data publikacji: 2022-10-13
Ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty zawiera zamknięty katalog uprawnień lekarza stażysty wskazując, że w ramach zawartej umowy o pracę jest on uprawniony do:
Pod kątem prawnym lekarz stażysta posiada ograniczone prawo wykonywania zawodu. Wiąże się to z tym, iż nie jest uprawniony do samodzielnego udzielania świadczeń opieki zdrowotnej. Staż podyplomowy ma na celu doskonalenie umiejętności praktycznych oraz pogłębianie wiedzy teoretycznej w dziedzinach medycyny o których jest mowa w ustawie o zawodzie lekarza i lekarza dentysty. Realizacja stażu podyplomowego odbywa się pod nadzorem lekarza albo lekarza dentysty posiadającego specjalizację (pierwszego lub drugiego stopnia w określonych dziedzinach medycyny i specjalnościach medycznych), albo tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny, albo lekarza, który zaliczył w toku szkolenia specjalizacyjnego moduł podstawowy, albo lekarza albo lekarza dentysty, który ukończył 3. rok szkolenia specjalizacyjnego w specjalizacjach jednolitych lub lekarza albo lekarza dentysty, który zdał Państwowy Egzamin Modułowy. Lekarz dentysta może także odbywać staż podyplomowy pod nadzorem lekarza dentysty wykonującego zawód przez okres co najmniej 3 lat, z zastrzeżeniem, że do stażu zawodowego lekarza nadzorującego nie wlicza się okresu realizowania stażu podyplomowego lekarza dentysty.
Przepisy jasno wskazują, że lekarz stażysta jest uprawniony do wykonywania zawodu wyłącznie w miejscu odbywania stażu podyplomowego. Oznacza to, że nie może on wykonywać zawodu w innym podmiocie leczniczym chociażby na podstawie zawartej z nim umowy wolontariatu. Wyjątek stanowi sytuacja w której koniecznym jest pilne udzielenie pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzielaniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. Przykładem takiej sytuacji może być wypadek samochodowy którego świadkiem jest właśnie lekarz stażysta, który tym samym jest zobowiązany do udzielenia pomocy lekarskiej jego uczestnikom oczywiście do czasu przyjazdu odpowiednich służb ratowniczych. Ponadto wyłączeniem dla opisywanej zasady jest również sytuacja, gdy lekarz stażysta jednocześnie prowadzi prace badawcze w dziedzinie nauk medycznych pod kierunkiem lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu.
W związku z tym, że lekarz stażysta wykonuje zawód na podstawie umowy o pracę zawartej z podmiotem leczniczym prowadzącym staż zastosowanie znajduje art. 120 Kodeksu Pracy, który stanowi, że:
Art. 120 Kodeksu Pracy
§1. W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca.
§2. Wobec pracodawcy, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, pracownik ponosi odpowiedzialność przewidzianą w przepisach niniejszego rozdziału.
Pomimo tego, że lekarz stażysta wykonuje swoje obowiązki pod nadzorem niewykluczonym jest sytuacja w której dochodzi do wyrządzenia przez niego szkody lub krzywdy. Nadzór nad lekarzem stażystą wcale bowiem nie wyklucza zwolnienia go z odpowiedzialności, określa je jedynie w zupełnie inny sposób. Za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem lekarza stażysty odpowiedzialność cywilną ponosi zarówno on (w zakresie oczywiście winy) jak i lekarz pełniący nad nim nadzór (za czynności które były realizowane w ramach tego nadzoru, za inne zaś – pozostające poza nadzorem, odpowiedzialności nie ponosi). Granice odpowiedzialności cywilnej lekarza stażysty określa powyżej zacytowany art. 120 Kodeksu Pracy. Tylko w zakresie tam wskazanym podmiot leczniczy może wystosować względem niego regres. Wyjątek stanowi okoliczność, że szkoda została wyrządzona przez lekarza stażystę z winy umyślnej, wtedy bowiem jest on zobowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości. Należy przypomnieć, że względem roszczeń osób trzecich, to jest pacjentów z tytułu zarzucanego błędu medycznego lub naruszenia praw pacjenta roszczenie jest kierowane przeciwko podmiotowi leczniczemu, który w razie przegranej sprawie może mieć roszczenie regresowe we wskazanym powyżej zakresie.
Inaczej jednak przedstawia się sprawa w przypadku zarzucenia popełnienia czynu zabronionego, wtedy bowiem zarzuty nie są kierowane przeciwko podmiotowi leczniczemu, lecz względem indywidualnej osoby (wina indywidualna).
W sprawach karnych podmiot leczniczy nie występuje bowiem w charakterze strony.
Odnosząc się do szkód , które mogą powstać przez działanie lub zaniechanie lekarza stażysty wskazać należy, że mogą one dotyczyć nie tylko szkody na osobie, ewentualnie krzywdy z tytułu popełnionego błędu medycznego jak i naruszenia praw pacjenta, mogą również dotyczyć zniszczenia mienia należącego do podmiotu leczniczego w którym odbywa on staż.
Art. 120 Kodeksu Pracy oznacza jedynie zakres odpowiedzialności lekarza stażysty wskazując na maksymalną kwotą jakiej tytułem regresu może dochodzić od niego podmiot leczniczy.
W odniesieniu właśnie do powyższej kwestii zaznaczyć należy, że przepisy prawa nie kształtują po stronie lekarza stażysty obowiązku zawarcia polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Jest to fakultatywne uprawnienie lekarza stażysty. Pomimo jednak tejże dobrowolności rekomendowanym jest zawarcie dobrowolnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, chociażby w odniesieniu do powyżej omawianych kwestii, które wskazują na możliwość wystąpienia przez podmiot leczniczy z roszczeniem regresowym przeciwko lekarzowi stażyście.
Zadbaj o swoje bezpieczeństwo i sprawdź ubezpieczenia OC dla lekarzy stażystów
Radca prawny Patrycja Aleksandrowicz Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach
