliwości, czy osoba występująca o udostępnienie dokumentacji lub sprzeciwiająca się jej udostępnieniu jest osobą bliską.
2b. W przypadku gdy pacjent za życia sprzeciwił się udostępnieniu dokumentacji medycznej, o którym mowa w ust. 2, sąd, o którym mowa w art. 628 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, w postępowaniu nieprocesowym na wniosek osoby bliskiej, może wyrazić zgodę na udostępnienie dokumentacji medycznej i określić zakres jej udostępnienia, jeżeli jest to niezbędne:
1) w celu dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia, z tytułu śmierci pacjenta;
2) dla ochrony życia lub zdrowia osoby bliskiej.
2c. W przypadku wystąpienia do sądu z wnioskiem, o którym mowa w ust. 2a albo 2b, sąd bada:
1) interes uczestników postępowania;
2) rzeczywistą więź osoby bliskiej ze zmarłym pacjentem;
3) wolę zmarłego pacjenta;
4) okoliczności wyrażenia sprzeciwu.

Różnorodne Formy Udostępniania Dokumentacji Medycznej

Dokumentacja medyczna, analogicznie tak jak względem samych pacjentów, może być udostępniona w następujących formach:
- do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych, z wyłączeniem medycznych czynności ratunkowych, albo w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, z zapewnieniem pacjentowi lub innym uprawnionym organom lub podmiotom możliwości sporządzenia notatek lub zdjęć;
- przez sporządzenie jej wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku;
- przez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, na żądanie organów władzy publicznej albo sądów powszechnych, a także w przypadku gdy zwłoka w wydaniu dokumentacji mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta;
- za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;
- na informatycznym nośniku danych.

Autorka:

Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach

Wykonujesz zawód medyczny lub prowadzisz podmiot leczniczy? Potrzebujesz profesjonalnej ochrony ubezpieczeniowej! Nasi specjaliści są do Twojej dyspozycji:

+48 56 642 41 82

Warto wiedzieć:

• Czy warto mieć dodatkową polisę OC (polisa nadwyżkowa)?
• Czy z osobą prowadzącą indywidualną praktykę lekarską można zawrzeć umowę zlecenia poza obszarem działalności?
• Czy pacjenci małoletni powinni być przyjmowani w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej przez lekarza pediatrę?
• Projekt rozporządzenia MZ w sprawie ustalenia wysokości żądań w postępowaniu w sprawie świadczenia kompensacyjnego
• Dodatkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej osoby wykonującej zawód medyczny
• W jaki sposób dokumentacja medyczna może zostać udostępniona na cele naukowe?
• Kodeks dla szpitali – nowa regulacja zasad RODO, kogo dotyczy?

Znajdziesz u nas ubezpieczenia dla:

• Ubezpieczenia dla lekarzy i lekarzy dentystów
• Ubezpieczenia dla pielęgniarek i położnych
• Ubezpieczenia dla fizjoterapeutów
• Ubezpieczenia dla ratowników medycznych i ratowników KPP
• Ubezpieczenia dla innych zawodów świadczących usługi o charakterze medycznym