data publikacji: 2023-05-30
Losy projektu ustawy o jakości w ochronie zdrowia są niezwykle burzliwe. Założenia i koncepcje są odmienne w zależności od środowiska.
Dyskusja wokół zmian w systemie prawa wraca de facto do początku, bowiem kolejno:
1. 18 maja w Sejmie złożono poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw; a następnie
2. 19 maja w Sejmie złożono poselski projekt ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta.
Oba projekty zostały skierowane do opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Sejmu.
Uwagę poświęćmy pierwszemu ze wskazanych projektów. Zakłada on likwidację Wojewódzkich Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych przy Urzędach Wojewódzkich, jako instytucji która nie spełnia założonych rezultatów. Funkcjonowanie Komisji miało odciążyć Sądy w rozpatrywaniu spraw o roszczenia z tytułu błędów medycznych, jednakże tak się nie stało. Podmioty lecznicze, zwłaszcza te które nie posiadają wykupionego ubezpieczenia od zdarzeń medycznych, w razie niekorzystnego dla nich orzeczenia proponują symboliczne kwoty pieniężne tytułem zadośćuczynienia, które nie pozostają w ocenie osób „poszkodowanych” rażąco niskie, co w konsekwencji i tak doprowadza do skierowania powództwa cywilnego.
Projekt ustawy, podobnie jak w przypadku poprzednich projektów zakłada stworzenie instytucji postępowania w sprawie przyznania świadczenia kompensacyjnego. Wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego, jak wskazuje projekt, miałby być składany do Rzecznika Praw Pacjenta.
Projekt powołuje ponadto Zespół do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, działający przy Rzeczniku Praw Pacjenta i pełniący funkcję opiniodawczą. Do zadań Zespołu miałoby należeć wydawanie w toku postępowania opinii w przedmiocie wystąpienia zdarzenia medycznego i jego skutków. Na postawie zaś tej opinii, Rzecznik Praw Pacjenta miałby wydawać decyzję administracyjną w sprawie przyznania świadczenia kompensacyjnego i ustalenia jego wysokości albo odmowy przyznania świadczenia kompensacyjnego.
Wypłata środków byłaby dokonywana z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, powołanego do życia na mocy projektu ustawy, którego wyłącznym dysponentem miałby być Rzecznik Praw Pacjenta. Projekt ustawy przewiduje, że postepowanie będzie dwuinstancyjne. Wyłącznie Wnioskodawcy będzie przysługiwała legitymacja do zaskarżenia decyzji Rzecznika Praw Pacjenta i skierowania odwołania do Komisji Odwoławczej do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych.
Względem zaś podmiotu wykonującego działalność leczniczą, wobec którego kierowane zarzuty będą przedmiotem postępowań o przyznanie świadczenia kompensacyjnego wyciągane będą konsekwencje analogiczne jak w przypadku aktualnie prowadzonych postępowań wyjaśniających dotyczących naruszenia praw pacjenta.
Zgodnie z projektem, w przypadku wydania decyzji na korzyść Wnioskodawcy, Rzecznik Praw Pacjenta będzie informował podmiot wykonujący działalność leczniczą, z którego działalnością wiąże się wniosek o przyznanie świadczenia, o wypłacie świadczenia kompensacyjnego. Podmiot ten, który został poinformowany przez Rzecznika o wypłacie świadczenia kompensacyjnego, będzie dokonywać następnie analizy przyczyn źródłowych zdarzenia medycznego oraz będzie zobowiązany do sformułowania i wdrożenia zaleceń podjęcia działań na rzecz poprawy jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej mających na celu zapobieżenie ponownemu wystąpieniu zdarzenia medycznego, chyba że w tym zakresie analiza ta została już przeprowadzona.
De facto powyższe jest odzwierciedlenie i przeniesieniem do nowego projektu ustawy założeń, które od dawna towarzyszą zakładanej reformacji w systemie jakości ochrony zdrowia.
Projekt zakłada również możliwość utworzenia przez kierownika podmiotu wykonującego działalność leczniczą stanowiska pełnomocnika ds. praw pacjenta (co również nie stanowi novum).
Z projektu ustawy wynikają jednak pewne nowe koncepcje. Projekt zakłada zmianę przepisów w ustawie o działalności leczniczej poprzez wprowadzenie ustawowego obowiązku powiadomienia osoby bliskiej pacjenta, który:
• nie wymaga dalszej hospitalizacji, lub też żąda wypisu, bądź
• w sposób rażący narusza porządek lub przebieg procesu udzielania świadczeń zdrowotnych, a nie zachodzi obawa, że odmowa lub zaprzestanie udzielania świadczeń zdrowotnych może spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo dla jego życia lub zdrowia albo życia lub zdrowia innych osób, - co do którego jednocześnie uprawdopodobniono, że znajduje się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli o dacie i godzinie planowanego wypisu.
Wydaje się, że jest to przeniesienie do aktu rangi ustawowej i tak obowiązku, który dotychczas nie był sformalizowany, jednakże który był realizowany. W trosce o dobro pacjentów, zwłaszcza tych wymagających opieki i pomocy osób trzecich, personel medyczny zazwyczaj kontaktuje się z osobami bliskimi, osobiście lub chociażby za pośrednictwem pracowników socjalnych. Jednakże mimo to, należy ocenić pozytywnie wprowadzenie tego obowiązku jako normy prawnej.
Autorka:
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
Warto wiedzieć:
Sprawdź ubezpieczenie dedykowane dla:
