data publikacji: 2021-04-30
Aby móc zrozumieć jak skomplikowanym procesem jest zapewnienie ciągłości udzielanych świadczeń w podmiocie leczniczym poprzez organizację oczywistych czynności tam realizowanych warto poruszyć kwestię istnienia podstawy prawnej dla ustalenia składu osobowego personelu medycznego przeprowadzającego dany zabieg we wszystkich zakresach medycyny oraz zastanowić się na jakiej podstawie są ustalane takie standardy.
Zgodnie z art. 22 ust. 4 ustawy o działalności leczniczej standardy organizacyjne opieki zdrowotnej dotyczą sposobu sprawowania opieki nad pacjentem lub wykonywania czynności związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Dalszy ustęp wskazanego artykułu przyznaje Ministrowi Zdrowia kompetencje do określania w drodze rozporządzenia standardów opieki zdrowotnej w wybranych dziedzinach medycyny lub w określonych podmiotach wykonujących działalność leczniczą, kierując się potrzebą zapewnienia odpowiedniej jakości świadczeń zdrowotnych.
Na podstawie wskazanego przepisu Minister Zdrowia wydał następujące Rozporządzenia:
Spośród wszystkich wyżej wymienionych aktów, jedynie Rozporządzenie w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii w Załączniku nr 1 Część 1 zatytułowanym: „Warunki ogólne dla oddziału anestezjologii i intensywnej terapii lub oddziału anestezjologii i intensywnej terapii dla dzieci oraz oddziału anestezjologii lub oddziału anestezjologii dla dzieci w szpitalu”, regulują standard w zakresie zabezpieczenia realizacji danego świadczenia z tego zakresu medycyny poprzez wskazanie kto z personelu medycznego i w jakim wymiarze (na przykład etatu) powinien w nim uczestniczyć, lecz traktuje to jednocześnie bardzo ogólnikowo:
"- w przypadku udzielania świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezji dodatkowo: równoważnik co najmniej 1 etatu - lekarz specjalista anestezjologii i intensywnej terapii (nie dotyczy dyżuru medycznego) - odpowiednio do potrzeb;
- w przypadku udzielania świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezji dodatkowo: równoważnik co najmniej 1 etatu - pielęgniarka, która ukończyła specjalizację w dziedzinie anestezjologii i intensywnej opieki lub pielęgniarka, która ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie anestezjologii i intensywnej opieki, lub pielęgniarka - odpowiednio do zakresu wykonywanych świadczeń."
Warto zaznaczyć, iż również Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 290 z późn. zm.) nie normuje omawianej w niniejszym artykule problematyki. W Załączniku nr 3 Część I zatytułowanym: „Warunki szczegółowe, jakie powinny spełnić świadczeniodawcy przy udzielaniu świadczeń gwarantowanych w trybie hospitalizacji i hospitalizacji planowej”, wskazano wyłącznie wymiar minimalnego równoważnika liczby etatów na jedno łóżko. Wskazane Rozporządzenie nie traktuje o jakichkolwiek wymaganiach, czy też lepiej to precyzując standardach dotyczącej obsady danych zabiegów czy też rodzajach zabiegów.
Wobec przedstawionego powyżej braku uregulowania przedmiotowej kwestii w aktach prawa powszechnie obowiązującego, należy stwierdzić, iż kwestia ustalenia właściwej obsady a tym samym standardów, które winny obowiązywać we wszystkich podmiotach leczniczych, wynika wyłącznie z tak zwanej powszechnej wiedzy medycznej, która może zostać (i tak też powinna) w regulacjach wewnętrznych danego podmiotu leczniczego – na przykład w procedurach medycznych odrębnie dla każdego z zakresów.
Należy wskazać, iż w ogólnym interesie personelu medycznego jest to, aby dany zabieg był zabezpieczony nie tylko poprzez udział w nim lekarza danej specjalizacji (co zresztą jest oczywiste), lecz również w personel zapewniający niezbędne wsparcie i pomoc w jego realizacji (na przykład: pielęgniarka). Istotnym jest, iż wsparcie personelu medycznego, pomocniczego przy wykonywanym zabiegu może mieć przełożenie na jego jakość i powodzenie, a tym samym uniknięcie ewentualnej odpowiedzialności z tytułu popełnienia błędu medycznego.
Z perspektywy toczących się postępowań chociażby cywilnych w przedmiocie zapłaty za szkodę lub krzywdę spowodowaną błędem medycznym, niezwykle cennym źródłem dowodowym są zeznania świadków, a konkretnie personelu medycznego biorącego udział w zabiegu. Z tego tez punktu widzenia ważne jest to, aby ustalić skład osobowy personelu biorącego udział w zabiegu tak aby lekarz miał niezbędne wsparcie i pomoc w czynnościach około – towarzyszących zabiegowi.
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Sprawdź pełną ofertę ubezpieczeń dla zawodów medycznych oraz ubezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy.
